18
19.
№80
AFMS–“Maxsus
masalani
tekshirish natijalari bo’yicha auditor
hisoboti”
27.01.
2017. №13
19.02.
2017.
№1220
1.03.
2017
20.
№90-AFMS”Auditorlik tashkilotlarining
professional xizmatlari”
14 fevral
2001 №19
10.03.
2001
№1017
21.03.
2001
№4-“Mijoz
faoliyati
(biznesi)
bilan
tanishish”
nomli
auditning
milliy standarti bekor qilinib, uning o’rniga qabul qilingan.
Uchinchi pog’ona- standartlarni tadbiq qilish uchun zarur hujjatlar to’plami, ya’ni
auditorlik tashkilotining ichki ishchi standartlaridan iborat. Bu hujjatlar standartlarni
qo’llash va standartlar asosida auditorlik faoliyatini tashkil etishga doir
ma’lumotlarni o’z ichiga oladi.
Auditorlik tashkiloti mustaqil xo’jalik yurituvchi subyekt sifatida
“Auditorlik faoliyati to’g’risida”gi qonunning 28-moddasiga muvofiq
quyidagi huquqlarga ega:
✓ auditorlik tekshiruvi o’tkazish to’g’risida qaror qabul qilish uchun xo’jalik
yurituvchi subyektning ta’sis hujjatlari hamda buxgalteriya hisobi va moliyaviy
hisobot hujjatlari bilan oldindan tanishib chiqish;
✓ auditorlik tekshiruvi o’tkazilayotganda xo’jalik
yurituvchi subyekt amalga
oshirayotgan moliya-xo’jalik faoliyati bilan bog’liq hujjatlarni to’liq hajmda olish,
shuningdek ushbu hujjatlarda hisobga olingan har qanday mol-mulkning amalda
mavjudligini hamda har qanday majburiyatlarning amaldagi holatini tekshirish;
✓ auditorlik tekshiruvini o’tkazish davomida yuzaga kelgan masalalar bo’yicha
xo’jalik yurituvchi subyektning moddiy javobgar shaxslaridan og’zaki va yozma
tushuntirishlar olish hamda auditorlik tekshiruvi uchun zarur bo’lgan qo’shimcha
ma’lumotlarni olish;
✓ uchinchi shaxslar tomonidan yozma tasdiqlangan axborotni xo’jalik yurituvchi
subyektdan olish;
✓ ishonchli auditorlik xulosasini tuzish uchun zarur bo’lgan barcha axborot
xo’jalik yurituvchi subyekt tomonidan taqdim etilmagan
taqdirda auditorlik
tekshiruvi o’tkazishdan bosh tortish;
✓ auditorlik tekshiruvini o’tkazishda ishtirok etishga auditorlar va boshqa
mutaxassislarni belgilangan tartibda jalb etish.
✓ auditorlik tashkiloti qonun hujjatlariga muvofiq boshqa huquqlarga ham ega
bo’lishi mumkin.
2.Auditorlik tashkilotlarining majburiyatlari. Auditorlik tashkilotlarining
majburiyatlari “Auditorlik faoliyati to’g’risida”
gi qonunning 29-moddasida
belgilangan. Unda ta’kidlanishicha, auditorlik tashkiloti auditorlik faoliyati
bilangina shug’ullanishi mumkin. Ushbu qonunning 3-moddasiga muvofiq
“auditorlik faoliyati deganda auditorlik tashkilotlarining auditorlik xizmatlarini
ko’rsatish borasidagi tadbirkorlik faoliyati tushuniladi”
Shuningdek, auditorlik tashkilotining zimmasiga quyidagi majburiyatlar yuklatiladi:
auditorlik faoliyatini amalga oshirayotganida ushbu
Qonun hamda boshqa qonun
hujjatlarining talablariga rioya etishi;
auditorlik tekshiruvi o’tkazishga doir shartnoma tuzishdan oldin buyurtmachining
talabiga binoan auditorlik faoliyatini o’tkazish huquqini beruvchi tegishli
litsenziyani, auditor (auditorlar)ning malaka sertifikatini taqdim etishi;
xo’jalik yurituvchi subyektning so’roviga binoan auditorlik tekshiruvini o’tkazish
bo’yicha qonun hujjatlarining talablari to’g’risidagi, auditorning e’tirozlari
asoslanilgan qonun hujjatlarining normalari to’g’risidagi axborotni taqdim etishi;
auditorlik tekshiruvini amalga oshirishda olingan axborotlarning maxfiyligiga rioya
etishi;
auditorlik hisobotida moliyaviy-xo’jalik operatsiyalarining
qonuniyligi buzilishi
faktlarini hamda ularni bartaraf etish yuzasidan takliflarni aks ettirishi;
xo’jalik yurituvchi subyektga uning mansabdor shaxslari va boshqa xodimlari zarar
etkazilganligini aniq tasdiqlab turgan faktlarni aniqlagan taqdirda bu haqda xo’jalik
yurituvchi subyektning rahbariyatiga (mulkdoriga) ma’lum qilishi hamda auditorlik
xulosasiga tegishli qaydni kiritishi shart. Zarur hollarda auditorlik tekshiruvining
natijalarini ma’lum qilish uchun qonun hujjatlarida belgilangan tartibda
qatnashchilarning (aktsiyadorlarning) umumiy yig’ilishi chaqirilishini talab qilishi
shart.
Auditorlik tashkiloti zimmasida qonun hujjatlariga muvofiq
boshqa majburiyatlar
ham bo’lishi mumkin.
