|
Цьу \ / М. M o‘minov, A. Mamadaliyev, A. To‘xtaboyev botanikadan amaliy mashg‘ulotlar
Pdf ko'rish
|
| bet | 102/118 | | Sana | 23.11.2023 | | Hajmi | 3,97 Mb. | | #104324 |
Bog'liq Botanikadan amaliy mashg\'ulotlar. Mo\'minov M72- mashg'ulot.
K ungaboqar (H elianthus annus)
gulini o'rganish
Asbob va materiallar:
gerbariy, tirik yoki fiksatsiya qilingan
gullar, cho‘ntak lupasi, laboratoriya asboblari.
Ishlash tartibi.
K ungaboqar guli lupada tekshiriladi. K un
gaboqar savatchasining tevaragi zich joylashgan bargchalar bilan
o ‘ralgan, bu bargchalar uchi nayza tuxum sim on shaklda b o ‘lib, sirti
tuklar bilan qoplangan.
K ungaboqar savatchasi o ‘rtasidan ikkiga b o ‘linadi, savatchadagi
gullam ing cheti b o ‘ylab joylashganlari soxta tilsim on, o ‘rtadagilari
naysim on boMadi. Soxta tilsim on gullar savatcha cheti b o ‘ylab bir
necha qator joylashadi. N aychasim on va soxta tilsim on gullar tek
shiriladi.
Savatchadan bir nechta gulni yulib olib, ulardan har qaysining
o ‘mi xonachadan iboratligini k o ‘ramiz. Bu xonachalar o ‘zaro zich
joylashgan gultevarakligidan tashkil topgan boMadi.
Tipik naychasimon gul tugunchasida va gultoj naychasida bez-
li qisqa tuklar boMadi. Tugunchasi qirrali, tugunchasining yuqori
gultoj ostki qism ida, kosacha o ‘m ida tishsim on cheti boMadi, bu
tishchalar beshta. Gultoj naychasi yorilganda, gulning ichki tuzi
lishi yaxshi ko'rinadi. U nda beshta changchi boMib, iplar o ‘zaro
qo ‘shilm agan, am m o changdonlari q o ‘shilib naychaga aylangan,
bu naycha o ‘rtasidan ikki boMak tum shuqli ustuncha o ‘tadi.
S o ‘ngra soxta tilsim on gul tekshiriladi. Bu gul bir jin sli, n o to ‘g ‘ri
tuzilishda, yakka labli, ustiki labi y o ‘q boMib ketgan, quyi labi uzun
sariq til kabi ch o ‘zilgan boMib uchida uchta tishchasi bor. Chunki
bu labcha uchta tojbargning q o ‘shilishidan hosil boMgan. N ihoyat,
savatcha chetiga joylashgan tojbarg naychasi yorib k o ‘riladi, bunda
changi y o ‘q, balki urug‘chi boshlang‘ch holdagina boMadi.
Tilchasim ongullar (Liguliforae) kenja oilasi. Bu kenja oilaga ta-
alluqli o ‘sim liklam ing savatchasidagi gullam ing ham m asi tilcha-
sim on n oto‘g ‘ri, ikki jinsli. 0 ‘sim liklarida sutsim on shira boMadi.
Bu kenja oilaga 64 avlod kiradi. Q ‘rta O siyoda o ‘sadigan avlodlar-
ining eng xarakterlisi: qoqio‘t (Taraxacum), sachratqi (Cichorium ),
b o ‘ztikan (Sonchus).
|
| |
