va keng tarqalgan variantidir. B u nd ay AIJ ishning interaktiv rejim ida aniq
xo d im g a (fo y d a la n u v c h ig a ) ish n in g b utun sean sid a yakka h o k im lik n i
ta ’m inlashning barcha turlarini taqdim etuvchi tizim sifatida ko'rib chiqiladi,
bunga ko'ra a n iq AIJ ning m agn itli m anbaalardagi axb orot fo n d i AIJ dan
fo y d a la n u v c h in in g o 'z ixtiyorida b o ia d i . F oy d a la n u v ch i ax b o ro tn i qayta
o'zgartirish b o 'y ic h a barcha vazifaviy m ajburiyatlarni o 'z i bajaradi.
S h a x siy k om p yu terlar b a za sid a AIJ ni yaratish q u yid agilarn i t a ’
m in layd i:
• foydalanuvchiga nisbatan sodda, qulay va do'stonalikni,
• foydalanuvchilaming aniq vazifalarga moslashishlarining osonligini,
• joylashishning ixchamligi va foydalanish sharoitlariga yuqori
bo'lmagan talablarni,
• yuqori ishonchlilik va yashovchanlikni,
• texnik xizmat ko'rsatishni tashkil qilishning
nisbatan soddaligini,
AIJ quyidagi extiyojlarni qanoatlantirishi kerak:
• foydalanuvchilar tayyorgarligining har xil darajalariga m o'l-
jallanganligi;
• foydalanuvchining axborotli extiyojlarini o'z vaqtida qanoatlantirish;
• tizimning foydalanuvchining so'roviga javob berish vaqtini qis-
qartirish;
• ishning ishonchliligi va xizmat ko'rsatishning soddaligini.
Yechilayotgan vazifalar va muammoli sohaga ko'ra AIJ ning har xil
turlari belgilanishi mumkin. Ammo iqtisodchilar AIJ guruhiga kiruvchi
tizimlar eng katta guruh bo'ladi.
Ushbu guruh AIJ tarkibiga
har xil turdagi korxonalar, tashkilotlar,
muassasalaming idora
faoliyatini hisobga olish, nazorat va tahlil qilish
vazifalarini yechishni ta’minlovchi dasturiy vositalar kiradilar. AIJ mulo-
qotli tadbirlami rivojlangan komponentli tashkil qilinishga ega tizim bo'ladi.
Foydalanuvchi va EHM o'rtasida muloqotni tashkil qilishda foydala
nuvchining AIJ muhitida ishlashga tayyorgarlik darajasini
hisobga olish
zarur.
Shuning munosabati bilan foydalanuvchilaming quyidagi guruhlarini
ajratish mumkin:
1) EHM ning ushbu modelida dasturlash usullarini egallagan va
dasturiy ta ’minotning ushbu AIJ dan foydalanish
tayyorgarligiga ega
foydalanuvchilar;
2) EHM ning ushbu modelida dasturlash usullarini egallagan, ammo
ushbu AIJ ni qo'llash uslubiyoti bilan tanish bo'lmagan foydalanuvchilar.
3) ushbu AIJ ni qo'llash uslubiyoti bilan tanish bo'lgan
dasturchi
bo'lmagan foydalanuvchilar;
174
