83
UE, UB, UK sxemalar bo’yicha yig’iladi. Umumiy kollektorli (UK) sxema tok
va quvvat bo’yicha kuchaytirish imkoniyatiga ega, bunda R
u
<1.
Sxema asosli, kaskadning yuqori chiqish qarshiligini kichik qarshilikli
iste`molchi bilan moslash uchun ishlatiladi va emitterli takrorlagich deb ataladi.
Umumiy bazali (UB) sxema bo’yicha yig’ilgan kaskadning
kirish qarshiligi
kichik bo’lib, kuchlanish va quvvat bo’yicha kuchaytirish imkoniyatiga ega.
Bunda K
i
<1. Chiqishdagi kuchlanishning qiymati katta bo’lishi talab etilganda,
mazkur kaskaddan foydalaniladi.
a)
84
3.5– rasm. Umumiy emitterli (UE) kuchaytirish kaskadining sxemasi
Ko’pincha, umumiy emitterli (UE) sxema bo’yicha yig’ilgan kaskadlar
ishlatiladi (
3.5
a- rasm). Bunday kaskad tokni ham, kuchlanishni ham
kuchaytirish imkoniyatiga ega. Kuchaytirish
kaskadining asosiy zanjiri
tranzistor (VT), qarshilik R
K
va manba E
K
dan iborat. Qolgan elementlar
yordamchi sifatida ishlatiladi. C
1
kondensator kirish signalining o’zgarmas
tashkil etuvchisini o’tkazmaydi va bazaning tinch holatidagi U
bd
kuchlanishning
R
G
qarshilikka bog’liq emasligini ta`minlaydn.
Kondensator S
2
iste`molchi
zanjiriga chiqish kuchlanishining doimiy tashkil etuvchisini o’tkazmay
o’zgaruvchan tashkil etuvchisinigina o’tkazish uchun xizmat qiladi. R
1
va R
2
rezistorlar kuchlanish bo’lgich vazifasini o’tab, kaskadning boshlang’ich
holatini ta`minlab beradi.
Kollektorning dastlabki toki (I
KD
) bazaning dastlabkn toki I
bd
, bilan
aniqlanadi. Rezistor R
i
tok I
bd
ning o’tish zanjirini
hosil qiladi va rezistor R
2
bilan birgalikda manba kuchlanishining musbat qutbi bilan baza orasidagi
kuchlannsh U
bd
ni yuzaga keltiradi.
Rezistor R
E
manfiy teskari bog’lanish elementi bo’lib, dastlabki rejimning
temperatura o’zgarishiga bog’liq bo’lmasligini ta`minlaydi. Kaskadning
kuchaytirish koeffisienti kamayib ketmasligi uchun qarshilik
R
E
ga parallel`
qilib kondensatrr
S
E
ulanadi.
Kondensator S
E
rezistor
R
E
ni o’zgaruvchan tok
bo’yicha shuntlaydi.
Sinusoidal o’zgaruvchi kuchlanish (
U
kir
