O ' z b e k i s t o n R e s p u b l i k a s i m u s t a q i l l i g i n i n g
2 0 y i l l i g i g a b a g ' i s h l a n a d i
KIRISH
J a h o n m oliyaviy-iqtisodiy inqirozi sharoitida iqtiso d iy o tn in g
real s e k to ri k o rx o n a la rin i q o 'lla b -q u v v a tla s h b o ‘yicha, birinchi
n avbatda, ishlab chiqarishni m o d e rn iz a tsiy a qilish, k ooperatsiya
aloqalarini kengaytirish, m u s t a h k a m ham korlikni y o ‘lga q o ‘yish,
m a m la k a tim iz d a ishlab chiqarilgan m a h s u l o t la r g a ichki talabni
r a g ‘batlantirish masalalari alohida o'rin t u ta d i1.
M a ’lumki har qanday faoliyat turi Menejment asosida quriladi,
chunki shu faoliyatni amalga oshirishdan k o zlanga n maqsadga eri-
shish, bajariladigan vazifalarni taqsim lash, ijrosini n azorat qilish,
shuningdek, samaradorlikka erishish uchun ushbu faoliyatda ishtirok
etuvchilar manfaatlarini himoya qilish, ra g ‘batlantirish chora-tadbir-
lari Menejment jarayonida tashkil etiladi va muvofiqlashtiriladi. Bunda
boshqaruvga iqtisodiyotda mavjud tizim ham o ‘z t a ’sirini o'tkazadi.
Mustaqilligimizni q o ‘lga kiritmasim izdan oldingi tizimda, iqti
sodiyotda m a ’muriy-buyruqbozlikka ham da m arkaziy rejalashtirish-
ga asoslangan tizim hukm ron edi. Faqatgina mulkchilikrflng davlat
mulki va shirkat mulki shakliga ega b o ig a n , m arkazdan turib belgi-
langan rejalar asosida ishlab chiqarishni tashkil etish, qattiq n a
zorat qilish, qolaversa, jam iyatda mulkdorlar sinfining shakllanish-
iga t o ‘sqinlik qiluvchi iqtisodiy tizim o ‘zini oqlamaganligi tarixdan
m a ’lum.
O 'z b e k is to n jahon tajribasiga asoslanib, m ulkchilikning turli
shakllari tengligi t a ’m inlangan, ishlab c h iq a rish n in g zam onaviy,
milliy m anfaatlarga mos tuzilmasini yaratish k o ‘zda tutilgan, erkin
narx-navo va b o zo r qo n u n lari a so sid a b o sh q a rila d ig a n ijtim oiy
yo ‘naltirilgan bozor iqtisodiyotiga o'tish yo'lini tanladi va iqtisodiy
islohotlarni bosqichma-bosqich am alga oshirmoqda. Iqtisodiy islo-
1 A s o s i v v az if a m i z - V a t a n i m i z ta r a q q i y o t i v a x a i q im i z f ar ov on li g in i y a n a d a yu k s a lt ir is h d ir .
P r e z i d e n t I . K a r i m o v n i n g 2 0 0 9 - y i l n i n g a s o s i y y a k u n l a r i v a 2 0 1 0 - y i l d a O ' z b e k i s t o n n i ijti m oiy -
i q t i s o d i y r i v o j l a n t i r i s h n i n g e n g r n u h i m u s t u v o r y o ' n a t i s h l a r i g a b a g ' i s h i a n g a n V a z i r l a r
M a h k a m a s i n i n g m aj li si d ag i m a ’ru z a s i . X al q so 'z i, 20 10- yil 3 0 - y a n v a r , 2 1- s on .
3
h o tlarn in g birinchi bosqichidanoq iqtisodiyot boshqaruv tizimini
isloh qilishga alohida e ’tibor qaratildi. Olib borilgan iqtisodiy islo-
hotlar institutsional o'zgarishlarni am alga oshirishga, iqtisodiyot
tarmoqlari va sohalarini boshqarish borasida ularning xususiyatiga
m os keladigan x o ‘jalik yurituvchi subyektlarga iqtisodiy erkinlik
b e r i s h g a y o r d a m l a s h a d i g a n , t a d b i r k o r l i k n i n g r i v o j l a n i s h i n i
ra g 'b a tla n tira d ig a n tashkiliy-huquqiy shakllar v u ju d g a kelishiga
qaratilgan edi va bu boshqaruvda yangi bir tizim vujudga kelishiga
zamin yaratdi. Bunday bozor m unosabatlari sharoitida butun jami-
y a tg a xizmat qiluvchi zamonaviy m en ejm en t ilmini o ‘rganishda,
iqtisodiyotning b archa b u tu n tarm oqlarida m e n e jm e n tn i am alga
oshira oladigan m alakali ra h b arlarn i ta y y o rla sh d a « M e n e jm e n t
nazariyasi» fani m uhim o ‘rin tutadi. Zero, ra h b ar m en ejm en tn i
amalga oshirishda bosh b o ‘g ‘in hisoblanib, uning tashkil etilishi,
samaradorligi, ko ‘p jihatdan, u egallagan bilim, malaka, tajriba,
qolaversa, uning boshqarish uslubiga bevosita b o g iiq bo'ladi. Bu
fanning maqsad, vazifalari ham shularni o'rganishni nazarda tutadi.
M a z k u r fan m en ejm en tn in g qonuniyatlari, qonun va tamoyillari,
funksiya va vazifalari, shuningdek, m enejm ent tizimida menejerning
o ‘rni, m adaniyati va uslubi, m enejm ent samaradorligi va unga t a ’sir
q ilu v ch i boshqaru-V qared arm ia-g -ffla zm -u n i, m o h iy a tin i ochib
berishga qaratilgan.
«...ta’lim-tarbiya tizimini sifat jihatidan butunlay yangi bosqichga
ko‘tarish diqqatimiz markazida bo'lishi darkor. Agar biz o‘z vaqtida
uzoqni ko'zlab, k a tta h a y o tg a kirib kelayotgan yoshlarim izning
chu q u r bilim va kasb-hunar egallashi uchun zamin yaratm asak,
ularni zamon talab qiladigan m utaxassis kadrlar etib tayyorlamasak
bugungi kunda dunyoni qamrab olgan moliyaviy-iqtisodiy inqiroz
davrida yurtim izda tinchlikni saqlab, iqtisodiyotimizning barqaror
o ‘sish s u r’atlarini t a ’minlashga, ayni shunday og'ir sharoitda xal-
qimiz hayotining tobora yuksalishiga erisha olarmidik».2
г 0 ‘z b e k i s t o n K o n s t i t u t s i y a s i - b iz u c h u n d e m o k r a t i k t a r a q q i y o t y o l i d a v a f u q a r o l ik
j a m i y a t i n i b a r p o e t i s h d a m u s t a h k a m p o y d e v o r i d i r . P r e z i d e n t I . K a r i m o v n i n g 0 ‘z b e k i s t o n
R e s p u b i i k a s i K o n s t i t u t s i y a s i q a b u l q i l i n g a n i n i n g 17 y i l l i g i g a b a g ' i s h l a n g a n t a n t a n a i i
m a r o s i m d a g i m a ' r u z a s i . X a l q
s o ‘zi .4? 2 3 4 , 0 6 . 1 2 . 2 0 0 9
4
|
