vaqtda m urtak hali tashqaridan oziqlana olm aydi. Shuning uchun
gulli o ‘sim liklam ing
har bir urugMda, m urtakdan tashqari, alohida
to ‘qim alarda endosperm yoki perisperm da
zaxira oziq m oddalar
to ‘planadi. Perisperm urug‘kurtakning nutsellusidan hosil b o ‘ladi,
unda zaxira oziq m oddalar ko ‘p. Perisperm b a ’zi chinniguldosh-
larda uchraydi va uning tarkibida, odatda, kraxm al k o ‘p,
oqsil kam
b o ‘ladi. Zaxira oziq m oddalar m urtakning to ‘qim alarida va qisman
urug' pallalarida ham hosil boMadi.
U ru g ‘ning zaxira oziq m oddalari uglevodlar, moylar, oqsillardan
iborat, bulardan tashqari, vitam inlar, ferm entlar va anorganik m od
dalar ham bor. B a ’zi o ‘sim liklarda,
m asalan, dukkaklilar (mosh,
no‘xat, loviya) urug‘ida, asosan, g ‘alladoshlar (bug‘doy, javdar,
sholi) donida uglevodlardan kraxmal k o ‘p boMadi. G ‘o ‘za chigiti,
yeryong‘oq, kanakunjutda m oy k o ‘p boMadi. Shuni aytish kerakki,
moylar zaxira oziq m oddalarning eng k o ‘p kaloriya beradigan qis
mi hisoblanadi. M asalan, 1 gr uglevod yonganda 4200
kaloriya, 1
gr oqsil yonganda 4400 kaloriya, 1 gr m oy yonganda 9500 ga yaqin
kichik kaloriya issiqlik ajraladi.
