41
Simmetrik detellarning ko‘rinishi yoki biror elementining kesimi to‘la
chizmasidan simmetriya o‘qigacha chizilgan bo‘lsa, o‘lcham chiziqlarini o‘q chizigidan
bir ozy o‘tkazib uzib qo‘yiladi.
Strelkalarni qo‘yish uchun joy etarli bo‘lmasa, o‘lcham chiziqiga ko‘rinadigan nuqta yoki
45° ostida o‘tkaziladigan shtrihlar bilan qo‘yiladi.
Umumiy bazadan ko‘plab o‘lcham ko‘yiladigan bulsa, chiziqli va burchak
o‘lchamlari ko‘rsatilgandek qo‘yilishi mumkin.
O‘lcham chizig‘i ustidagi o‘lcham sonlarini yozish hamda strelkalar qo‘yish
uchun joy etarli bulmasada, o‘lchamlar 8 va 9 shaklda ko‘ rsatilgandek bo‘ladi. o‘lcham
sonlarini o‘lcham qo‘yish uchun kontur chizig‘ni uzulmaydigan va o‘lchaM sonlarini
o‘lcham chiziqlari, o‘q va markaziy chiziqlarni o‘zaro kesishish joyiga qo‘yilmaydi.
O‘lcham soni qo‘yilgan joyda markaz chiziqlari uzib son yoziladigan joy shtrihlanmaydi.
18-rasm. Chizmada o‘ziga (o‘yiq, teshik va shunga o‘hshagan joylarga) tegishli
o‘lchamlarni shu chizmani bir eriga to‘g‘rilab qo‘yish mumkin.
Tashqi va ichki yumaloqlash radiuslarining o‘lchamlari ko‘rsatilib, olcham soni oldiga R
bosh harfi qo‘yib yoziladi.
Markazdan bir necha radiusda olcham qo‘yish kerak bo‘lsa, bu bitta to‘g‘ri chizikda
bo‘lmaydi.Aylana yoyi markazi vaziyatini
aniqlovchi o‘lchamlarni ko‘rsatish talab
kilinmasa, u holda radiusning o lcham
chiziqini markazgacha etkazmasdan va
markazdan siljitib hamda siniq chiziq bilan
chiziladi.
19-rasm. Sferani belgilash uchun diametr yoki radius
olcham sonlarining oldiga "sfera" qo‘shib
yozmasdan bajarish mumkin.
20-rasm.
42
Kvadrat yoki kvadrat
shakllarini ifodalovchi sonlar o‘lchamlar oldiga belgisi
yoziladi.
21-rasm. Ko‘rsatilgan konuslikni ifodalovchi o‘lchov soni oldiga uchi konus uchiga tomon
haratilgan ">" belgi qo‘ yish kerak.
45° burchak bilan ishlangan faska o‘ lchamlari ko‘rsatilib, 1 mm dan kichik va shunga
teng bitta burchakli o‘lcham
