Bobur (1483-1530) bobokalonlari kabi binokorlik va bog‘dorchilikka
qiziqqan va ixlos qo‘ygan edi.
Mirzo Boburga o ‘z yurtida m e’morchilik va bog‘dorchilik bilan shu-
g ‘ullanish nasib etmadi. U o ‘z bilim va orzularini Hindistonda va A fg‘o-
niston zaminida hukmronlik davrlarida amalga oshirdi.
Bobum ing buyrug‘i va rejasi bilan turli xil minoralar va bog‘lar bu-
nyod etildi. Boburiylar imperiyasi (1528-1707) davridagi m e’morchilikda
erishilgan yutuqlar
shunga olib keldiki, Hindiston arxitekturasining nav-
batdagi yuksalish davri sifatida tarixga kiritildi.
Bobur va Boburiylar avlodidan podishoh Akbar, Bobuming chevarasi
Jahongir san’at homiysi sifatida jahonga mashhur b o ‘ldilar. Ular qurdir-
gan ajoyib va mahobatli m e’morchilik obidalari jahonga m a’lum. Shular
qatorida Tojimahal ansambli (1650-y.) Boburiylar davri arxitekturasin
ing gultojisidir. Tojimahal peshtoqlari orasidagi yozuvlarda ustodlari
Muhammad Sharif Samarqandiy va Ota M uhammad Buxoriylar bor.
2-§. 0 ‘rta Osiyoda grafikaning rivojlanishiga
hissa qo‘shgan buyuk olimlar
0 ‘rta Osiyo
olimlari barcha fanlaming, shu jumladan, grafikaning
rivojlanishiga ham yunon olimlaridan kam b o ‘lmagan
darajada hissa
qo‘shganlar. Amerikalik sharqshunos D. Sarton ta’riflaganidek, «Barcha
zam onlam ing buyuk matematiklaridan biri, algebra fanining asoschisi,
astronomi o ‘zbek xalqining farzandi M uhammad al-Xorazmiydir (783-
850)».
U Arifmetika, astronomiya, tarix, geografiya,
tibbiyot va boshqa
sohalarga doir asarlar yozdi, o ‘rta asr sharqida birinchi bor Sayyoralar-
ning
harakatini aniq hisoblab, zij matematik va astranomik jadvallam i
tuzdi. Shu bilan birga, Xorazmiy grafikaning rivojlanishiga beqiyos hissa
qo‘shdi. U o ‘zining matematikaga doir risolalarini formulalar yordamida
emas, balki chizmalar yordamida talqin etdi.
U
«Yer surati» asaridagi xaritalami o ‘zi chizdi va unga sharhlar yozdi.
Xorazmiy yaratgan «Al-Jabr Al-M uqobala»dan yer o ‘lchash,
kanallar
qazish va boshqa ishlarda foydalanildi. U
«M uqobil va algebrani hisob-
lash» nomli kitobida kub, parallelepiped, konus, piram ida sirtlarini kvad
rat va uchburchak asosida chizmalar yordam ida aniqlashni maslahat
berdi.
