TEXNIK TIZIMLARDA AXBOROT TEXNOLOGIYALARI
67
qatorining yozuvlar qatoriga biz biror bir maxsulotlar guruxini kiritishimiz mumkin.
YA’ni misol tariqasida Kompyuter deb yozishimiz mumkin.
Maxsulot Nomi nomli
maydonning yozuvlar qatoriga esa shu guruxga (Kompyuter) tegishli bo‘lgan maxsulotlar
nomini yozishimiz mumkin. Misol tariqasida MOUSE (sichqoncha) deb kiritishimiz
mumkin.
Свойства поля – maydon hususiyatlari noli bo‘lim esa o‘zida yuqoridagi
maydonlarni
hususiyatlarini o‘zida aks ettiradi.
Mana MS Access dasturida qanday qilib jadval yaratishni ham ko‘rib chiqdik. Jadval
yaratish mobaynida ushbu usullardan qaysi biri ma’qul va qulay bo‘lsa o‘sha usulni
tanlab jadval yaratish kerak.
So‘rovlar yaratish
Amaliyotda dastlabki yaratilgan jadvaldan yozuvlarning bir qismini (ma’lum mezonlar
bo‘yicha) tanlab olish va tartiblash zarurati ko‘plab tug‘ilib turadi. Tanlash mezonlari
bir qator shartlar majmuasi bilan aniqlanishi mumkin.
Tanlab olish so‘rovlari. So‘rovlarning eng ko‘p uchraydigan
turi bu tanlab olish
so‘rovlaridir. Uning maqsadi MO ma’lumotlari orasidan berilgan shartlarga
bo‘ysunadigan ma’lumotlarni tanlab, natijaviy jadvalni chop etishdir. So‘rovlarni yaratish
uchun MOda maxsus so‘rovlar tili mavjud. U SQL deb ataladi.
1. Ombor uchun so‘rov yaratishda MOning создание menyusidan konstruktor zaprosov
uskunasini tanlaymiz.
2.
«Конструктор» holatida so‘rovni yaratish, MOdan mana shu so‘rov
asosini tashkil
etadigan jadvallarni tanlashdan boshlanadi.
3. Jadvalni tanlash
«Добавление таблицы» (Jadvalni qo‘shish) muloqot oynasida
bajariladi. Unda MOdagi barcha jadvallar ro‘yxati aks etgirilgan bo‘ladi.
9.6-rasm
4.
«Добавление таблицы» (Jadvalni qo‘shish) oynasida uchta ilova
«таблицы»
(jadvallar),
«Запросы» (so‘rovlar) va
«таблицы и Запросы» (jadvallar va so‘rovlar)
borligiga e’tibor berish kerak.
5. Namuna bo‘yicha so‘rov blankasi ikkita panelga ega. Yuqori panelda so‘rovga asos
bo‘ladigan jadvallar maydonlarining ro‘yxati joylashadi.
TEXNIK TIZIMLARDA AXBOROT TEXNOLOGIYALARI
68
9.7-rasm
6. Quyi panel satrlari so‘rov tuzilmasini, ya’ni so‘rov natijasida olingan ma’lumotlar
joylashadigan natijaviy jadval tuzilmasini aniqlaydi.
7. Quyi
paneldagi «Поле» (Maydon) satri blankining yuqori qismidagi maydonlar
nomini olib o‘tish bilan to‘ldiriladi. Yaratiladigan natijaviy jadvalning har bir maydoniga
namuna bo‘yicha so‘rov blankining bitta ustuni mos keladi. Quyidagi rasm.
9.8-rasm
10.
«Имя таблицы» (Jadval nomi) satri maydonlar olib o‘tilayotganda avtomatik
ravishda to‘ldiriladi.
11. Agar
«Сортировка» (Saralash) satrida sichqoncha tugmachasi bosilsa, saralash
turlarini ko‘rsatuvchi ro‘yxatni ochadigan tugmacha paydo bo‘ladi.
12.
«Условие отбора» (Tanlash sharti) satrida natijaviy jadvalga kiritish uchun
yozuvlarga qo‘yiladigan mezon (shart) yoziladi. Har bir maydon uchun o‘zining tanlash
sharti bo‘lishi mumkin. Bizning misolimizda esa [Familiya kiriting] sharti yozilgan
9.9-rasm
Bundan maqsad shuki so‘rovni ishga tushirganimizda hosil bo‘lgan muloqot oynasida
[Familiya kiriting] sharti bilan familiya kiritish imkoniyatini
beruvchi yozuv maydoni
hosil bo‘ladi. Quyidagi rasm.
TEXNIK TIZIMLARDA AXBOROT TEXNOLOGIYALARI
69
9.10-rasm
Shu o‘rinda eslatma o‘rnida shuni alohida ta’kidlash mumkinki ushbu shartlarni biz
hohlagan maydon nomlariga qo‘yishimiz mumkin bo‘ladi. Buning uchun konstruktor
usulida so‘rovni
hosil qilishda quyi paneldagi «Поле» (Maydon) satri blankining yuqori
qismidagi maydonlar nomini olib o‘tish jarayonida qaysi nomni oldin – birinchi olib
o‘tishimizga bog‘liqdir.
13. So‘rovni ishga tushirish
«Вид»(Ko‘rinish) tugmachasini bosish orqali bajariladi. Unda
natijaviy jadval hosil bo‘ladi.
14. Natijaviy jadvaldan chiqish va namuna bo‘yicha so‘rov blankasida yangi so‘rovni
yaratishga qaytish uchun
«Вид»(Ko‘rinish) tugmachasini takroran bosish kerak.
