|
C h I z ma ge o m e tr I y a va k o m p y u t e r g r a f I k as I
|
| bet | 7/8 | | Sana | 25.01.2024 | | Hajmi | 0,92 Mb. | | #145633 |
Bog'liq Mavzu chizmalarda geometrik yasashlar5.9. Sirkul yordamida chiziladigan egri chiziqlar
Chizma geometriyadan ma'lumki egri chiziqlar nuqtaning harakat traektoriyasi deb qaraladi. Sirkul yordamida chiziladigan tekis egri chiziqlarning yasalishini ko’rib chiqamiz. Oval kichik o’qining uzunligi CE berilgan shu o’q bo’yicha oval yasalishi 5.19-rasmda ko’rsatilgan. Oval katta o’qining uzunligi AB berilgan, shu bo’yicha oval yasalishi 5.20-rasmda ko’rsatilgan berilgan AB to’g’ri chiziq kesmasi bo’yicha bir
o’qli oval, ya'ni ovoid yasalishi 5.21-rasmda ko’rsatilgan.
5.19-rasm. 5.20-rasm 5.21-rasm
24 Жураев Т.Х. Геометрическая модель сопряжений для САПР. Приложение к материалам Республиканской
научно-практической конференции «Современные проблемы моделирования технических и технологических процессов, основанных на высокие технологии», БухИТИ, 2013 г. 94-96 стр.
“Chizma geometriya va kompyuter grafikasi” 83 Tuzuvchi: Tojiddin Xayrullayevich Jo’rayev
5.10. Lekalo yordamida chiziladigan egri chiziqlar
Lekalo yordamida chiziladigan tekis egri chiziqlarga lekal egriliklar deyiladi.
Ularga ellips, parabola, giperbola, aylana evolventasi, Arximed spirali, tsikloida,
epitsikloida, gipotsikloida va kosinusoidalar kiradi.
Katta o’qi uzunligi AB kesmaga, kichik o’qining uzunligi CE kesmaga teng
bo’lgan ellipsni yasash 5.22-rasmda ko’rsatilgan25. O’qlarning o’zaro kesishgan
nuqtasi ellips markazidan
2
АВ va
2
СЕ radiuslar bo’yicha aylanalar o’tkazamiz. Keyin
katta aylanani teng 12 bo’lakka bo’lamiz va markazlar bilan tutashtiramiz unda kichik aylana ham teng 12 bo’lakka bo’linadi. Katta aylana 1,2,3,4,5,6,7,8 nuqtalaridan CE ga nisbatan parallel o’tkazamiz va kichik aylana 1', 2', 3', 4', 5', 6',7', 8' nuqtalardan AB ga nisbatan parallel o’tkazamiz. Chiziqlar o’zaro kesishib I, II,... III (rim raqamlar) nuqtalarni aniqlaymiz. Topilgan nuqtalar lekalo yordamida quyidagicha tutashtiriladi. 3 nuqtadan o’tuvchi qilib lekalo joylashtiriladi. Faqat 2 tasi tutashtiriladi, xuddi shunday keyingi nuqtalar tutashtiriladi.
|
| |
