oziq-ovqat m ahsuloti b o ‘lish jihatidan yer yuzida bu g ‘doydan ke-
yingi ikkinchi o ‘rinda turadi.
Q o‘ng‘irboshsim onlar kenja oilasi (Poaeideae)
Bu kenja oilaga kiradigan o ‘sim liklar boshog‘ida qobiq ikkita,
boshoqchasi bir gulli yoki k o ‘p gulli b o ‘ladi. B uning quyidagi av-
lod va turlari m uhim hisoblanadi.
Suli avlodi (Avena)ning 0 ‘zbekistonda 14 turi o ‘sadi.
Ekiladi-
gan suli (A. sativa) bir yillik, o ‘zidan changlanadigan o ‘simlikdir.
Q o ‘n g ‘irbosh avlodi (Poa)ning 100 dan ortiq turlari H am do‘stlik
davlatlari hududlarida o ‘sadi: bular o ‘tloqlarning asosiy qismini
tashkil etadi. Begona o ‘t tariqasida o ‘sadigan bitta turidan boshqasi
k o ‘p yillikdir.
Yaltirbosh avlodi (Brom us)ning 44 turi H am do‘stlik davlatlari
hududlarida o ‘sadi. U lar tirik ruvaksim on to ‘pgulga ega b o ‘gan
k o ‘p yillik va bir yillik o ‘simlikdir. Yaltirboshning k o ‘p yillik tur
lari, ayniqsa, kiltiqsiz yaltirbosh (B. Inerm is) m ollarga oziq b o ‘lish
jihatidan katta aham iyatga ega.
B ug‘doyiq turkum i (q o‘shilib)ning 50 dan ortiq turi H am do‘stlik
davlatlari hududlarida o ‘sadi. Bular uzun ildizpoyali k o ‘p
yillik
o ‘simlikdir. B ug‘doyiq m ollarga ovqat b o ‘lish jihatidan katta aha
m iyatga ega, uning b a ’zi turlari atayin ekib turiladi. B ug‘doyiq o ‘ti
o ‘tloqlarda, dashtlarda va to g ‘ etagi hududlarida k o ‘p o ‘sadi. Bu
o ‘simlik ildizpoyasidan tez k o ‘payib keta oladi. B ug‘doyiq yem-
xashak uchun o ‘rib olinadigan qim m atbaho o ‘sim lik boMishi bilan
birga, dehqonning k o ‘p kuchini oladigan begona o'tdir. B ug‘doyiq
0 ‘zbekistonning ham m ayerida o ‘sadi.
B ug‘doy avlodi (Triticum ) Yer sharida yashovchi aholining
asosiy ovqat m ahsulotini beradigan o ‘simlikdir. Bu avlodga 19
ta b ug‘doy turlari kiradi. Bulardan 4 tasi yovvoyi holda o ‘sadi.
B ug‘doy bir yillik (bahorgi) va ikki yillik (kuzgi) o ‘simlik.
A rpa avlodi (H ordeum )ga Yer sharining ham m a q it’alarida
o ‘sadigan 18 tur arpa kiradi. H am do‘stlik davlatlari hududlarida
arpaning y o w o y i turlaridan 10 tasi bir yillik va ikki yillik o ‘sim lik
tariqasida o ‘sadi. O ddiy а ф а (H. Vulgare) 0 ‘zbekistonning ham
m a jo y id a ekiladi. А ф а m ollarga ozuqa b o ‘lishi
jihatidan katta
aham iyatga ega. 0 ‘rta O siyoda poyaning tag tom oni piyozsim on
y o ‘g ‘onlashadigan y o w o y i а ф а , tak-tak (H. V ulbosum) mollarga
ozuqa b o ‘lishi jihatdan muhimdir. B u g ‘doy va а ф а
oziqa m ahsuloti
berishi, yem -xashak va texnika ekini b o ‘lishi jihatidan katta aham i
yatga ega.
