Zamonaviy sifatida bu texnologiyaning
evolyutsion xususiyatini emas, balki
novatorlik jihati ta’kidlanadi. Uni qo’llash shu ma’noda novatorlik ishidirki, u
tashkilotlarda
xilma-xil faoliyat turlari, mazmunini muhim darajada o’zgartiradi.
Zamonaviy
axborot
texnologiyalari
tushunchasiga,
shuningdek,
kommunikatsiyaviy texnologiyalar ham kiradi, ular axborotni turli vositalar, aynan
telefon,
telegraf, telekommunikatsiyalar, faks va boshqalar orqali uzatishni
ta’minlaydi
1.3. Axborot texnologiyalarining rivojlanish bosqichlari
Shaxsiy kompyuterning yaratilishi bilan
axborot texnologiyasining
taraqqiyotida yangi davr boshlandi. Yangi davrning asosiy maqsadi kasbiy va
maishiy xizmat sohalarida insonning shaxsiy axborot talabini qondirish bo’lib
bormoqda.
Axborotni qayta ishlash vazifalari va jarayonlarining ko’rinishi bo’yicha
1–bosqich (1960-70 yillar) – ma’lumotlarni qayta ishlash hisoblash
markazlarida (jamoa bo’lib ishlash tartibida) amalga oshirilgan.
Axborot
texnologiyasi taraqqiyotining asosiy yo’nalishi insonning qo’l mehnatini
avtomatlashtirishdan iborat edi.
2–bosqich (1980 –yillar)dan strategik vazifalarni yechish uchun axborot
texnologiyalari yaratildi.
Jamiyatni axborotlashtirish yo’lidagi muammolar bo’yicha
1–bosqich (1960-yillar oxirlarigacha) apparat
vositalari imkoniyatlari
cheklangan sharoitlarda katta hajmlardagi ma’lumotlarni qayta ishlash muammosi
bilan ajralib turadi.
2–bosqich (1970–yillar oxirlarigacha) IBM 360 turkumidagi EHM yaratilishi
bilan bog’liq. Bu bosqich muammosi –dasturiy ta’minotining apparat vositalari
rivojlanishi darajasida orqada qolishidir.
3–bosqich
(1980–yillar
boshlari)
kompyuter
malakasi
bo’lmagan
foydalanuvchining quroli bo’lib qoldi. Axborot tizimlari
esa foydalanuvchining
qarorlarini qabul qilishni qo’llab –quvvatlovchi vosita sifatida ishlatilmoqda. Bu
bosqichda foydalanuvchi ehtiyojlarini yuqori darajasida qondirish va kompyuter
muhitida ishlovchi tegishli interfeysni yaratish muammolari mavjud.
4–bosqich (1990–yillar boshlaridan) –tashkilotlarda aloqalar va axborot
tizimlari zamonaviy texnologiyalarini yaratish.
Bu bosqichda muammolar juda ko’p.
Ulardan muhimlari quyidagilardir:
- kompyuter aloqasi uchun kelishuvlari ishlab chiqish va standartlar, protokollarni
o’rnatish;
- strategik axborotga
kirishni tashkil etish;
- axborotni muhofaza qilish va xavfsizligini ta’minlash;
Kompyuter texnologiyasining afzalliklari bo’yicha
1–bosqich (1960–yillar boshidan) hisoblash markazlari zaxiralaridan
markazlashgan tarzda foydalanishga yo’naltirilgan qo’l mehnati amallarini
bajarishda axborotni ancha samarali qayta ishlash bilan ajralib turadi.
2–bosqich (1970–yillar o’rtalaridan) shaxsiy kompyuterning paydo bo’lishi
bilan bog’liq.
3–bosqich (1990–yillar boshlaridan) tijoratda strategik
afzalliklar tahlili
tushunchasi bilan bog’liq va axborotni taqsimlovchi qayta ishlash
telekommunikatsiya texnologiyalari yutuqlariga asoslangan.
Axborot texnologiyalarining turlari:
