|
Biolog 10 inddBog'liq biologiya 10 uzb Kurs ishi1 surxandaryo, DVIGATELLARNING KO‘RSATKICHLARINI OSHIRISH USULLARI VA ULARNI RIVOJLANISH ISTIQBOLLARI., Science and Human, ASIL ABBOS FERRARI, abdikerimova g operatsion sistemasi, axborotni muhofaza qilish, bayonnoma, Tahorat olinayotganida o\'qiladigan duolar, Scan 20230522 (2), REFERAT O\'ZI, Shaxsiy varaqa Mohicha, Документ Microsoft Word (3), Mehnat-oila tarbiyasinig sharti sifatida, Презентация давлат хукук тарихидан2. Kislorodsiz bosqich. Kislorodsiz bosqich (glikoliz)da tayyorgarlik
bosqichida hosil bo‘lgan kichik molekulali organik moddalar, masalan glukoza
kislorod ishtirokisiz fermentlar ta’sirida parchalanadi. Glikoliz – glukozaning
ko‘p bosqichli kislorodsiz parchalanishidir. Glikoliz natijasida bir molekula
glukozadan 2 molekula sut kislotasi (C
3
H
6
O
3
), 2 molekula ATF hosil bo‘ladi,
hamda 2 molekula suv ajralib chiqadi. Bir molekula glukozaning kislorodsiz
parchalanishi natijasida jami 200 kJ energiya ajraladi. Bu energiyaning 40% i
ATFning fosfat bog‘lariga to‘planadi. Qolgan 60% energiya esa issiqlik sifatida
tarqalib ketadi.
C
6
H
12
O
6
+ 2H
3
PO
4
+ 2ADF = 2C
3
H
6
O
3
+2ATF + 2H
2
O
Anaerob parchalanish jarayoni o‘simlik, hayvon, zamburug‘, bakteriya
hujayralarida sodir bo‘ladi. Odam kuchli jismoniy mehnat qilishi natijasida
muskul to‘qimalarida kislorod yetishmay qoladi va glukozadan ko‘p miqdorda
sut kislotasi hosil bo‘ladi. Natijada muskullarda charchash holatlari yuz beradi.
3. Kislorodli parchalanish. Aerob organizmlarda glikolizdan so‘ng
energetik almashinuvning oxirgi bosqichi – kislorodli parchalanish sodir
bo‘ladi. Bunda glikoliz jarayonida hosil bo‘lgan moddalar metabolizmning
oxirgi mahsulotlari (CO
2
va H
2
O)gacha parchalanadi. Bunda 2 molekula sut
kislotadan 36 molekula ATF, 42 molekula H
2
O va 6 molekula CO
2
hosil
bo‘ladi.
2C
3
H
6
O
3
+6O
2
+36ADF+36H
|
| |
