|
BASKETBOLDA QOLLANI’LATUG’I’N QA’DELER
|
| bet | 11/88 | | Sana | 13.05.2024 | | Hajmi | 1,61 Mb. | | #229494 |
Bog'liq Dene 002, “HAYOT FAOLIYATI XAVFSIZLIGI” FANIDAN MUSTAQIL ISH MAVZULARI, 4, 3-mavzu Milliy urf-odat, qadriyat va an’analar – tarbiya asosi -fayllar.org, 1-Mavzu Media savodxonlik va axborot madaniyati evolutliyasi ha, Suv, suvning xossalari, suvning qattiqligi va uni yo`qotish usul, 128-131, Zulfiya Isroilova, Urazbaeva Sevara DTpptx, soda, 1. Polimorfizm tushunchasi. Polimorfizm turlari. Polimorfizmni kBASKETBOLDA QOLLANI’LATUG’I’N QA’DELER
Woqi’w shi’ni’g’i’wi’nda to’mendegi tiykarg’i’ qa’delerge itibar beriledi. Shi’ni’g’i’w sabag’i’n baslawdan aldi’n tayar- law shi’ni’g’i’wlari’n wori’nlaw, gewdeni biraz qi’zdi’ri’w kerek, sebebi bul ha’r qanday yet sozi’li’wlari’ni’n’ aldi’n aladi’ , Sonnan keyin qoldi’n’ barmaqlari’n bu’gip-jayi’w, alaqanlardi’n’ wo’zin aylandi’ri’w, silkiw, keyin ayaq ushlari’nda, tabanlarda, keyin ayaqlardi’n’ barli’q taban- lari’nda ju’riw kerek.
Bulardan ti’sqari’, ji’lan izi boli’p ju’rip, tosi’qlardan wo’tiw, aylani’p wo’tiw, tez ha’reketler menen juwi’ri’w, tosattan aldi’g’a qaray yen’keyip wo’tiw , toqtaw, juwi’ri’wdi’ wo’zgertip ju’riw ha’m belgige muwapi’q bir ayaqtan yekinshi ayaqqa sekirip wo’tiw , topti’ jerge uri’p ju’riw, topti’ tuwri’ si’zi’q boylap ali’p ju’riw, topti’ to’men ali’p ju’riw ha’m yeki topti’ basqari’p aylani’p ju’riw, toqtap ju’riw, yari’m woti’ri’w, ayaqlardi’ bu’kken halatta ju’riw, topti’ ayaqlar arasi’nan shep ha’m won’ qol menen jerge uri’p ju’riw ha’reketleri wori’nlanadi’. Sonday-aq, biyik jerden turi’p sekiriw, bir ayaqta, yeki ayaqlarda, 4—5 ma’rte biyiklikke sekirip , keyin yari’m woti’ri’w halati’na wo’tiw shi’ni’g’i’wlari’ wori’nlanadi’, Maydanda ta’rtiptin’ saqlani’wi’na ha’m tamamlang’annan keyin, topti’ worni’na a’lbette ali’p bari’wg’a a’detlenedi.
Yeger shi’ni’g’i’w sabag’i’ sport zali’nda wo’tkerilse, woni’n’ hawasi’n almasti’ri’w, bo’lmeni arti’qsha na’rse- lerden tazalaw kerek boladi’. Woyi’n waqti’nda tayi’p ketpew ushi’n maydanni’n’ i’zg’ar jerleri taza shu’berek penen si’pi’ri’p qoyi’ladi’. Woyi’nshi’lar qoli’nda saat, tag’i’nshaq ha’m basqa na’rseler bolmawi’ kerek, sebebi wolar jaraqatlani’wg’a sebep boli’wi’ mu’mkin.
Basketbolshi’ni’n’ da’slepki jag’dayi’ ha’m bir wori’nnan basqa wori’ng’a ji’li’si’p ju’riwi. Basketbolshi’ maydandi’ jag’alap bir wori’nnan yekinshi wori’ng’a ji’li’si’p, sekirip, toqtap, aylani’p ju’redi. Basketbolshi’ni’n’ su’wrettegi ko’ri- nisi — bul da’slepki ko’rinis boli’p yesaplanadi’ (27- su’wret).
Woyi’nshi’ qorg’ani’wda qa’legeninshe bir wori’nnan yekinshi wori’ng’a ji’li’si’p ju’redi. Bunda ayaqlar iyin ken’liginde, gewde awi’rli’g’i’ yeki ayaqqa bir tegis tu’siriledi, dizeleri bu’gilgen jag’dayda gewdeni biraz aldi’g’a taslap, beldi tuwri’ uslap, bas ko’terilgen halda, qollar shi’g’anaqtan bu’gilip ha’m biraz qaptal ta’repke qarati’lg’an boladi’.
Basketbolshi’ni’n’ da’slepki tik halatta turi’wi’, worta- shadan joqari’ boladi’.
Wortasha tik turi’w jag’dayi’n woyi’n dawami’nda qollani’wdi’n’ qolayli’g’i’ sonda, woni’n’ barli’q texnikali’q usi’llari’ topti’ qaqshi’p ali’wda, topti’ jerge uri’p, bir wori’nnan yekinshi wori’ng’a ko’ship ju’riwde, topti’ sebetke sekirip turi’p taslawi’nda sa’wlelenedi.
To’men jag’dayda boli’p turi’wdi’n’ qolayli’g’i’ sonda, bunda topti’ iyelep turg’an qarsi’ komandani’n’ woyi’nshi’si’ menen gu’resiw, to’men ushi’p kiyati’rg’an topti’ tosattan uslap ali’w ha’m uzati’w, boyi’ ba’lent woyi’nshi’g’a qarsi’- li’q ko’rsetiw ha’m qarsi’ komandani’n’ sebetine tez juwi’ri’p wo’tiw ha’m topti’ to’men ali’p ju’riw qolayli’ boladi’.
Juwi’ri’w. Basketbolshi’ni’n’ juwi’ri’wi’ jen’il atletika- shi’ni’n’ juwi’ri’wi’na uqsaydi’, biraq woni’n’ parqi’ ayaqlar jerden u’zilmeydi, tabanlar ayaq ushi’na shekem toli’q basi’- li’p ju’riledi ha’m ayaq barmaqlari’ bos yetip qoyi’ladi’.
Qaptal ta’repke ji’li’si’p ju’riw basketbolshi’g’a shepke- won’g’a, aldi’g’a-arqag’a qaray a’ste ji’li’si’p ju’riwinde, a’sirese qorg’ani’wda qa’legen waqi’tta, tosattan top ushi’n gu’resiwge qolayli’q jaratadi’. Bunda gewde awi’rli’g’i’ bir tegis, bir ayaqtan yekinshi ayaqqa wo’tkerilip, ayaq bar- maqlari’ jerden ko’terilmegen halda ha’m me waqi’t ji’li’- si’p ju’rgendey boladi’. Ayaqlar dizeden bu’gilgen, gewde, bas ha’m qollar tiykarg’i’ tik turi’w jag’dayi’nda boladi’. Joqari’dag’i’ ha’reketlerdi u’yreniw ushi’n to’mendegi shi’ni’g’i’wlardi’ wori’nlaw maqsetke muwapi’q boladi’:
shep ha’m won’g’a qaray ha’reket yetip ji’li’si’w;
aldi’g’a ha’m arqag’a ji’li’si’w;
aralas ji’li’si’w: shepke ha’m won’g’a, aldi’g’a ha’m arqag’a qaray ji’li’si’w;
toqtaw ha’m yeki adi’mlap sekirip ju’riw.
Adi’mlap toqtawda basketbolshi’ juwi’ri’w ha’reketin
wo’zgertpey keyingi qa’demdi tabannan, u’lkenirek yetip qoyadi’, keyin tayani’sh ayag’i’n bu’gip, yekinshi ayag’i’n aldi’g’a qoyi’p, tezlikti toqtatadi’ ha’m tayani’sh ayag’i’na su’yenip turadi’ (28-su’wret).
Buri’li’w aldi’g’a, arqag’a, qaptalg’a ha’m toqtawg’a u’yreniw menen birgelikte wori’nlanadi’.
Wolar arqag’a, aldi’g’a tayani’sh halattag’i’ ayaqta, bir wori’nda turg’an halda ha’m ha’rekette, top penen yamasa topsi’z a’melge asi’ri’ladi’. Basketbolshi’ tayani’sh ayag’i’nda woni’n’ ushi’n jerden u’zbey turi’p, yekinshi ayag’i’ menen tepsinedi ha’m woni’ kerekli ta’repke aylandi’ri’p, buri’- li’wdi’ wori’nlaydi’ (29-su’wret). Bunda ayaqlar bu’gilgen
27-su’wret. 28-su’wret. 29-su’wret.
boli’p, qarsi’lastan uzaqlasi’w maqsetinde bir ayaq penen qa’dem qoyi’ladi’. A’lbette, buri’li’w ha’m qa’dem taslawlardi’ woyi’nshi’ topti’ qolg’a kirgizgennen keyin a’melge asi’radi’. Biraq, topti’ bir wori’nda turi’p qaqshi’p ali’wda qa’legen ayaq penen tayani’sh payda yetip turadi’, yeger usi’nda top jerge uri’p ju’rilse, «probejka» qag’i’ydasi’ buzi’lmaydi’.
|
| |
