5
KIRISH (falsafa doktori (PhD) dissertatsiyasi annotatsiyasi)
Dissertatsiya mavzusining dolzarbligi va zarurati.
Jahonda XXI asrga kelib
internet kommunikativ tarmoq vositasi, shaxs ijtimoiylashuvi mexanizmlariga ta’sir
ko‘rsatuvchi ijtimoiy institut vazifasini o‘tayotgani zamonaviy kishilik jamiyatida
shaxs turli ijtimoiy bilim, g‘oya hamda faoliyat normalarini internet resurslari orqali
o‘zlashtirishiga, ko‘plab ijtimoiy jarayonlarda virtual ishtirok etishiga sabab
bo‘lmoqda. Internet resurslar shaxs ijtimoiylashuvi jarayoniga ham ijobiy va ayrim
hollarda ham negativ ijtimoiylashuvni harakatga
keltiruvchi manba sifatida
namoyon bo‘lmoqda. Shuning uchun shaxs ijtimoiylashuvining psixologik va sotsial
mexanizmlarini tizimli ravishda aniqlash, internet-makonning shaxs uchun
iqtisodiy, siyosiy, ijtimoiy bilim va faoliyat normalarini o‘zlashtirish, madaniy
saviyasini yuksaltirish imkoniyatlarini ochib berish dolzarb ahamiyat kasb etmoqda.
Jahon ilm-fani va yetakchi ilmiy markazlarida internet ijtimoiy voqelik
koʻrinishiga
aylangani, uning shaхs ijtimoiylashuvi jarayoniga taʼsiri ilmiy
izlanishlarning yangi yoʻnalishiga aylanib, bu borada fundamental va amaliy
tadqiqotlar olib borilmoqda. “Internet-makon”, uning mazmuni va funksiyalari,
internet resurslarining shaхs dunyoqarashi va hayotiy faoliyatiga taʼsiri
qonuniyatlarini milliy va umuminsoniy nuqtayi nazardan aniqlash tobora muhim
ahamiyat kasb etmoqda. Shu sababli internet-makonning shaxs pozitiv va negativ
ijtimoiylashuviga taʼsirini, salbiy taʼsirlarning oldini
olishda aхborot va axloqiy
madaniyatni oshirishning modellari va konseрsiyalarini, ustuvor yoʻnalishlari va
dolzarb vazifalarini tadqiq etish zarurati ortib bormoqda.
Mamlakatimizda Yangi Oʻzbekistonni barpo etishda aholining barcha
qatlamlarida
raqamli
koʻnikmalarni oshirish, yoshlar orasida axborot
texnologiyalarini ommalashtirish, raqamli texnologiyalar sohasida yuqori malakali
kadrlar
avlodini shakllantirish, raqamli transformatsiya sharoitida yoshlarga bilim
va koʻnikmalar berish orqali inson kapitalini rivojlantirishga qaratilgan islohotlar
olib borilmoqda. “Yaqin yillarda mamlakatimizda yangi maʼnaviy makonni va
xalqimizning yangi tafakkurini shakllantirish boʻyicha ishlar samarasini yuksak
darajaga koʻtarish va bu boradagi faoliyat tizimini yanada takomillashtirish uchun
quyidagi vazifalarni amalga oshirish maqsadga muvofiqdir.
Aholining Internet
jahon axborot tarmogʻidan foydalanish madaniyatini oshirish, madaniyat, adabiyot,
kino, teatr, musiqa va sanʼatning barcha turlari, noshirlik-matbaa mahsulotlari,
ommaviy axborot vositalarida maʼnaviy-axloqiy mezonlar, milliy va umuminsoniy
qadriyatlarning ustuvorligiga erishishga alohida ahamiyat qaratish darkor”
1
.
Shuning uchun internet-makon kontentlaridan oqilona foydalanishning aхloqiy
tamoyillarini ishlab chiqish, aхloqiy
tafakkurni takomillashtirish, targ‘ibot va
tashviqot ishlarini kuchaytirish hamda jamiyat a’zolarining aхloqiy tuyg‘ularini
yuksaltirish va хavfsizligini ta’minlash, faollikni oshirish muhim ahamiyat kasb
etmoqda.
1
Mirziyoyev Sh.M. Yangi O‘zbekiston taraqqiyot strategiyasi. To‘ldirilgan ikkinchi nashri. – Toshkent:
“O‘zbekiston”, – 2023. – B.251-252.
https://buxdu.uz
6
O‘zbekiston Respublikasi Prezidentining 2023-yil 11-sentabrdagi PF-158-son
“O‘zbekiston – 2030” strategiyasi to‘g‘risida”, 2022-yil 28-yanvardagi PF-60-son
“2022-2026-yillarga mo‘ljallangan Yangi O‘zbekistonning taraqqiyot strategiyasi
to‘g‘risida”, 2020-yil 2-iyundagi PF-6003-son “O‘zbekiston Respublikasining
xalqaro reyting va indekslardagi o‘rnini yaxshilash hamda davlat organlari va
tashkilotlarida ular bilan tizimli ishlashning yangi
mexanizmini joriy qilish
to‘g‘risida”, 2023-yil 27-iyuldagi PF-114-son “Ma’muriy islohotlar doirasida
madaniyat va turizm sohasida davlat boshqaruvini samarali tashkil qilish chora-
tadbirlari to‘g‘risida”, 2020-yil 5-oktabrdagi PF-6079-son “Raqamli O‘zbekiston –
2030” strategiyasini tasdiqlash va uni samarali amalga oshirish chora-tadbirlari
to‘g‘risida” farmonlari, 2021-yil 26-martdagi PQ-5040-son “Ma’naviy-ma’rifiy
ishlar tizimini tubdan takomillashtirish chora-tadbirlari to‘g‘risida”, 2022-yil 18-
maydagi PQ-246-son “Xalqaro reyting va indekslar bilan ishlashda ilmiy salohiyat
hamda amaliy faoliyat uyg‘unligini ta’minlash chora-tadbirlari to‘g‘risida”, 2023-
yil 28-noyabrdagi PQ-380-son “Yoshlar uchun ming kitob”
loyihasini amalga
oshirish chora-tadbirlari to‘g‘risida” qarorlari va O‘zbekiston Respublikasi Vazirlar
Mahkamasining 2018-yil 5-sentabrdagi 707-son “Butunjahon internet tarmog‘ida
axborot xavfsizligini yanada takomillashtirish chora-tadbirlari to‘g‘risidagi”, 2021-
yil 18-yanvardagi 23-son “O‘zbekistonda yoshlarga oid davlat siyosatini 2025-
yilgacha rivojlantirish konsepsiyasini tasdiqlash to‘g‘risida” qarorlari hamda sohaga
oid boshqa me’yoriy-huquqiy hujjatlarda belgilangan vazifalarni amalga oshirishda
mazkur dissertatsiya muayyan darajada xizmat qiladi.
