38
39
– o‘zlashtirilgan bilim xotirada uzoq vaqt qoladi va amaliyotda
qo‘llash lozim bo‘lganida qisqacha takrorlansa, tezda esga keladi.
Multimedia bozori bilan shug‘ullanuvchi Shveytsariyaning
Prognos institutining tadqiqotlariga ko‘ra, yaqin kelajakda kor-
xonalarda multimedialar juda keng qo‘llanila boshlanadi. To‘g‘ri,
apparat vositalarining narxi tushib bormoqda, lekin hisoblash
texnikasi tizimi (hTT)dan foydalanish natijasida, o‘qitish tizimini
joriy etish xarajatlari ancha o‘sib bormoqda. Bitta o‘quv dasturi-
ning bir soatlik o‘quv vaqtini yaratishga, odatda, dasturlovchining
200–250 ish soati ketadi. Dasturlarni yaratish uchun asbob-uskuna
vositalarining sifati yaxshilangani va imkoniyati kengaytirilganiga
qaramay, o‘quv dasturini yaratish xarajatlari ko‘payib bormoqda.
Chunki dastur interfeysiga nisbatan talablar kuchaymoqda, shu-
ningdek, multimedianing yangi elementlarini dasturlarga kiritishga
to‘g‘ri kelyapti. Albatta, muvaffaqiyatga erishish, ma’lum ma’noda,
qo‘yilgan maqsadga ham bog‘liq. Agar biz amaliy faoliyat usul-
larini yangilashdan kelib chiqadigan bo‘lsak, multimedianing in-
teraktiv dasturidan foydalangan holda o‘qitish uslubini kelajakda
katta zafarlar kutmoqda.
Yana bir kamchilik shundan iboratki, hisoblash texnikasi tizimi-
dan foydalanib, o‘qitish tizimini yaratishga bo‘lgan buyurtma
uchinchi tomonning axborot va ishlab chiqarish sirlarini ochish bi-
lan bog‘liq. Bunda shuni unitmaslik kerakki, bunday multimedia
ilovalari iste’mol bozorida manfaat predmeti bo‘lib qoladi va bu
manfaat zarur qurilmalar narxining doimiy tushishi bilan bog‘liq.
«Lotus» firmasida, masalan, multimedia elementlariga ega
bo‘lgan o‘qitish dasturi joylashtirilgan kompakt disklar mavjud.