Din psixologiyasi va pedagogika kafedrasi psixologik maslaxat va psixokorreksiya

4.
Fobiyaning bugungi kunda keng tarqalgan qanday turlarini 
bilasiz. 
5.
Fobiyani korreksiya qilishda qanday psixologik metoddan 
foydalaniladi. 
6.
Alkogolga qaramlik psixologik muammosiga ega mijozlar 
bilan qanday ishlanadi. 
7.
Qaysi tipdagi mijozlar bilan ishlashda psixolog uning 
emotsiyalariga u qadar chuqur ahamiyat qaratmasligi lozim. 
8.
Kompulsiv tipdagi mijozni qanday muammolar qiynaydi. 
TAVSIYA ETILAYOTGAN ADABIYOTLAR RO’YXATI: 
1. An Introduction to Consulting Psychology: Working With 
Individuals, Groups, and Organizations, by R. L. Lowman 
2. Немов, Р.С. Психологическое консультирование / Р.С. Немов. - 
М.: ВЛАДОС, 2003. С 
3. Кочюнас, Р. Основы психологического консультирования / Р. 
Кочюнас. - М.: Академический проект, 1989. С. 
10-MAVZU. KONSULTATSIYA AMALIYOTIDAGI AYRIM 
YO’NALISHLAR 
Reja:
1.
Telefon orqali o’tkaziladigan psixologik maslahat 
2.
Telefon orqali konsultatsiya e’tibor qaratish lozim bo’lgan jihatlar 
3.
Addiksiyaga oid psixologik muammolar konsultatsiyasining o’ziga 
xos xususiyatlari
Tayanch tushunchalar: 
addiksiya, qaramliklar, empatiya, 
psixologik yordam. 

Psixologik konsultatsiyada shunday holatlar yuzaga kelishi 
mumkinki, psixolog mijoz bilan telefon orqali maslahat berishiga to’g’ri 
kelishi mumkin. Bunday vaziyatlar qachon qanday hollarda sodir 
bo’lishi mumkin, ana shunday vaqtda psixolog ko’proq nimalarga 
ahamiyat qaratishi lozimligi haqida quyida ko’rib chiqamiz.
Amaliy psixolog faoliyatida: 
•
Paysalga solish mumkin bo’lmagan masalani yechimini topish uchun 
(xususan, patsientda suitsidga moyillik bor bo’lsa); 
•
Mijozning oilaviy yoki shaxsiy hayotida kutilmagan inqirozli holatlar 
vujudga kelganda; 
•
Patsient salomatligi bilan bog’liq yoki boshqa biror jiddiy sabab tufayli 
bevosita konsultatsiya o’tkazishga imkon bo’lmagan holatlarda telefon 
orqali psixologik yordam ko’rsatishga ruxsat etiladi.
Psixolog konsultant telefon orqali psixologik maslahat o’tkazishda 
quyidagilarga alohida e’tibor qaratishi talab etiladi: 
1.
Cheklanishlar mavjudligini yodda tutish. Yana ham aniqroq aytganda, 
telefon orqali suhbat vaqtini chegaralay olishi darkor. 
2.
Maslahatni taskin berishdan boshlash. Ma’lumki, telefon orqali 
maslahatga ehtiyoj sezgan mijoz hayotida haqiqatan ham jiddiy 
muammolar bo’lishi aniq. Shuning uchun ham psixologning 
birinchi bajaradigan vazifasi unga suhbatning boshidan empatiya 
hissini bildirib, yetarli darajada taskin berishi muhim.
3.
Suhbat jarayonida mijozga taskin berganidan so’ng kutib 
bo’lmaydigan holat yuzasidan qaror qabul qilishi uchun tezkor 
tarzda psixologik mazmundagi axborot taqdim etishi lozim. Ya’ni 

psixolog mijozning ayni vaqtdagi muammosini hal qilish uchun 
qaror qabul qilishida asqotadigan psixologik mazmundagi 
axborotlarni to’g’ri tanlab taqdim etishi katta ahamiyatga ega. 
4.
Telefon orqali konsultatsiyada psixologning asosiy quroli bu uning 
ovozi bo’ladi. Shunday ekan, psixolog ovoz toni yordamida 
mijozning xotirjam qila olish olishi, unga zaruriy axborotlarni 
yetkaza olishi zarur bo’ladi. 
5.
Suhbat maromida bo’lishi lozim. Ochiqroq aytganda, konsultatsiya 
jarayonida psixolog tomnidan o’rinli pauzalar bo’lishi kerak. 
Chunki ushbu pauzalar muammoni aniqlashtirib olish hamda 
mijozga vaziyatning murakkab jihatlarini mustaqil o’ylab olishga 
ko’mak beradi.
6.
Telefon orqali tashkil etilayotgan konsultatsiyani to’g’ri yo’sinda 
boshlash uchun salomlashishdan so’ng bir necha daqiqa davoida 
mijozning muammosining umumiy mohiyatiga aniqlik kiritib 
olishi maqsadga muvofiqdir. Buning uchun psixolog quyidagi 
jihatlarni taklif etishi lozim: 
1.
O’zini tanishtirish, o’zi haqida so’zlab berish; 
2.
Nima uchun telefon orqali konsultatsiyaga ehtiyoj sezganini izohlab 
berishi so’rash; 
3.
Mijozning ayni damdagi holat va kechinmalari haqida gapirib 
berishini iltimos qilish; 
Yuqorida savol ostida turgan tomonlarga e’tibor qaratish orqali telefor 
orqali bo’ladigan psixologik konsultatsiyaning umumiy ko’rinishi 
hamda qanday o’tkazish haqida yetarli ma’lumotga ega bo’ladi.

4.
Qaror qabul qilishni taklif etish. Telefon orqali bo’lgan psixologik 
maslahatning kulminatsion nuqtasi ham shu qism sanaladi. Ya’ni 
psixologik yordam ko’rsatgan amaliy psixolog joriy faoliyatining 
samarasini shu orqali bilishi mumkin. Psixolog mijozga taskin, 
kerakli psixologik axborotlarni berganidan so’ng uni muammosi 
yuzasidan mustaqil qaror qabul qila olishiga erishishi shart. 
5.
Telefon orqali konultatsiya so’ngida psixolog, albatta mijozni yuzma 
yuz o’tkaziladigan psixologik maslahatga taklif etishi lozim.
6.
Psixologik konsultatsiya cho’zib yubormaslik muhim. Chunki uzoq 
vaqtli konsultatsiya, birinchidan, mijoz hamda psixologni 
toliqtirsa, ikkinchidan, uning samaradorligiga salbiy ta’sir 
ko’rsatadi.
7.
Umuman, psixologik maslahat jarayonida mijozni diqqat bilan 
tinglash, qo’llab quvvatlash, nutqida “men sizni tushunyapman”, 
“ha, shunday” kabi ta’kidlardan tez-tez foydalanishi kerak.
2.Psixolog konsultantga odamlar eng ko’p murojaat etadigan 
psixologik muammo turlaridan biri bu qaramliklardir. Qaramlik so'zi 
psixologiyada 

Download 3,81 Mb.