Bog'liq 3.-Z.Z.MiryusupovJ.X.Djumanov.Kompyuterarxitekturasi 2017
НЕ funksiyasi
bitta o‘zgaruvchili,
И va
ИЛИ funksiyalari esa ikkita o‘zgaruvchili
funksiyalardir. Ikkita o‘zgaruvchili funksiyalarning haqiqat jadvallarida,
o‘zgaruvchilarning kombinatsiyalari odatda 00, 01, 10 va 11 ketma-
ketlikda yoziladi. Bunday funsiyalarni to‘liq tavsiflash uchun 2
2
=4 ta
razryadli ikkilik son kerak bo‘ladi, va u xaqikat jadvalining natijalar
ustunini vertikal tarzda o‘qish bilan hosil qilinadi. Shunday qilib,
И – bu
0001,
ИЛИ – 0111,
НЕ-И – 1110 va
НЕ-ИЛИ – 1000 bo‘ladi (1.18, 1.20
va 1.21- rasmlarga qaralsin). 4-ta razryadli ikkilik sonlar ketma-ketligining
16 xil (0000, 0001, 0010, …, 1111) kombinatsiyasini yozish mumkin, bu
esa ikkita o‘zgaruvchili funksiyaning 16-ta xili mavjud ekanligini
anglatadi. Odatdagi algebrada esa ikkita o‘zgaruvchili funksiyaning
cheksiz sondagi xillari mavjud. Bunday funksiyalarni xech birini,
o‘zgaruvchilarining barcha mumkin bo‘lgan qiymatlari jadvali yordamida
yozib bo‘lmaydi, negaki ushbu o‘zgaruvchilarning qiymatlari soni ham -
cheksiz bo‘ladi.
Uch o‘zgaruvchili
M=f(A,B,C) bul funksiyasini yuqorida ko‘rib
o‘tilgan sxemalar yordamida qanday amalga oshirish mumkinligini ko‘rib
chiqamiz. Shart -
ushbu funksiyaning qiymati, uning o‘zgaruvchilari tarkibida qaysi bir qiymat ko‘proq bo‘lsa, o‘shanga teng bo‘lsin . Avval
haqiqat jadvalini tuzib olamiz (1.22-rasm). Funksiyaning 1-ga teng bo‘lgan
qiymatlari asosida quyidagicha yozuvni hosil qilamiz:
(1)
38
ya’ni o‘zgaruvchilarning kombinatsiyalari 011, 101, 110 va 111 bo‘lsa,
funksiya 1 qiymatni (
true ), qolgan xolatlarda esa 0 qiymatni (
false ) qabul
qilar ekan. Ushbu funksiyani amalga oshirish uchun uchta kirishga ega
bo‘lgan uchta
