• Mikrokartalar
    		•

    Axborot-kutubxona texnologiyasi s indd




    Download 17,68 Mb.
    Pdf ko'rish
    bet158/177
    Sana30.05.2024
    Hajmi17,68 Mb.
    #257805
    1   ...   154   155   156   157   158   159   160   161   ...   177
    Bog'liq
    55c441c91d60c

    Kesmali mikrofilmlar
    . Mikrofilmlarning alohida kesmalari 
    shaffof konvertlarga joylashtirilib, ulardan kartote kalar shakllan-
    tiriladi. Bunday mikrofilmlar uzluksiz reprodutsiyalash uchun ya
    -
    roqsizdir, lekin ular rulonliga nisbatan ko‘rib chiqish uchun qulay. 
    Mikrofilm ma’lumotlar jamg‘armasida saqlanishi qulay hisoblana
    -
    di, ulardan bosib chiqarilgan alohida kadrlar esa ish materiali bo‘lib 
    xizmat qiladi. 
    Mikrokartalar
    – bu aniq formatli tekis kartochkalardir. Kar-
    tochkaning asosi shaffof (tekis kesilgan fotoplyonka) yoki noshaf-
    fof (fotoqog‘oz) bo‘lishi mumkin. 
    Shaffof asosdagi mikrokartalar
     diamikrokartalar
    yoki 
    mikro­
    fishalar
    deb ataladi; ulardan keng tarqalganlari: 35 × 70, 75 × 125, 
    105 × 148 mm o‘lchamlilaridir. 
    Karta o‘lchamlilari va kichraytirish darajasiga qarab unga bir ne-
    cha o‘nlab kadrlarni joylashtirish mumkin. Masalan, 105 × 148 mm 
    o‘lchamli kartaga kitobning 100 tagacha va undan ko‘p betla-
    rini joylashtirish, 4–5 ta shunday mikrokartaga kattagina kitobni 
    sig‘dirish mumkin. Mikrofishalar maxsus apparatlar yoki maxsus 
    lupalar yordamida o‘qiladi. 
    Mikrokartalarning afzalligi kerakli kadrni qidirish osonligi va 
    pochta orqali jo‘natish qulayligida. 
    Kamchiligi tayyorlashning qiyinligida. Mikrofilmlashtirilgan 
    hujjatlarni yaratish va ular bilan ishlash uchun max sus texnika ish-
    latiladi:
    – rasmga oluvchi mikrofilmlovchi apparatlar;
    – tasvirni chiqarish va qotirish uchun asbob-uskunalar;
    – qidirish, ko‘rib chiqish va nusxa olish uchun apparatlar;
    – mikrofilmlarni saqlash uchun jihozlar.

    264
    265
    rasmga oluvchi apparatura
    ishlash prinsipi bo‘yicha ikki gu-
    ruhga bo‘linadi:
    – kadrli (statik) rasmga olish;
    – tirqishli (dinamik) rasmga olish;
    Kadrli rasmga oluvchi apparatlar (UDM–2, Dokumator DA, 
    Rust–3, Pentakta A–100 va boshqalar) uchun shu narsa xoski, asl 
    nusxani suratga olish vaqtida qo‘zg‘almas holatda turadi. Bunday 
    apparat lar ham varaqli, ham risolalangan asl nusxalarni mikrofilm
    -
    lashtirishni amalga oshiradi; turli kenglikdagi (16,35 va 70 mm) 
    ham perforirlangan, ham perforirlanmagan «Mikrat» tipidagi pozi-
    tiv va negativ plyonkalarga dastaki, yarim avtomatik va avtomatik 
    rejimlarda rasmga olish imkonini beradi. 

    Download 17,68 Mb.
    1   ...   154   155   156   157   158   159   160   161   ...   177




    Download 17,68 Mb.
    Pdf ko'rish