Shim tikish ketma-ketligi.
-
№
|
BO‘LINMAS OPERATSIYA NOMI
|
IXTISOS
|
MALAKA
|
JIHOZ
|
1
|
Bichilgan detallarni tekshirish
|
Q
|
II
|
Andoza
|
2
|
Shim qirqimlarini yo‘rmalash
|
MM
|
IV
|
JUKI
|
3
|
Old taxlamani tikish
|
M
|
III
|
JUKI
|
4
|
Tax chizig‘ini dazmollash
|
D
|
IV
|
UEP-4
|
5
|
Cho‘ntak og‘ziga qotirma yopishtirish
|
D
|
IV
|
UEP-4
|
6
|
Cho‘ntak xaltani cho‘ntak og‘ziga
biriktirish
|
M
|
III
|
JUKI
|
7
|
Ikkinchi xaltaga ko‘rinishi bostirish
|
M
|
III
|
JUKI
|
8
|
Cho‘ntak xaltalarni biriktirish
|
M
|
III
|
JUKI
|
9
|
Cho‘ntak xaltani yo‘rmalash
|
MM
|
IV
|
JUKI
|
10
|
Cho‘ntak og‘zini puxtalash
|
M
|
III
|
JUKI
|
11
|
Gulfikka qotirma yopishtirish
|
D
|
IV
|
UEP-4
|
12
|
“Molniya” tasmani golfik bilan
birlashtirish
|
M
|
III
|
JUKI
|
13
|
Otkostni birlashtirish
|
M
|
III
|
JUKI
|
14
|
“Molniya” tasmani bostirish
|
M
|
III
|
JUKI
|
15
|
Taqilmaga bezak bahya yuritish
|
M
|
III
|
JUKI
|
16
|
Yon qirqimni biriktirish
|
M
|
III
|
JUKI
|
17
|
Chokni yorib dazmollash
|
D
|
IV
|
UEP-4
|
18
|
Kamar tutqich tikish
|
M
|
III
|
JUKI
|
19
|
Dazmollash
|
D
|
IV
|
UEP-4
|
20
|
Kamar tutqichni puxtalash
|
M
|
III
|
JUKI
|
21
|
Belbog‘ga qotirma yopishtirish
|
D
|
IV
|
UEP-4
|
22
|
Belbog‘ni shimga ulash
|
M
|
III
|
JUKI
|
23
|
Kamar tutqichni belbog‘ga puxtalash
|
M
|
III
|
JUKI
|
24
|
Belbog‘ga korsajni bostirish
|
M
|
III
|
JUKI
|
25
|
Korsajni shimga bostirish
|
M
|
III
|
JUKI
|
26
|
Ilgakni puxtalash
|
M
|
III
|
JUKI
|
27
|
Orqa o‘rta chokni tikish
|
M
|
III
|
JUKI
|
28
|
Yorib dazmollash
|
D
|
IV
|
UEP-4
|
29
|
Odim qirqimini tikish
|
M
|
III
|
JUKI
|
30
|
Chokni yorib dazmollash
|
D
|
IV
|
UEP-4
|
31
|
Poychani kleyli tesma bilan yo‘rmalash
|
MM
|
IV
|
JUKI
|
32
|
Poychani bukib dazmollash
|
D
|
IV
|
UEP-4
|
33
|
Ishlab chiqarish chiqindilaridan tozalash
|
Q
|
II
|
Qaychi
|
34
|
Oxirgi n.i.i berish
|
D
|
IV
|
UEP-4
|
35
|
Kiyimga tovar ko‘rinishini berish
|
Q
|
II
|
----
|
Kiyimning mayda detallariga kamar tutgichlar, belboglar, xlyastiklar, pogonlar, cho'ntak qopqoqlar kiradi. Bezak detallar turli xil biriktiruvchi, qo'yma, ag'darma, mag'iz choklar bilan tikiladi. Bu detallar qotirmali va qotirmasiz bo'lishi mumkin. Tayyor holda bu detallar berilgan shaklni yaxshi saqlashi, juft detallari simmetrik bo'lishi, ag'darma chok bilan tikilganda avra gazlamadan kant hosil qilishi kerak. Buning uchun astarlik detallarda astar avradan 4-6 mm. ensizrok bichilishi kerak. Qotirmalar qirqimi 1-2 mm. ag'darma choklarga kirishi kerak. Yelimsiz qotirmalar detallarga (cho'ntak kopkoq listochka) ag'darma chok solayotganda ulanadi. Cho'ntak og'izlari cho'zilmasligi uchun cho'ntak qirqimlariga sal tortibroq yelimli uqa yopishtiriladi.
Yelimsiz uqa esa qirqimidan 1-2 mm. masofada detal qirqimiga teskari tomondan bostirib tikiladi.
Kamar tutgichlar — keng va ensiz bo'lishi mumkin. Ular ochiq yoki yopiq qirqimli qo'yma chok yelim yoki ip yordamida tutashtirma chok bilan tikilishi mumkin. Eng unumdor usul ularni 2 ignali 3076-1 kl PMZ va Yaponiya “Djukki” firmasining MRV-860 yarim avtomatida tikish xisoblanadi. Bunda kamar tutgichlar joylashmada xosil bo'lgan andazalar orasidagi chiqindilardan tikilishi mumkin.
15-Mavzu: Maktabgacha yoshdagi o‘g‘il bolalar shimi andozasini gazlamaga joylashtirish va bichish
Reja: 1.Cho‘ntak og‘ziga ishlov berish.
Cho‘ntak xalta va ko‘rinishga ishlov. 3.Cho‘ntakni yig‘ish va oxirga nii berish
Shim bichig‘ining bo‘laklari, chiziq va qirqimlarining nomlari
Bichiq bo‘laklari. Shim avra, astar va qo‘shimcha qatlam bo‘laklaridan iborat bo‘ladi. (ularning soni va shakli modelga bog‘liq). Shim avrasining bo‘laklari avra gazlamadan bichiladi. Ular quyidagilardan iborat old bo‘laklar – 2 ta, ort bo‘laklar – 2 ta, belbog‘lar ikki qismdan iborat – 1 ta, cho‘ntak mag‘izlari – 4 ta, ko‘rinmalar 2 ta.
Qo‘shimcha materiallarga shim yuqori qirqimiga ishlov berish uchun korsot tasma shim pochasiga ishlov berish uchun tasma va qotirma materiallar kiradi. Qotirma materiallardan ostki belbog‘ ikki qismdan iborat – 1 ta belboqqa korsaj tasmasiz ishlov berilganda yon cho‘ntak xaltalar – 2 ta bichiladi.
Bichiq bo‘laklarining chiziqlari va qirqimlarining nomlari.
Shim bichig‘ida quyidagi nomdagi chiziqlar va qirqimlar bo‘ladi: shim old bo‘lagida yuqori qirqim 1, oldingi qirqim 2, odim qirqim 3, pocha qirqim 4, yon qirqim 5 va uloqlar ulash chizig‘i T.83-moduldan andozalar spetsifikatsiyasiga qarang.
rasm. O'g'il bolalar shimining mayda bo‘laklari.
Ort cho‘ntak listochkali bo‘lganda cho‘ntak og‘zi kattaligi o‘zgarmaydi.
Listochka kengligi unifikatsiyalangan bo‘laklarda berilgan .
O'g'il bolalar shimi bo‘laklari spetsifikatsiyasi
jadval.
-
Bo‘lak nomi
|
Bo‘lak belgisi
|
Soni
|
Gazlama turi
|
Bichiqda
|
Andoza
|
Shim ort bo‘lagi
|
01
|
2
|
1
|
Asosiy
|
Shim old bo‘lagi
|
02
|
2
|
1
|
Asosiy
|
Shim belbog‘i
|
03
|
2
|
1
|
Asosiy
|
Old cho‘ntak
ko‘rinmasi.
|
04
|
2
|
1
|
Asosiy
|
Ort cho‘ntak
ko‘rinmasi
|
05
|
1
|
1
|
Asosiy
|
Cho‘ntak mag‘izi
|
06
|
2
|
1
|
Asosiy
|
Kamar tutgich
|
07
|
6
|
1
|
Asosiy
|
Old bo‘lak astari
|
09
|
2
|
1
|
Astar
|
Taqilma gulfigi.
|
08
|
1
|
1
|
Asosiy
|
Gulfik astari
|
10
|
1
|
1
|
Astar
|
Leya
|
11
|
1
|
1
|
Astar
|
Old yon cho‘ntak
xaltasi
|
12
|
2
|
1
|
Astar
|
Orqa cho‘ntak
xaltasi.
|
13
|
1
|
2
|
Astar
|
jadval.
-
Bo‘lak nomi
|
Qirqim nomi
|
Chok haqqi, sm.
|
Ort bo‘lak
|
Bel qirqim
|
1,0
|
Yon qirqim
|
1,0
|
O‘rta qirqim
|
3,0
|
Shim pochasi
|
4,0
|
Odim qirqim
|
1,0
|
Og‘ qirqim
|
1,0
|
Old bo‘lak
|
Bel qirqim
|
1,0
|
O‘rta qirqim
|
1,0
|
Yon qirqim
|
1,0
|
Yon qirqim
|
1,0
|
Pocha
|
4,0
|
Odim qirqim
|
1,0
|
Belbog‘
|
Belbog‘ uchlari
|
0,7 . . . 1,0
|
Belbog‘ni belga ulash
qirqimi
|
1,0
| Reja: 1.Cho‘ntak o‘rnini belgilash.
2.Mag‘izni tayyorlash va o‘rnatish. 3.Tilcha va cho‘ntak xaltani tikish. 4.Oxirgi ishlov berish N.I.I.B.
Cho‘ntaklar uch turga bo‘linadi: qirqma, chokdagi va qoplama cho‘ntaklarga qirqma cho‘ntaklar qaerga joylashganiga qarab yon va tepa cho‘ntak deb ataladi. Qirqmasi yo‘nalishiga qarab vertikal, gorizontal va qiyalama, cho‘ntak og‘ziga shakliga qarab to‘g‘ri chiziq shaklida va murakkab shaklda bo‘ladi. Cho‘ntak yuqori tomonining bezalishiga qarab qapqoqli, lestochkali va mag‘izli bo‘ladi. Pastki tomoni ramkali yoki kantli bo‘ladi. Ushbu modulda biz deyarli hamma kiyimlarda ishlatiladigan ramka cho‘ntakni ko‘rib chiqamiz. Chunki uning tikilishi oddiy, ko‘rinishi chiroyli va turli xil qalinlikdagi gazlamalarga tiksa bo‘ladi.
Asosiy bo‘lakning o‘ngiga yordamchi andoza qo‘yib yoqa andozasiz cho‘ntak o‘rni belgilab olinadi. Cho‘ntak o‘rni 5 ta ( 3 ta gorizontal va 2 ta vertikal) chiziq bilan belgilab olinadi. Gorizontal chiziqlar o‘rtasidagi oraliq cho‘ntakning ikkala pomkasi kengligiga teng vertikal chiziqlar o‘rtasidagi oraliq esa cho‘ntak og‘zi uzunligiga teng bo‘ladi. To‘g‘ri ramkali qirqma cho‘ntak tikishda cho‘ntak qirqimini tikishga mo‘ljallangan mag‘iz ikki bo‘lakdan iborat bo‘lib, asosiy yoki bezak materialdan tayyorlanadi. Cho‘ntak mag‘izi cho‘ntak xalta bilan yaxlit yoki alohida bichilgan bo‘ladi. Cho‘ntak xalta bilan yaxlit bichilgan mag‘izni teskarisini ichkariga qaratib, kant kengligi va 0,5-0,7 sm chok haqi kengligiga teng qilib bukib dazmollanadi. Mag‘iz alohida bichilagan bo‘lsa teskarisini ichkariga qaratib uzunasiga ikki bukib dazmollanadi.
Mag‘iz vazifasini ham o‘taydigan, bukib dazmollangan cho‘ntak xaltani kalta tomonini pastga bukilgan ziylarini tashqariga qaratib qo‘yiladi. Mag‘iz ziyidan gorizontal belgi chiziq bo‘ylab mag‘iz asosiy bo‘lakga ulanadi. Bahyaqator uchlari
vertikal belgi chiziqda tugallanadi. Bahyaqator boshi va oxirgi ikki-uchta qaytma bahyaqator yuritib puxtalanadi.
Bo‘lak teskarisidan ikki bahyaqator orasida asosiy bo‘lak qirqiladi. Uchlarida bahyaqator tomon burchak hosil qilib bahyaqatorga 0,1 sm yetkazmay qirqiladi. Cho‘ntak xalta asosiy bo‘lakning teskarisiga ag‘darib o‘tkaziladi va cho‘ntak og‘zi burchaklari tekislanadi. Cho‘ntak xalta bilan mag‘iz alohida bichilgan bo‘lsa mag‘izning ochiq qirqim tomoniga 0,7-1,0 sm kenglikdagi chok bilan cho‘ntak xalta ulanadi. Titiluvchan gazlamalarda bu chok haqi yo‘rmalanadi. Cho‘ntak ramkalari va burchaklardagi keritilgan material uchlarini to‘g‘rilab, ikki – uchta qaytma bahyaqator yuritib cho‘ntak uchlari puxtalanadi. Cho‘ntak xalta biriktirib tikiladi va qirqimlari yo‘rmalanadi.
|
