va bazalt kiradi. Ular bino va inshootlami suv va namlik tegishi mumkin
bo‘lgan qismlarda, pol, devorlami bezashda, yo‘l qurilishida ishlatiladi.
Mustahkamligi.
Siqilishdagi mustahkamligiga nisbatan tabiiy tosh
materiallar quyidagi qiarkalarga bo‘linadi (MPa): 0,4; 0,7; 1,5; 2,5; 3,5;
7,5; 10; 12,5; 15; 2 0 ; '^ 4 0 ; 50; 60; 80; 100.
Sovuqqa chidamfiligi.
Standart usulda muzlatish va eritish sikllari
bo‘yicha tabiiy tosh materiallari quyidagi markalarda bo‘ladi: F 10; F 15;’
F 35; F 100; F 150; F 200; F 300 va F 500. Zich toshlar sovuqqa chidamli
boMadi. Porfirsimon toshlar sovuq ta’sirida yorilib ketadi.
Suvga chidamliligi.
Suvga chidamlilik toshlaming suvda yumshash
koeffitsiyenti - 0,6; 0,8 va 1,0 bilan belgilanadi. Doim suv ta’sirida
bo‘ladigan joylarda bu koeffitsiyent 0,8 dan kam bo‘lmasligi, tashqi devor
uchun esa 0,6 dan kam bo‘lmasligi kerak.
Yedirilish va ishqalanishga bardoshliligi.
Toshlaming bu xususiyati
ularning zichligi, mustahkamligi va tuzilishiga bogliq boMadi. Toshlar
yo‘l qoplamalari, bino pollari, zinapoyalarda ishlatilganda toshlaming
bu xususiyatlari katta ahamiyatga egadir. Mayda kristall tuzilishga ega
bo‘lgan toshlar shliflanganda sirpanchiq boMgani uchun zinapoya va
pollarda ishlatilmaydi.
O lovga bardoshliligi.
Tabiiy toshlam ing olovga bardoshliligi
ularning mineral tarkibiga bog‘liq bo‘lib, olov ta’sirida buzilishi mumkin.
Gipstoshi 100-120 °S, ohaktosh 900-1000 °S haroratda buzila boshlaydi.
0 ‘ta zich granitsimonlar, porfirlarda esa yuqori harorat ta’sirida yoriqlar
