Erkinjon Asqaraliyevich Mahmudov

Academic Research in Educational Sciences 
VOLUME 2 | ISSUE 11 | 2021 
ISSN: 2181-1385 
Scientific Journal Impact Factor (SJIF) 2021: 5.723 
Directory Indexing of International Research Journals-CiteFactor 2020-21: 0.89 
DOI: 10.24412/2181-1385-2021-11-939-949 
Google Scholar 
Scientific Library of Uzbekistan 
Academic Research, Uzbekistan 939 www.ares.uz 
YEVROPADA ISHLAB CHIQARISH KUCHLARINING RIVOJLANISHI, 
GEOGRAFIK KASHFIYOTLARNING SHART – SHAROITLARI 
 
Erkinjon Asqaraliyevich Mahmudov
Farg’ona davlat universiteti Jahon tarixi kafedrasi o’qituvchisi 
 
ANNOTATSIYA
Maqolada ilmiy adabiyotlarga asoslangan xolda yangi davr tarixining 
boshlanishiga turtki bo’lgan jarayon – buyuk geografik kashfiyotlarning boshlanishi 
arafasidagi Yevropadagi iqtisodiy vaziyat, ishlab chiqarish kuchlarining o’sishi, 
iqtisodiy taraqqiyotning asosiy sharoitlari ishlab chiqarishda tajriba orttirish, aholi 
o’rtasida mehnat taqsimotining chuqurlashishi, mehnat qurollarini takomillashtirish 
va ishlab chiqarish texnologiyalarini tahlil qilingan 
Kalit so’zlar: 
Yevropa, Buyuk geografik kashfiyotlar, iqtisodiy o’sish, 
texnika taraqqiyoti, salib yurishlari. 
 
KIRISH 
XV – XVII – asrlarga kelib G’arbiy Yevropa mamlakatlarida asta – sekin 
yangicha hayot tarzi vujudga kela boshladi. Yangi davrning shakllanishi murakkab 
jarayon bo’lib, borgan sari ko’plab xalqlar va mamlakatlarni qamrab oldi. Jahon 
xalqlari tarixi yagona jarayon sifatida shakllana bordi. Salib yurishlaridan so’ng 
yevropaliklarning sharq madaniyati bilan tanishishlari ularning hayotida ko’plab 
yangiliklar paydo bo’lishiga olib keldi. Jamiyat taraqqiyotida yangi belgilar paydo 
bo’ldi. Bular quyidagilar: 
-
o’rta asrlarning buyuk ixtirolari – kompas, porox, kitob chop etish va 
boshqalar hayotga yanada kengroq tatbiq qilina boshlandi; 
-
energiyani odatdagi manbalardan (suv, shamol) olish va ularni mexanizmlar 
bilan uzatishga yordam beradigan ko’plab yangi ixtirolar qilindi; 
-
manufaktura ishlab chiqarishi rivojlanib, asta – sekin sexlarni siqib chiqara 
boshladi; 
-
metallarga va o’tochar qurollarga ishlov berish jarayoni takomillashdi; 
-
savdo rivojlandi va pul – tovar xo’jaligi mustahkamlandi; 
-
savdo markazlari bo’lgan shaharlar jamiyat hayotida tobora kattaroq rol 
o’ynay boshladi;