88
Integral mikrosxema ko’rinishidagi tuzilgan kuchaytirgich
operatsion
kuchaytirgich deb ataladi.
Integral operatsion kuchaytirgichlar. Universal hisoblanib,
ular matematik
operatsiyalarni bajarish bilan birga signallarni generatsiya qiladi, kuchaytiradi
va o’zgartiradi.
Operatsion kuchaytirgichlarda kirish sifatida
differensial kuchaytirish
kaskadi qo’llanilib, u kuchaytirgich chiqish potensialini bir maromda bo’lishini
ta`minlaydi, qolaversa ikkita kirish borligi evaziga uni imkoniyatlarini oshiradi.
Kirish signali chiqish signali bilan bir fazada yotadimi yo’qmi, unga qarab
kirishlar
invertirlovchi va
noinvertirlovchi bo’ladi (3.6-rasm).
Operatsion kuchaytirgichlarni ta`minlash uchun har hil qutbli va
manbalardan
foydalaniladi, ular tinch holatda nolga teng potensial olish
imkonini beradi +E
n1
–E
n2
va manbalardan foydalaniladi,
ular tinch holatda
nolga teng potensial olish imkonini beradi.
90
3.7-rasm. invertirlovchi
kuchaytirgich
Uchta kirishga ega bo’lgan zanjirga ulangan operasion kuchaytirgich
kuchlanishlarini jamlash ajgebraik operasiyasini bajaradi, shuning uchun ham u
summator deb ataladi.
Doimiy tok kuchaytirgichlari (DTK) – vaqt bo’yicha
juda sekin
o’zgaradigan signallarni kuchaytirish uchun mo’ljallangan kuchaytirgichlardir.
Bunday kuchaytirgichni yuklama, signal manbasi va kaskadlar orasidagi
aloqa bevosita bo’lishi zarur, ya’ni kuchaytirgich kaskadlarining
moslashtirish
elementlari sifatida reaktiv elementlar(transformatorlar va kondensatorlar)
qo’llanilmasligi mumkin, bu f=0 bo’lganda K
u
=0 bo’lgan amplituda-chastota
xarakteristikani ta’minlaydi.
Kuchaytirgich sxemasida qo’shni kaskadlar tranzistorlarining kollektor va
bazalari bevosita ulangan. Kuchaytirgichning kirish
zanjiriga kirish signali
manbasi bilan kirish kompensatsiyalovchi kuchlanish E
komp
manbai ketma-ket
ulangan.
