Kod nomli yangi maydon Access dasturi tomonidan avtomatik tarzda kiritiladi va uning tipi Hisoblagich qilib belgilanadi. Ushbu maydonning nomini boshqa nomga o‘zgartirish ham mumkin, masalan: Tartib raqamiga.
Ш Microsoft Access
Файл Пр^^й^'вид Вставка Сервис Окно Справка
о <5 |-> §Н=
■\
Endigi vazifamiz jadvalni ma’lumotlar bilan to‘ldirishdir. Buning uchun vositalar pa- nelining Ko‘rinish (Вид) tugmasi tanlanadi va 30-rasmdagi jadval quyidagi ko‘rinishga o‘tadi:
Endi biz Konstruktor holatidan Jadvalga ma’lumotlarni kiritish holatiga o‘tdik. Ush
bu holatga o‘tganimizda Ko‘rinish I I tugmasi ko‘rinishi |_“_J ko‘rinishga o‘zgaradi. Bir holatdan ikkinchi holatga ushbu tugmalarni bosish orqali o‘tiladi.
31-rasmdagi jadvalga sinf o‘quvchilarining ma’lumotlarini ketma-ket kiritamiz. Birinchi ustunga tartib raqami kiritilmaydi, tartib raqami dastur tomonidan avtomatik tarzda o‘zgartiriladi. Ma’lumotlar kiritishni Familiya ustunidan boshlaymiz.
Ma’lumotlarni kiritish jarayonida har bir ustunga xos qiymatni kiritishimiz kerak. Masalan, Familiya ustuniga raqam kiritadigan bo‘lsak xatolik yuz beradi. Chunki Konstruktor holatida Familiya maydonining qiymatlar tipini Matnli deb belgilaganmiz. Yoki bo‘lmasa Telefon raqami maydoni ostidagi ma’lumolarga matnli qiymat kiritadigan bo‘lsak ham xatolik yuz beradi. Agar maydonning qiymat tipini o‘zgartirmoqchi bo‘lsangiz Konstruktor holatiga o‘tib o‘zgartirish mumkin.
Qiymatlarini kiritganimizdan so‘ng ushbu jadvalni hosil qilamiz:
Huddi shunday usulda ikkinchi jadvalni ham tashkil etamiz va uni Baholar deb nomlay- miz. Ushbu jadvalni tashkil etib unga ma’lumotlarni kiritganimizdan keyin uning ko‘rinishi quyidagicha bo‘ladi:
Ikkala jadvalning o‘xshash tomoni shundan iboratki, ularning birinchi maydonlari bir xil nomlangan, ya’ni Tartib raqami. Ushbu maydon ikkala jadvalda ham Kalit maydon hisobla- nadi. Nima uchun ikkala jadvalda bir xil nomdagi Kalit maydon tanlanganligi keyingi darslarda bilib olasiz.
Savol va topshiriqlar
Nima sababdan masaladagi ma’lumotlar omborini tuzishda ikkita jadvaldan iborat f qilib tashkil etilgan?
2. Nima uchun ma’lumotlar omborini tashkil qilishda bitta rekvizitga ob’ektning bir nechta xususiyatlari kiritilmasligini tushuntiring.
Maydonning qiymatlari qanday tiplardan iborat?
Ma’lumotlar omborida kalit maydonning vazifalarini tushuntiring.
Jadvalga ma’lumotlar kiritilishi jaroyonini ko‘rsatib bering.
Kod nomli maydon va uning qiymati tipi haqida ma’lumot bering.
Jadvalga ma’lumotlar kiritilish jaroyonida yuzaga kelishi mumkin bo‘lgan xatoliklarni izohlang.
- dars. MS Accessda jadvallarni o‘zaro bog‘lash
Ma’lumotlar omborlarini yaratishdan asosiy maqsad - jamlangan ma’lumotlar ichidan ma’lum bir shart (qoida, shablon, kriteriy) bo‘yicha kerakli ma’lumotlarni topish. Masalan, biz 9-sinf o‘quvchilari to‘g‘risida ikki xil jadval tashkil etdik: Umumiy ma’lumotlar va fanlardan olgan Baholari. Endi bu ma’lumotlar ichidan turli kriteriylar bo‘yicha kerakli ma’lumotni topi- shimiz kerak.
Bunday kriteriylar quyidagicha bo‘lishi mumkin:
Algebra, Geometriya va Informatika fanlaridan «5» baho olgan o‘quvchilarni aniqlash;
Familiyasi «A» harfi bilan boshlanadigan o‘quvchilarni aniqlash;
O‘quvchilar ichida May oyida tug‘ilganlarini aniqlash va h.k.
Ma’lumki, yuqorida keltirilgan kriteriylarga javob beradigan ma’lumotlar ikkita jadvalda joylashgan. Ikkita turli jadvaldan ma’lum kriteriylar bo‘yicha kerakli ma’lumotlarni topish uchun ularni o‘zaro bog‘lash zarur. O‘zaro bog‘liq jadvallar Relyatsion jadvallar deyiladi. Relyatsion jadvallardagi bog‘lanish jadvallardagi bir xil Kalit maydonlar orqali amalga oshiriladi.
Jadvallarni bog‘lash, ya’ni Relyatsion jadvallar hosil qilish quyidagicha amalga oshiriladi.
Servis (Сервис) menyusining Ma’lumotlar sxemasi (Схема данных) bo‘limini tan- laganimizdan so‘ng quyidagi oyna hosil bo‘ladi (32-rasm).
Ushbu oynada ma’lumotlar omborida mavjud jadvallar nomlari aks etgan: Umumiy ma’lumotlar va Baholar.
K ursor Baholar va Umumiy ma’lumotlar jadvallari nomlari ustida turganda Qo‘shib qo‘yish (Добавить), so‘ng Yopish (Закрыть) tugmalarini bosamiz va 33-rasmdagi oynani hosil qilamiz.
Ikkala jadvalda ham bir xil Tartib raqami nomli Kalit maydoni mavjud. 33- rasmdagi ikkita Kalit maydonlar nomlari- dan birini sichqoncha bilan belgilaymiz va sichqoncha tugmasini ushlab turgan holda ikkinchi jadval Kalit maydonining nomi ustiga olib boramiz. Shundan so‘ng 34- rasmdagi oyna ochiladi. Bu oynada Hosil qilish (Создать) tugmasini bosamiz. Shundan so‘ng 33-rasmdagi oyna 35-rasmdagi ko‘rinishga o‘tadi.
Bu ko‘rinishning 33-rasmdagi holatdan farqi - ikkala jadvalning Kalit maydonlari yo‘nalish chiziqlari bilan bog‘langan.
J
■ Г Схема данных
-
advallarning bog’liqligini ko’rsatuvchi chiziq
