13.8-rasm. Qalqovichli datchikning ishlash sxemasi. Idishga har xil sathda po‘latdan yoki latundan qilingan sterjenli elektrodlar
o‘rnatilgan. Ular oraliq relesi K ning g‘altagi bilan biriktirilgan va pasaytiruvchi
transformator T dan ta’minlanadi (36 V).
Agar suv yuqorigi sathi N
yu
ga yetmasa, rele o‘chirilgan va uning K:1
qo‘shiluvchi magnit ishga tushirgich zanjirida ishlamaydi motor o‘chirilgan, nasos
ishlamaydi. Suv sathi yuqorigi N
yu
sathga yetganda zanjiridagi rele g‘altagi suv va
elektrodlar orqali qo‘shiladi. Rele ishlaydi va nasos motorini o‘chiradi. K2
qo‘shiluvchi kontakti bu xolatda E
n
va E
o
lar orqali rele g‘altagini ta’minlaydi. Suv
sathi N
yu
dan pastga tuщadigan bo‘lsa nasos qo‘shilgan holda bo‘ladi, faqat suv
sathi N
p
dan past bo‘lsa o‘chiriladi.
Elektrodlarni tizimli ravishda tuzdan va oksidlanishdan tozalab turish lozim
bo‘ladi.
Elektrodli datchiklarning ma’lumotlari asosida quduqlardagi suvning holati,
uzatish quvurining sozligi va idishdagi suv sathini doimiy nazorat qilib turiladi.
Boshqariladigan to‘siqlar 4 (13.8-rasm.) bajaruvchi mexanizmlar tarkibiga
kiradigan qisqa tutashtirilgan rotorli
asinxron motor orqali yuritiladi. Elektr motorli yuritmada oddiy va effektiv holda
to‘siqni boshqarish jarayonini avtomatlashtirish mumkin bo‘ladi.
147
13.9-rasmda nasosning bosim quvuridagi to‘siqni avtomatik boshqarishning
elektr sxemasi keltirilgan (motorning elektr zanjiri sxemani soddalashtirish
maqsadida ko‘rsatilmagan).
13. 9- ra sm . Na sos ni ng bo si m qu
