|
Kombinaciyalı usılda azot kislotasın óndiriw haqqında túsinik
|
| bet | 11/11 | | Sana | 07.12.2023 | | Hajmi | 0.63 Mb. | | #113184 |
Bog'liq Azot kislotası óndirisiniń rawajlanıw tariyxı Safarboyev Rahimbek, 1-tema Komp.Arxitekturasi, Sandug\'ash-WPS Office, qMU, 5120100 Каракалпак тили панлер дизими (3), 166666666, Ólshew ásbaplarınan Beletler 2022 j Taza, Ешбаева Н2, 1111111111 (3), Qoraqalpoq davlat unversiteti Yuridik fakultet 104 (2), TOY STOLL, 1, 1515151111441444, АРЗА, Tuproq geografiyasidan mustaqil ishi. ABDULLAYEVA INOBATKombinaciyalı usılda azot kislotasın óndiriw haqqında túsinik. Basımnıń joqarılawı azot okisiniń qos okiske aylanıw reakciyasın tezlestiredi, azottıń qos okisiniń suw menen absorbciyalanıwın kúsheytedi, koncentraciyası joqarı bolǵan azot kislotasınıń alınıwına imkaniyat jaratadı, sistema úskeneleri kóleminiń kishireyiwine alıp keledi. Sonlıqtan, kóbinese kombinaciyalı usıl qolanıladı, bul usılda ammiaktiń okisleniwi atmosferalıq basımda ótkeriledi, al azot okisiniń okisleniwi hám keyingi qos okistiń jutılıwı – joqarı basım astında ótkeriledi.
Azot kislotasın tikkeley sintezlewdiń ózgeshelikleri. Azottıń qos okisi, suw hám kislorod avtoklavta, 50 – 60 atm basımda tásirleskende 98 % - li azot kislotası payda boladı:
Күшсиз азот кислотасын концентрациялаў. Санаатта концентрациялы азот кислотасын алыў ушын тек тиккелей синтез өткериў емес, ал оның суйылтырылған еритпелеририн сәйкес қайта ислеў жолы менен әмелге асырыў мүмкин. Мәселен, бул еритпелерди концентрациялы күкирт кислотасы менен биргеликте қайта айдаў.
Азот кислотасын оның еритпелеринен концентрациялаў тарелкалы ректификация-лық колонналарда (20-Сүўрет) ямаса кислотаға шыдамлы материаллардан (ферросилиций) тарланған, насадкалы башнялардаәмелге асырылады.Үскенениң жумыс процессинде азот кислотасының пуўлары, колоннадан шыға беристе, суўытқышта конденсацияланады. Қайта ислеўден шыққан суйылтырылған күкирт кислотасы болса денитрацияланғаннанкейин қайтадан концентрацияланады ҳәм азот кислотасын пуўландырыў процессинде пайдаланылады.
20-Сүўрет. Суйылтырылған азот кислотасын концентрациялаўдың схемасы
Суйылтырылған азот кислотасы колоннаға 4 еки ағымда келип түседи. Биринши ағым пуўландырғышта 5 алдын-ала суў пуўы менен (4 – 6 атм) қыздырылады, соңынан ол жерден 10-тарелкаға түседи. Екинши ағым қыздырылмастан13-тарелкаға бериледи. Купорос майы басым пайда етиўши бактен колоннаның 16-тарелкасына бериледи, ол төменге қарай тарелкадан тарелкаға сорғалап, суйылтырылған азот кислотасы ҳәм суў менен араласады, ҳәм үшлик ситеманы пайда етеди. Биринши тарелканың (астынан санағанда) астына берилетуғын суў пуўы қурамалы араласпаны қыздырады ҳәм өзи менен бирге ең жеңил қайнаўшы азот кислотасын алып кетеди. Пайда болған азот кислотасы пуўлары колоннаның жоқарысынан (ваккум астында турған) шығады ҳәм конденсаторға 3 келип түседи, ол жерде конденсацияланады ҳәм азот кислотасының азлап тарқалыўынан пайда болған азот окислери менен тойынады.
Қурамындағы ериген азот окислеринен ажыралыў ушыназот кислотасы колоннаның жоқарғы тарелкасына қайтарылады, бул жерде ол, бирнешше “ағартыўшы„ тарелкалардан өте отырып, конденсаторға 3бағытланған азот кислотасының пуўлары менен үрленеди ҳәм колоннадан шығырылады. Колоннадан шыққан азот кислотасы суўытқышта 2 суўытылады ҳәм таяр өнимлер складына бериледи. Конденсаторда 3 конденсацияланбай қалған нитрозлы газлер абсорбциялық башняға1 жибериледи, ол суў менен ямаса азот кислотасының күшсиз еритпеси менен суўғарылады, ол жерде 50 % - ли азот кислотасы пайда болады ҳәм кейин концентрациялаўға жибериледи. Солай етип, циркуляцияланыў-шы азот кислотасының туйықланған цикли жаратылады.
|
| |
