Xronologik tartibda ular quyidagicha sanab o'tilgan: ilmiy m e
nejm ent maktabi, m a ’muriy maktab, psixologiya va insoniy muno-
sabatlar m aktabi va m enejm ent fani maktabi (yoki miqdoriy m ak
tab).
Ilm iy m enejm ent m aktabi
1. Vazifani bajarishda yaxshiroq usullarni
aniqiash uchun ilmiy
tahlilning ishlatilishi.
2. Vazifalarni bajarishda en g yaxshi mos keladigan ishchilarni
tanlab olish va ularning o'qishini t a ’minlash.
3. Vazifalarni samarador bajarishga zarur resurslar bilan ishchi
larni t a ’minlash.
4. Unumdorlikni oshirish uchun moddiy rag'batlantirishni siste-
matik va t o ‘g ‘ri ishlatish.
5. Rejalashtirishni va mulohaza qilishni ishning o'zidan ajratish.
M en ejm en tn in g k lassik m aktabi_____
1. M enejm ent tamoyillarini rivojlantirish.
2. M en e jm e n t funksiyalarini t a ’riflash.
3. Butun tashkilotning boshqaruviga tizimlashgan yondashuv.
In son iy m unosabatlar va axloq fanlari m aktabi_____
1. Qoniqqanlik va unum dorlikni
oshirish uchun shaxslararo
m unosabatlar m enejm enti usullarini qo'llash.
2. H ar bir ishchining o'z salohiyatiga muvofiq to ‘la-to‘kis ishlati
lishi m um kin bo'lgan tarzda insoniy axloq haqidagi fanlarning
tashkilotni boshqarishga va shakllantirishga qo'llanilishi.
M enejm ent fani m aktabi
1. Modellarni ishlab chiqish va qo'llash
tufayli m enejm entning
m urakkab muomalalarini tushunishni chuqurlashtirish.
2. M urakkab vaziyatlarda qaror qabul qilayotgan rahbarlarga
yordam sifatida miqdoriy usullarni rivojlantirish.
Shu yo'nalishlar har birining en g q a t ’iy ishongan tarafdorlari
o'z vaqtida tashkilotning maqsadlariga
en g samarali ravishda eri-
shishga yo'l topdik deb o'ylaganlar. Keyinroq o'tkazilgan tadqiqotlar
va m aktablarning nazariy topilmalarini amaliyotda qo'llashga rau-
vaffaqiyatsiz urinishlar m e n e jm e n t savollariga ko'pgina javoblar
k am g in a g in a v az iy a tla rd a qism an t o 'g 'r i bo'lganligini isbotladi.
28
S hunga qaramay, bu maktablardan
har biri ushbu sohaga muhim
va sezilarli hissasini qo'shdi. Shu m aktablar doirasida vujudga kel-
gan aniq konsepsiyalar va usullardan, hattoki,
en g progressiv za-
monaviy tashkilotlar ham hozirgacha foydalanadi. Bizning maqsadimiz
- m e n e jm e n t tafa k k u rin in g evolyutsion xarakterini b a holashga
yordam berish va ayrim usullar bir aniq
vaziyatda muvaffaqiyatli
bo'lsa, boshqa v a z iy a td a m uvaffaqiyatsiz b o ‘lishi m um km lig in i
tu sh u n tirish .
S huni tu s h u n is h kerak-ki, m a k t a b l a r
n az ariy a va am aliyot
masalalarida kesishadi va bir tashkilot doirasida m ana shu ham m a
m unosabatlar elementlarini topish mumkin.
