137
harbiy xizmatda bo‘lish imtiyozidan mahrum bo‘ldilar. Yevropacha
shakldagi yangi qo‘shinni tuzish boshlandi.
Fransiyadan harbiy mutaxassislar taklif etildi. Qo‘shin Yevropadan
sotib olingan zamonaviy qurollar bilan qayta qurollantirildi. Garchand
qo‘shin yevropacha andoza asosida tuzilgan bo‘lsa-da, uning maf-
kurasi yaponcha bo‘lib qolaverdi. Chunonchi, qurolli kuchlarda xiz-
mat qiluvchilar ongiga o‘z davlatining manfaatlariga sodiqlik, impe-
ratorga muhabbat va o‘limni nazar-pisand qilmaslik g‘oyalari izchillik
bilan singdirildi. Bu xususiyatlar «yaponcha milliy ruh»ning qirralari,
belgilari deb hisoblandi.
Bundan tashqari, yaponlar ongiga Yaponiyaning quyosh xudosi
Amaterasu xohishiga ko‘ra paydo bo‘lganligi, shuning uchun ham bu
davlat Osmon va Yer kabi abadiy mavjudligi, imperatorga xudo Ama-
terasudek mehribonlik xos ekanligi, uning hech qachon nohaq bo‘li-
shi mumkin emasligi ta’kidlandi. Imperatorga sodiqlik vatanparvar-
likning oliy namunasi ekanligi, yaponlarning boshqalardan ustunligi,
millatning ulug‘ vazifasi kabi g‘oyalar ham undan-da kam bo‘lmagan
sabr-bardosh bilan singdirila borildi. Ayni paytda G‘arb davlatlari
siquviga qarshi turmoq uchun barcha Osiyo davlatlari Yaponiya impe-
ratori hokimiyati ostiga birlashishi lozimligi haqidagi g‘oyalar ham
esdan chiqarilmadi.
Bu g‘oyalarni yoshlar ongiga singdirishda ibodatxona, qo‘shin va
maktablar faoliyatiga katta e’tibor berildi. Bu g‘oyalar kelgusida
Yaponiyaning Osiyo qit’asida olib borgan keng ko‘lamli bosqinchilik
urushlarini mafkuraviy jihatdan tayyorlash jarayonida muhim rol o‘y-
nadi.
1854-yilda ...
Amaterasu – bu ...
1867-yil ...
Yaponlar ongiga ... sabr-bardosh bilan singdirila borildi.
