Bir pallalilar sinfi (Monocotiledoneae)




Download 3,97 Mb.
Pdf ko'rish
bet104/118
Sana23.11.2023
Hajmi3,97 Mb.
#104324
1   ...   100   101   102   103   104   105   106   107   ...   118
Bog'liq
Botanikadan amaliy mashg\'ulotlar. Mo\'minov M

Bir pallalilar sinfi (Monocotiledoneae)
S3- rasm.
M arvaridgul
Bu sinf 20 tartib va 66 oilaga 
ega bo ‘lib, uning vakillari o ‘rta 
mintaqada va shimoliy keng- 
likda 
o ‘sadigan 
o ‘simliklar, 
shuningdek, subtropik va tro- 
pik mintaqalarda kam dan-kam 
bo ‘ladigan daraxtsimon o ‘sim- 
liklardir.
Bir pallali o ‘simliklar tashqi 
k o ‘rinishidan ikki pallali o ‘sim- 
liklarga birm uncha 
o ‘xshash 
b o ‘ladi. Bir pallalilarga taxmi- 
nan 30 ming tur o ‘simlik kiradi. 
0 ‘zbekiston 
hududida 
faqat 
o ‘tsim on bir pallali o ‘simliklar 
b o ‘lib, ular o ‘tloq, dasht hamda 
to g ‘ va cho‘l yaylovlaridagi 
o ‘tlam ing k o ‘p qismini tash- 
kil etadi. Bir pallalilar orasida, 
odatda, ildizli k o ‘p yillik o ‘sim- 
liklar hamda qurg‘oq joylar 
uchun xarakterli b o ig a n kar- 
toshkali va piyozli o ‘simliklar 
b o ‘ladi. Bir pallali o ‘simliklar 
jum lasiga bug‘doy, javdar, sholi, 
m akkajo‘xori, shakarqamish ka-


bi oziq-ovqat ekinlari, shuningdek, k o ‘pgina yem -xashak, texnika va 
manzarali o ‘simliklar kiradi.
Lolagullilar tartibi (Liliales). Lolaguldoshlar (loladoshlar) oilasi 
(Liliaceae). Bu oilaga, asosan, y o ‘g ‘on ildizpoyali, piyozli yoki 
tugunakli k o ‘p yillik o ‘t o ‘simliklar, b a ’zi daraxtlar (yuqqa, dratsena, 
aloye va boshqalar) va qism an lianalar kiradi. Barglari lansetsim on 
chiziqli, b a ’zan ellips shaklli, parallel yoki yoysim on tom irli. Guli 
ikki jinsli, aktinomorf, odatda, shingil, boshoq, ro ‘vak va shu singari 
to ‘pgullarga y ig ‘ilgan. K o ‘p o ‘sim liklarning g u lq o ‘rg ‘oni ochiq 
rangli, gultojisim on, aksariyati ayrim tojbarglidir. H ar bir aylanada 
uchtadan changi b o ‘ladi, k o ‘pchiligining tugunchasi ustki, uch 
uyali m evasi - k o ‘sakcha yoki rezavor. Bu oilaning 250 ta avlodi 
va 30000 ga yaqin turi b o ‘lib, ular Yer sharining ham m a joyida
ayniqsa, qurg‘oqchilik b o ‘lib turadigan quruq subtropiklarda 
uchraydi. Shulardan 20 avlod va qariyib 250 turi 0 ‘rta O siyoda 
uchraydi. U lam ing eng m uhum avlodlari qatoriga: lola (Tulipa), 
piyoz (A llium ), shirach (Erem urus) va boychechak (G agea) kiradi 
(82 - 83- rasmlar).

Download 3,97 Mb.
1   ...   100   101   102   103   104   105   106   107   ...   118




Download 3,97 Mb.
Pdf ko'rish

Bosh sahifa
Aloqalar

    Bosh sahifa



Bir pallalilar sinfi (Monocotiledoneae)

Download 3,97 Mb.
Pdf ko'rish