Bolalar jismoniy tarbiya nazaryasi va texnologiyalari

Download 2,74 Mb. Pdf ko'rish
bet	71/127
Sana	14.05.2024
Hajmi	2,74 Mb.
	#231500

1 ... 67 68 69 70 71 72 73 74 ... 127

Bog'liq
MAJMUA BOLALAR JISMONIY TARBIYASI Н.Хусенов

Jismoniy daqiqalar

Mashqlar
quyidagi
tartibda
o„tkaziladi:
1. Yelka kamari mushaklarining rivojlantiruvchi va mustahkamlovchi, yelka
bo‗g‗imlari, ko‗krak qafasi harakatchanligini rivojlantirishga, umurtqa pog‗onasini
rostlashga
xizmat
qiluvchi
mashqlar;
2. Orqa mushagi va umurtqa pog‗onasi egiluvchanligini rivojlantirish va
mustahkamlashga mo‗ljallangan, ichki organlarga massaj kabi ta‘sir etuvchi, oyoq
bo‗g‗imlarini
rivojlantiruvchi
mashqlar;
3. Qorin va oyoq mushaklarini rivojlantirishga mo‗ljallangan mashqlar.
Mashqlar majmuasini tuzishda har bir yosh guruhining yosh va yakka xususiyatini
hisobga olish lozim. Ertalabki gimnastika birinchi kichik guruhdan boshlab joriy
etiladi. Ertalabki gimnastikada harakatlarga o‗rgatilmaydi, shuning uchun tarbiyachi
mashqni
oldindan
tushuntirishi
va
namoyish
qilishi
kerak
emas.
Kichik va o‗rta guruhlarda yilning birinchi yarmida tarbiyachi bolalarga
mashqni o‗zi bilan birga bajarishni taklif yetadi.O‗rta guruhning ikkinchi yarmi va
katta va tayyorlov guruhlarida u mashqlarni nomini qisqagina aytadi, dastlabki holat
uchun buyruq beradi. Mashq boshlashdan oldin va u tugagach, katta guruh bolalari
asosiy tik holatda (tovonlarni juftlashtirib, oyoq uchlarini kerib) turadilar. Kichik va
o‗rta guruhlarda bolalar oyoqlarni parallel holda biroz kerib turadilar, bu yassi
tovonlikni oldini oladi.Ertalabki gimnastika so‗ngidagi sur‘atni sekinlatib yurish,
turgan holatida oyoqlarini biroz qutarib qadam tashlash, nafas olish mashqlarini
bajarish bilan tugallanadi. Bu bola yurak pulsini normal holga keltirad
Jismoniy daqiqalar
. Jismoniy daqiqalar (qisqa muddatli jismoniy mashqlar)
o‗rta, katta va tayyorlovchi guruhlarida mashg‗ulotlar o‗rtasidagi tanaffusda,
shuningdek dars jarayonining o‗zida o‗tkaziladi. Jismoniy daqiqaning a hamiyati bola
faoliyati va xolatini harakat faolligi orqali almashtirishdan iborat bo‗lib, u charchoqni
yozadi, bolaning emotsional ijobiy holatini tiklaydi. Agar bola mashg‗ulot jarayonida
nisbatan harakatsiz turib qolsa toliqish yuzaga keladi. Toliqish bir xil ish, shuningdek
mashg‗ulot yuklamasini buzilishi tufayli kuchayadi, bu bolalarning e‘tiborini
susaytiradi. Bu bosh miya po‗stlog‗ida rivojlanadigan tormozlanish va bolaning
o‗quv materialini o‗zlashtirish qobiliyatining susayishi bilan izohlanadi. U chalg‗iy
boshlaydi, diqqat faolligi, idroki susayadi. Bu belgilarning barchasi faoliyatni
o‗zgartirish zarurligini ko‗rsatadi. Tadqiqotlar shuni ko‗rsatadiki, xatto 6 yoshli
bolalar ham 20 daqiqagina nisbatan harakatsiz va diqqatni jamlab tura olar ekanlar;
shu muddatdan so‗ng ular toliqish tufayli bilimlarni yaxshi o‗zlashtirish va
ko‗nikmalarni egallashga qodir bo‗la olmaydilar. Jismoniy mashqlarni bajarish
mushak ishini faollashtiradi, bu o‗z navbatida qon aylanishini kuchaytiradi va
oqibatda yurak ishining, nafas olishning intensivligini oshiradi, miyaning qon bilan
ta‘minlanishini faollashtiradi. Bularning hammasi birgalikda bola psixikasi
emotsional – ijobiy holatning shakllanishiga, diqqatning, aqliy faoliyat va umumiy

jismoniy holatning oshishiga ta‘sir qiladi. Charchoq yo‗qoladi, bola dam oladi va
yana ishtiyoq bilan shug‗ullana boshlaydi. Jismoniy daqiqalar tarkibiga 10-15 marta
sakrash, 10-12 marta cho‗qqayib o‗tirish yoki turgan joyida yugurish (30-40 sekund)
kiradi. Jismoniy daqiqalari o‗z ichiga yelka kamari va qo‗llarga mo‗ljallangan 2-3 ta
mashq, tortilish, egilish va gavdani burish mashqlarini oladi. Jismoniy daqiqalar 2-3
daqiqa davom etadi
.

Download 2,74 Mb.

1 ... 67 68 69 70 71 72 73 74 ... 127

Download 2,74 Mb.

Pdf ko'rish