• Ma’lumotlarning to’r (tarmoqlangan) modellari.
  • Ma’lumotlarning ierarxik modellari




    Download 1,98 Mb.
    Pdf ko'rish
    bet20/52
    Sana20.05.2024
    Hajmi1,98 Mb.
    #245827
    1   ...   16   17   18   19   20   21   22   23   ...   52
    Bog'liq
    Axborot kommunikatsiya texnologiyalari

    Ma’lumotlarning ierarxik modellari. 
    Ma’lumotlarning ierarxik modeli 
    o’zaro bog’liq ob’ektlarning majmuasidir. MB ning ierarxik modeli asosini 
    ag’darilgan daraxt(graf) tashkil etadi. Shuning uchun, ierarxik modelda ma’lumotlar 
    daraxtsimon bog’lanish ko’rinishda saqlanadi deyiladi. Ushbu model sath, tugun, 
    bog’lanish kabi parametrlar bilan tavsiflanadi. Uning ishlash tamoyili shundayki, 
    quyi sathdagi bir necha tugunlar bog’lanish yordamida 
    yuqoriroq sathdagi bitta tugun bilan bog’langan 
    bo’ladi. Tugun - bu ierarxiyaning berilgan sathida 
    joylashgan elementning axborot modelidir. Soddaroq 
    qilib aytganda daraxt shoxlarga ajraladi va har bir shox o’z navbatida yana shoxga 
    ajralishi mumkin. 
    Bog’lanishlar tarkibi MB da qat’iy qayd qilinadi va bog’lanishlar soni 
    cheklangan bo’ladi. Bog’lanishlarni o’zgartirish tarkiblarini o’zgartirishga va 
    berilganlarni qaytadan kiritishga olib keladi. 
    2.1-misol. Davlatlar, ular tarkibidagi viloyatlar xamda viloyat tumanlari va h-
    zolar. 
    Bu ruyxatni tumanga bo’ysunuvchi mahalla yig’inlari, mahalla yig’inlariga 
    qarashli aholi yashash joylari tartibida davom ettirish mumkin. 
    Ma’lumotlarning to’r (tarmoqlangan) modellari. 
    Ierarxik modelda ikki 
    yarusdagi elementlar bog’langan bo’lsa, unday ma’lumotlar tarmoqli (turli) modelda 
    ifodalangan deyiladi. Tarmoqli modellarda ham ob’ektlar daraxtsimon modellardagi 
    O’zbekiston Respublikasi 
    Andijon 
    Buxoro 
    Samarqand 
    Qoraqalpog’iston 
    Buxoro 
    Vobkent 
    Qorovulbozor 


    38 
    kabi yozuvlar ko’rinishida tasvirlanadi. Ob’ektlarning o’zaro aloqalari yozuvlar 
    o’rtasidagi aloqalar sifatida tavsiflanadi. U ham tugun, sath, bog’lanish kabi asosiy 
    parametrlarga ega. Lekin semantik tarmoq modelida turli sathdagi elementlar orqali 
    ‘erkin’, ya’ni, ‘har biri hamma bilan’ ma’noli bog’lanish qabul qilingan. 
    Tarmoqsimon yoki to’rsimon ko’rinishdagi MB dagi ma’lumotlar ham 
    ierarxik ko’rinishdagidek tasvirlanadi, ammo undan farqi ixtiyoriy bug’in bevosita 
    boshqa bug’inga ham bog’lanishi mumkin.
    Internet tarmog’i to’rsimon MB ga misol bula oladi. 
    2.3-misol. Ta’lim muassasasidagi o’qituvchilar va talabalar. 

    Download 1,98 Mb.
    1   ...   16   17   18   19   20   21   22   23   ...   52




    Download 1,98 Mb.
    Pdf ko'rish