Odamning hayoti qo’rqinchi tushga aylanadi. Masalan,
bir patsient
tushlik vaqtigacha infeksiyanmaslik uchun 60marta qo’lini yuvishi, lekin
baribir qo’rqib ovqatlanmasligi mumkin. Ushbu toifadagi mijozlar
o’zlari ixtiyor etmagan holda turli o’y-fikrlarga bog’lanib qolishadi.
E’tibor qaratish lozim bo’lgan jihati shuki, ular bu fikrlardan iroda kuchi
sarflab mustaqil ravishda qutula olamydilar.
Kompulsiv mijozlarni
quyidagiga o’xshash holatlar bezovta qiladi:
1.
Nohush tuyg’ularga berilib qolishi natijasida ortiqcha diskomfort
kelib chiqadi.
2.
Hech qanday amaliy ehtiyojlarga bog’liq bo’lmagan
holdagi
vaziyatlarga nisbatan bog’lanib qolish yuzaga keladi;
3.
Nohush fikr hamda xatti-harakatlar natijasida inson organizmida
somatic buzilishlar paydo bo’ladi.
Xorijiy psixologlarlardan Nayl kompulsiv shaxslarga xos bo’lgan bir
qator xususiyatlarni keltiradi:
4.
Kognitiv rigidlik. Ya’ni kompulsiv
mijozlar hayotni real idrok
etishda qiyinchilikka duch keladilar shuning uchun ham olam
haqidagi qarashlarida dogmatik xarakter mavjud bo’ladi.
5.
Dam olish, xotirjamlikka erisishlari mushkul bo’ladi.
har doim
o’zlarini ortiqcha zo’riqishlar qurshovida his etadilar;
6.
Doimiy ravishda ish bilan band bo’lishga intilishadi.
Chunki
bandlik ularga nohush o’y-xayollardan qochish imkonini beradi;
7.
Qaror qabul qilishda ishonch hissi yetishmaydi;
8.
Ko’p holatlarda asosiy voqelikdan yanglishadilar.
Psixolog konsultant shu toifadagi shaxslar bilan ishlayotganda, 2 asosiy
jihatga alohida e’tibor qaratishi lozim:
9.
Mijozning kechinmalarini to’liq ifoda etishiga ko’mak berishi;
10.
Psixolog aynan mijoz uchun tajriba sinov vazifasini o’tovchi
subyekt bo’lishi talab etiladi.
