• 1.6. K ursning m azm uni va vazifalari 1.1. M enejm entning m ohiyati, maqsad va vazifalari
  • -bob. FANNING MAZMUNI, PREDMETI VA




    Download 8,03 Mb.
    Pdf ko'rish
    bet3/230
    Sana16.05.2024
    Hajmi8,03 Mb.
    #238211
    1   2   3   4   5   6   7   8   9   ...   230
    Bog'liq
    Menejment nazariyasi. Qosimova D.S(2)

    1-bob. FANNING MAZMUNI, PREDMETI VA
    VAZIFALARI
    1.1. M en ejm en tn in g m ohiyati, m aqsad va vazifalari
    1.2. M enejm ent predm eti va iz la n ish uslublari
    1.3. M enejm ent ilm in in g kelib ch iq ish i
    1.4. M enejm ent ilm in in g o ‘ziga xos x u su siyatlari
    1.5. M en ejm en tn in g keiajakka y o ‘n a ltir ilg a n lig i
    1.6. K ursning m azm uni va vazifalari
    1.1. M enejm entning m ohiyati, maqsad va vazifalari
    M ene jm e nt tushunchasi tor m a ’noda biror-bir tashkilot maqsa- 
    dini aniqlash va unga erishish uchun za rur bo‘lgan rejalashtirish, 
    tashkil etish va nazorat jarayonlarining foyda keltirishi, sam ara 
    berishi faoliyat yo'nalishini qanchalik to ‘g ‘ri tanlay bilishga, qaror- 
    lar qabul qila olishga hamda uning boshqarilishini nazorat qilishga 
    va bu jarayon borishiga bog'liq bo‘ladi. M ene jm e nt k en g m a ’noli 
    tu sh u n ch a sifatida, jahondagi m enejm ent va uni tashkil etishning 
    nazariyotchilaridan biri Piter Druker aytganidek, «alohida faoliyat 
    t u r i b o ‘lib, t a s h k il e t i l m a g a n b e t a r t ib o m m a n i bir m a q s a d g a
    yo'naltirilgan samarali va unumli guruhga, jam iyatga aylantiradi- 
    gan, ijtimoiy o'zgarishlarni r a g ‘batlantiruvchi elem ent hisoblana- 
    di». M e n e jm e n t nafaqat korxona doirasida, qolaversa, bu tu n bir 
    jamiyat, davlatni o‘z tanlagan yo'li, m aqsad va intilishlariga yetak- 
    lovchi, iqtisodiyotni kuchli, barqaror ishlovchi m exanizm ga aylan- 
    tirishda muhim t a ’sir etuvchi kuch hisoblanadi.
    M ene jm e n tn i jam iyatning iqtisodiy negizi bilan bog'lab, shu 
    bilan birga, un in g ikki: tashkiliy-texnikaviy va ijtimoiy-iqtisodiy 
    tomonlarini hisobga olgan holda o'rganish lozim.
    Tashkiliy-texnikaviy boshqaruv aniq i s t e ’mol qiymatini olish 
    uchun m ahsulot tayyorlashda m ehnat taqsimoti va kooperatsiyasi 
    bilan ajralib turadi. Ijtimoiy-iqtisodiy b o sh q a ru v m avjud ishlab 
    chiqarish m unosabatlari bilan bog‘liq b o ‘lib, boshqarish maqsad- 
    larini belgilaydi. Tashkiliy-texnikaviy boshqaruv m ehnat unumdor- 
    ligi va ishlab chiqarish sam aradorligining oshishi uchun sharoit 
    yaratishga imkon beruvchi faoliyat turidan iboratdir.


    Ijtimoiy-iqtisodiy m e n e jm e n tn in g m aqsadi ishlovchilar sam a- 
    rali m eh n at qilishi uchun sharoit yaratish, ularni ijtimoiy himoya 
    qilishning ishonchli u m um davlat tizimini shakllantirish, bandlikni 
    t a ’minlash va aholining kam t a ’m inlangan qatlamlarini qo‘llab-quv- 
    v atlashdan iboratdir.
    M e n e jm e n tn in g mohiyati ijtimoiy-iqtisodiy m unosabatlar daraja- 
    si, ishlab chiqarish kuchlarining rivojlanishi va iqtisodiy aloqalarning 
    murakkablashuvi bilan kengayib boradi. M enejm ent ishlab chiqarish 
    jarayonida, ishlab chiqarish vositalariga mulkchilikning turli shakl- 
    lari mavjud bo'lgan sharoitda, ishlab chiqaruvchilar o ‘rtasida raqo- 
    batni shakllantirish, foydani m aksim allashtirishga qaratilgan b o is a , 
    u butun bir iqtisodiy tizimda ishlab chiqarish evaziga jamiyat ehtiyojini 
    qondira oladigan bozor infratuzilmasi elementlari va ularning o ‘zaro 
    aloqasini t a ’minlovchi m ex an iz m n in g barqaror ishlashiga, har bir 
    fuqaro, g u ruh, u y u sh m a, tashkilot va m u a s s a s a la r m anfaatlarini 
    e ’tib o rg a o lg an holda, u larni jah o n s a h n a s id a o ‘z o 'r n ig a ega 
    bo ‘lishiga qaratilgan b o iadi.
    M e n e jm e n tn in g asosini obyektiv iqtisodiy, ijtimoiy va boshqa 
    qo n u n la rg a asoslanuvchi huquqiy ilmiylik tashkil etadi. Xo'jalik 
    yurituvchi sub y ek tlar rahbarlari m a z k u r qonunlarni o'r g an ish va 
    ularning aniq vaziyatlarda nam oyon boiishini hisobga olgan holda 
    iqtisodiyotni boshqarishning strategiya va taktikasini belgilaydilar.
    1991-yil 31-avgustda 0 ‘zbekiston Respublikasi davlat m usta- 
    qilligi e ’lon qilindi. S h unday bir sharoitda m am lakatda davlat va 
    iqtisodiyotni qayta qurishning bosh maqsadi Prezidentim iz I. Kari­
    mov tom onidan quyidagicha aniqlab berildi: «Pirovard maqsadimiz 
    ijtimoiy yo'n altirilgan barqaror bozor iqti'sodiyotiga, ochiq tashqi 
    siyosatga ega bo'lgan kuchli dem okratik huquqiy davlatni va fu- 
    qarolik jamiyatini barpo etishdan iborat».
    U n ing am alga oshirilishi turli sohalarda olib boriladigan islo- 
    hotlarga va boshqariladigan vazifalarga n e c h o g li bog‘liq bo'ladi.
    Ijtimoiy-siyosiy sohada:
    - m a ’m uriy-buyruqbozlik, a v to rita r t u z u m m e x an iz m id an va 
    tuzilmalaridan qutilish;
    - davlat qurilishining demokratik-huquqiy tamoyil va m e ’yor- 
    lariga o'tish;
    6


    - fu q a r o l ik j a m i y a t i g a o 't i s h n i n g p o y d e v o r in i q u r i s h va 
    boshqalar.
    Ijtimoiy-iqtisodiy sohada:
    - iqtisodiy faoliyatga erkinlik berish;
    - mulkchilikning xilma-xilligi;
    - narx erkinligini t a ’minlash;
    - raqobat kurashiga o ‘tish;
    - k o ‘p tarm oqli iqtisodiyotga ham d a bozor m uno sab atlarig a 
    o‘tish va boshqalar.
    M a ’naviy sohada:
    - mustaqil va yangicha fikrlovchi kishilarni tarbiyalash, aqidaboz- 
    lik va o ‘ta siyosatlashgan mafkura hukmronligidan qutilish.
    Xalqaro m u nosabatlar sohasida:
    - butun dunyo taraqqiyotidan ajralib qolishdan, o‘zini chetga 
    olishdan va unga qarshi turishdan voz kechish;
    - jahon hamjamiyatiga kirib borish va te n g huquqli hamkorlik- 
    ka yo‘l ochish.
    Bozor m u n o sab atlarig a o'tish ishlab chiqarish va bozorning 
    samarali o‘zaro t a ’sirini, davlat m enejm enti va korxonalarning o ‘z- 
    o'zini boshqarishning m utanosib nisbatda bolish in i t a ’minlovchi 
    takomillashgan iqtisodiy m exanizmni yaratishga yo ‘naltirilgandir.

    Download 8,03 Mb.
    1   2   3   4   5   6   7   8   9   ...   230




    Download 8,03 Mb.
    Pdf ko'rish