21
Emalın nəticəsi idarə etmə siqnalı və ya zəruri
infor-
masiyanin operatorun bilavasitə mənimlsənilməsi üçün nəzərdə
tutulan formada verilir.
İnformasiya ölçmə sistemlərinin aşağıdakı çatışmamaz-
lıqları vardır:
Rabitə kanallarının çoxsaylılığı (etibarlılıq və maneə
davamlığı aşağı salan), xüsusiləşdirilmiş hesablayıcının aşağı
istehsal qabiliyyəti, onun digər alqoritmlərlə yenidən
proqramlaşdırılmasının mümkünsüzlüyü, maşın
analoq tipli
olarsa, aşağı dəqiqlik.
İnformasiya məsələlərini və UA-da idarəetmə əmrlərini
hasil etmək üçün bort EHM-in tətbiqi sadalanan çatışmazlıqları
aradan götürməyə və informasiya ölçmə komplekslərinin yeni
strukturuna keçməyə imkan verir. İnformasiya ölçmə
kompleksləri–ölçmə, hesablama və köməkçi qurğuların
proqram idarəetmə toplusu olub, öz aralarında rabitə kanalları
ilə birləşərək növbəti avtomatik emal üçün və AİS –də
əlverişli olan, operatorlar üçün asan qəbul edilən siqnalların
hasili üçün (emalı) təyin edilmişdir. İnformasiya-ölçmə
komplekslərində ölçmələr, hesablama və UA-nın sistem və
operatorları üçün əmrlərin hasil edilməsi
praktiki olaraq eyni
zamanda baş verir. İnformasiya ölçmə komplekslərinin
etibarlılığı öz-özünü yoxlama, öz-özünə nəzarət və aparatların
çoxluğu hesabına yüksəlir.
1.4.2. Rəqəmli cihazların ölçü dövrələrinin qurulma
prinsipləri
Rəqəmli
cihazlar – rəqəmli informasiya bəndləri
toplusundan təşkil olunmuş ölçü dövrəsindən ibarətdir. Uçuş
aparatlarında (UA) bort rəqəm hesablama maşınlarının
yaranması (BPHM) ilə əlaqədar olaraq rəqəmli ölçü cihazların
(RÖC) işlədilməsi zəruriəti yarandı. Belə ki, onların köməyi ilə
parametrlərin ölçülməsi prosesinin təşkili və onlar arasındakı
22
informasiya mübadiləsi daha asandır. Bundan əlavə RÖC
analoq ölçü cihazları ilə müqayisədə aşağıdakı üstünlüklərə
malikdir: böyük cəldlik, yüksək dəqiqlik və həssaslıq,
maneəyə davamlılıq və bir sıra xətaların olmaması.
RÖC bəndlərin birləşməsindən, yəni
informasiya
çevricilərindən ibarətdir ki, onların da əsasları aşağıdakılardır :
-analoq- kod çevriciləri (AKÇ), kod-kod (KKÇ), kod
analoq (KAÇ), kod-gərginlik (KGÇ), kod-müqavimət (KMÇ),
gərginlik-tezlik (GTÇ) və s.;
-kodların müqayisə qurğuları (KMQ);
-impuls sayğacları (İS) (ikili, üçlü,
onlu impuls
sayğacları);
-impulsları kvantlayan zaman intervalları generatoru
(ZİG);
- açarlar ( SW);
- tezlik bölücüləri (TB) və b.
- rəqəmli indikatorlar (Rİ) və s.
RÖC ölçü dövrləri ölçülən fiziki kəmiyyətlərin
xüsusiyyətlərindən, ölçmə metodundan və giriş-çıxış arasındakı
mövcudluğu xüsusiyətindən asılı olaraq birbaşa çevirməli və
izləyici dövrlərinə təsnifatlandırmaq olar. Ən sadə birbaşa
çevrilməli ölçü dövrlərindən diskret və kvantlanmış
fiziki
kəmiyyətin ölçülməsi strukturu olub, parametri ölçü vahidinin
tam ədədi funksiyasıdır. Onun qiymətini təyin etmək üçün
diskret və ya kvantlı impulsa çevirən həssas element HE və
impulslar sayını təsbit edən, onluq N
10
kod hasil edən sayğac
ST qanunudur. Nəticə sayğacdan rəqəmli indikatora (Rİ) verilir
(Şək. 1.4).
