244
245
2. Vaqtli harakatlanuvchi qurilmalar, ya’ni yukni ma’lum bir
vaqt ichida joylashtiradigan va tashiydigan qurilmalar: liftlar, qo‘l
aravachalari.
hozirgi vaqtda axborot-kutubxonalarda adabiyotlarni tashish va
yetkazish ikki usulda olib boriladi: tarli va tarsiz.
Tarli usulda kitoblar, jurnallar, mikrofilmlar qutilarga
joylashtirilib tashiladi. Adabiyotlarni bu tarzda tashish ularni or-
tish, tushirish yoki bir yerdan boshqa joyga ko‘chirishda kitoblar-
ning shikastlanishidan saqlaydi.
Tarsiz usulida kitob va jurnallarning yuklanishi va tashilishi bev-
osita ishchi organlar, lentali konveyrlar, rolganglarga joylashtirila-
di.
Tarsiz usulning kamchiligi shundan iboratki, ko‘p sonli kitoblar-
ni, ayniqsa, ortish, tushirish yoki bir joydan ikkinchi joyga ko‘chi-
rishda kitoblarning osonlik bilan zararlanishiga sabab bo‘ladi.
Ana shu ikkala transportlash usulidan axborot-kutubxona xo-
dimlari o‘zlari uchun ko‘proq foydalisini tanlab olishlariga to‘g‘ri
keladi.
Axborot-kutubxonada transport qurilmalari, asosan, yuklarni
joylashtirish, tashish tezligi va quvvatiga qarab xarakterlanadi.
Axborot-kutubxona ishida uzluksiz harakatli vositalar bilan bir
qatorda, davriy harakati jihozlarning qo‘llanilishi keng o‘rin egal-
laydi.