PC (Program Counter) - buyruqlar sanagichi registridir, ushbu registr IP

Download 9,61 Mb. Pdf ko'rish
bet	37/66
Sana	24.05.2024
Hajmi	9,61 Mb.
	#252597

1 ... 33 34 35 36 37 38 39 40 ... 66

Bog'liq
3.-Z.Z.MiryusupovJ.X.Djumanov.Kompyuterarxitekturasi 2017

PC
(Program
Counter) -
buyruqlar sanagichi
registridir, ushbu registr
IP
(Instruction
Pointer) -
buyruqlarni ko‘rsatuvchi
registri ham deb ataladi
.
Bu registr
tartib bo‘yicha bajarilishi kerak bo‘lgan buyruqlarning xotiradagi adresini
ko‘rsatib turadi.
Muhim registrlardan yana biri, bu
buyruqlar registri
(Instruction
Register
- IR)
hisoblanadi. Unda tartib bo‘yicha bajarilishi kerak bo‘lgan
buyruq yozilgan bo‘ladi. Ko‘pgina kompyuterlarning protsessorlari,
tarkibida turli xil vazifalarni bajarish uchun mo‘ljallangan turli xil
registrlar to‘plamlariga ega bo‘ladi.
Yuqorida keltirilgan tushunchalarni va umuman kompyuterlar
arxitekturasiga oid bo‘lgan boshqa muhim tushunchalarni, Intel
protsessorlari oilasiga mansub, dastlabki protsessorlardan biri bo‘lgan Intel
8080 protsessorining analogi hisoblangan -
K580ВM80
protsessori
misolida batafsil kurib chiqamiz [10]. Ushbu protsessor asosida qurilgan
kompyuter ham, hozirgi kompyuterlar singari
uchta shinaga
ega bo‘lgan:
1.Ma’lumotlar shinasi (MSh);
2.Adres shinasi (ASh);
3.Boshqarish shinasi (BSh).
K580BM80 protsessorining so‘z uzunligi 8 razryadga, murojaat qila
olishi mumkin bo‘lgan tezkor xotira qurilmasining h‚ajmi 64 Kbaytga va
taktli chastotasining qiymati esa 2 MGs-ga tengdir. Ushbu protsessorning
chizmalarda ifodalanishi 3.3-rasmda keltirilgan ko‘rinishga ega bo‘lib,
uning chiqish oyoqchalarining soni 40-taga tengdir. Protsessorning 3‚10
raqamli chiqish oyoqchalari - ma’lumotlar shinasiga, 1; 25‚40 raqamli

78
oyoqchalari - adres shinasiga va 12‚19; 21‚24 raqamli oyoqchalari esa -
boshqarish shinasiga tegishlidir.
3.3-rasm. K580ВM80 protsessorining chizmalardagi ko‘rinishi.
K580ВM80 protsessorining ichki tuzilishi 3.4-rasmda keltirilgan.
Protsessorni tashkil etuvchi qismlarini tartib bilan batafsil ko‘rib chiqamiz.
Tushuntirishlarni Intel protsessorlari oilasiga mansub, so‘z uzunliklari mos
holda 16 va 32 razryadga teng bo‘lgan Intel 8088 va Pentium 4
protsessorlarining tuzilishlarini hisobga olgan holda, hamda ularning
barchasini o‘zaro taqqoslashlar asosida amalga oshiramiz.
K580ВM80 protsessori ma’lumotlarni uzatish uchun mo‘ljallangan 8-
razryadli ichki ma’lumotlar shinasiga ega. Protsessorda, tashqi shina bilan
ma’lumot almashinish, oraliq registrlar (
Buffer Register
-
BR
) yordamida
amalga oshiriladi. Ma’lumotlarni va adreslarni vaqtincha saqlash uchun

79
mo‘ljallangan, hamda ularni ikki tomonga uzatib bera oladigan oraliq
registrlarining chiqishlari uchta holatdan birida bo‘lishi mumkin. Bular
kuchlanishning yuqori (1) va pastki (0) sathlari, hamda kirish qarshiligi
yuqori bo‘lgan holat. Uchinchi holatda protsessorni tashqi shinadan uzib
quyish mumkin bo‘ladi.
Bunda tashqi qurilmalarni tezkor xotira bilan to‘g‘ridan-to‘g‘ri
ulanish (
Direct Memory Access
-
DMA
) amalga oshiriladi. Protsessorning
16-razryadli adres shinasi yordamida 64 Kbayt hajmga ega bo‘lgan tezkor
xotirani bevosita adreslash amalga oshiriladi. Quyida keltirilgan УМПК-80
stendining vositalarini ko‘rsatuvchi 3.5-rasmda ham, yuqorida aytib
o‘tilgan shinalarni ko‘rish mumkin.
3.4-rasm. K580ВM80 protsessorining ichki tuzilish chizmasi.
Protsessorning ichki xotirasi sakkizta 8-razryadli - W2, W3, B, C, D,
E, H, L va uchta 16-razryadli –
buyruqlar sanagichi

Download 9,61 Mb.

1 ... 33 34 35 36 37 38 39 40 ... 66

Download 9,61 Mb.

Pdf ko'rish