|
Kombinatorikaning 1-qoidasi
|
bet | 2/7 | Sana | 18.11.2023 | Hajmi | 358,28 Kb. | | #101151 |
Bog'liq 2-mustaqil ish(diskret tuzilmalar)Kombinatorikaning 1-qoidasi: Agar qandaydir A tanlashni m usul bilan, bu usullarning har biriga biror bir boshqa B tanlashni n usulda amalga oshirish mumkin bo‘lsa, u holda A va B tanlashni (ko‘rsatilgan tartibda) mn usulda amalga oshirish mumkin.
2-masala. Futbol bo‘yicha mamlakat chempionatida 18 ta komanda qatnashadi. Necha xil usulda oltin va kumush medallar taqsimlanishi mumkin?
Yechilishi: Oltin medalni 18 ta komandadan biri egallashi mumkin. Oltin medal sohibi aniqlangandan keyin, kumush medalni qolgan 17 ta komandani biri egallashi mumkin. Demak oltin va kumush medallarni 1817306 xil usulda taqsimlash mumkin. Endi kombinatorikaning asosiy qoidasini (ko‘paytirish formulasini) umumiy holda keltiramiz.
Aytaylik birin-ketin k ta harakatni amalga oshirish talab qilngan bo‘lsin. Agar birinchi harakatni - n1 usulda, ikkinchi harakatni - n2 usulda, va hokazo k – harakatni - nk usulda amalga oshirish mumkin bo‘lsa, u holda barcha k ta harakatni
n1n2 n3...nk
usulda amalga oshirish mumkin bo‘ladi. masala. p1, p2,...., pn – turli sodda sonlar, 1, 2, ...., n qandaydir natural sonlar bo‘lgan quyida berilgan son
m p11 p22 ...pnn
Nechta turli bo‘luvchilarga ega? 35 54 sonchi?
Yechilishi: (1 1)(2 1)....(n 1) ta umumiy bo‘luvchiga ega; 35 54 son esa 6530 ta bo‘luvchiga ega.
Berilgan to‘plamning tartiblashtirilgan to‘plam ostilari (joylashtirish) Endi berilgan A to‘plamning tartiblashtirilgan to‘plam ostilarini ko‘rib chiqamiz. A to‘plamni o‘zi tartiblashmagan hisoblaymiz, shuning uchun ham uning har bir to‘plam ostisi biror bir usul orqali tartiblashtirish mumkin. A to‘plamninig barcha k elementli to‘plam ostilari Сnk ta bo‘ladi. Bu to‘plamlarning har birini k! ta usulda tartiblashtiriladi. Shunday qilib A to‘plamning barcha tartiblashtirilgan k-elementli to‘plam ostilari soni k!*Сnk ta bo‘ladi.
Teorema. n ta elementdan iborat to‘plamning tartiblashtirilgan k – elementli to‘plam ostilari soni
|
| |