|
LOGISTIKA MENEJMENT VAZIFASI
|
| bet | 13/91 | | Sana | 09.07.2024 | | Hajmi | 1,77 Mb. | | #267097 |
Bog'liq umumiy ma\'ruzaLOGISTIKA MENEJMENT VAZIFASI4
Avvalgi sharhlardan shunday xulosaga kelmoqdamanki, logistika boshqaruvining vazifasi ushbu barcha harakatlarni imkoni boricha past narxlarda sifatli xizmatni tashishning istalgan darajasini qo‘lga kiritishni rejalashtirishi va bunda hamkorlik qilishidir. Logistikani shuning uchun bozor va ta’minot bazasi o‘rtasidagi aloqa sifatida ko‘rish mumkin. Logistika sohasi tashkilotni xom ashyo boshqaruvidan mahsulotni yakunlash uchun uni tashishga birlashtiradi. 3.1 rasm ushbu jami tizim tushunchasini namoyish qilmoqda.
Logistika menejmenti ushbu umumiy qarash tizimlaridan kelgusida mijozlarning materiallar va axborot oqimining bozor bo‘ylab kengayishi uning firmasi va operasiyalari va ta’minotchilarigacha hamkorlikda bo‘lishidan qoniqish ehtiyojlari ma’nosini beradi. Ushbu keng kompaniya integrasiyasiga erishish an’anaviy tashkilotdagi o‘ziga xos holatga ko‘ra, farqli yo‘naltirilganlikni talab qiladi.
Misol uchun, ko‘p yillardan buyon marketing va ishlab chiqarish tashkilotdagi juda katta farqlarga ega bo‘lgan faoliyat guruhlari sifatida qarab kelindilar. Ular birgalikda mavjud bo‘lib, har doim bir biri bilan birga ishlasa ular eng yaxshi holatda bo‘ladilar. Mulk va buyumlarni ishlab chiqarish samaradorligiga alohida diqqat qaratadi, uzoq muddatli ishlab chiqarish faoliyatlari, minimallashtirilgan to‘planishlar va raqobat ustunligini xilma - xillik, yuqori darajali xizmat va mahsulotlarning tez-tez o‘zgarib turishi orqali erishiladi.
Bugungi kundagi shiddatli muhitda ishlab chiqarish va marketingning bir biridan alohida ishlashlari uchun hech qanday ehtimol mavjud emas. Mahsulot va marketing baronlari o‘rtasidagi bahslashuvlar umumiy korporativ maqsadlarga erishish uchun hisobning samaradorligidir.
SHunisi aniqki, yaqin yillarda ikkala ishlab chiqarish va marketing yangilanishgadiqqat qaratadigan bo‘ldilar. Marketing mijozlarning orentasiya falsafasi va tushunchasi sifatida boshqa holatdagidan ko‘ra keng qabul qilishdan rohatlanadi. U hozirda umumiy tarzda qabul qilingan bo‘lib, tushunilishi va mijozlarning talablari bilan to‘qnash kelishi kerak. Ayni damda, raqobat narxi uchun rivojlanish bo‘yicha olib borilgan tadqiqotda, ishlab chiqarish menejmenti massiv yangilanishga sub’ekt bo‘lib o‘zgardi. Hozirgi bir necha o‘n yillik moslashuvchan ishlab chiqarish tizimlari (ICHT), materiallar talablari rejasiga asoslangan inventar uchun yangi qarashlar (MRP) va aniq vaqt (JIT) metodlari va ko‘pchiligi barchasidan muhimligi, jami sifatli menejmentning (TQM) muqaddimasini ko‘rib o‘tdilar.
Teng ravishda, kerakli o‘rinning tanilishi rivojlanib kelib, qoidalash vujudga kelishi va raqobat ustunligini yuritishda integrasiya bo‘lgan logistika jarayoni sifatida harakat qiladi. Tashkilotlarni boshqarish hozirda o‘ziga xos tarzda ularning strategik rejalarining rivojlanishidagi ta’minot masalalarini o‘z ichiga oladi. Faqatgina xarid qilingan tovarlar emas balki ta’minotchilarning ko‘pgina qismi ayrim tashkilotlarning umumiy narxida bo‘ladi, biroq ta’minotchilarning ishonchligi va imkoniyatini xaridorlar va ta’minotchilarning logistika jarayonlariga yaqinroq integrasiya bo‘lish orqali yaxshilash uchun asosiy imkoniyat mavjud.
Mazkur sxemasidagi logistika shuning uchun kerakli integrasiya bo‘lgan tushuncha bo‘lib, firmaning tizimi kengayishini rivojlantirish uchun yo‘l qidiradi. U fundamental tarzda tuzilma orqali uni yaratishni rejalashtiradi, ya’ni bozor ehtiyojlari ishlabchiqarish strategiyasi va rejalariga o‘zgartirilishi mumkin, hamda u o‘z navbatida strategiya va reja qoidalariga bog‘lanadi. Aslida, biznesda aqliyreja bo‘lib, u an’anaviy yakka va alohida marketing rejasining alohidaligi, taqsimlanish, ishlab chiqarish va qoidalashdan o‘rin almashish uchun o‘ziga yo‘l qidiradi. Ulogistika menejmenti vazifasi hisoblanadi.
Ayrim an’anaviy tashkilotlar o‘zlarini boshqalardan mustaqil muassasa va o‘zlarini saqlab qolish uchun ular bilan raqobatlashishlari kerakdek his qiladilar. Biroq, bunday falsafa raqobatlashishni kooperasiyaga boshlab borsa, o‘zini o‘zi zararlaydigan bo‘lishi mumkin. Ushbu o‘xshash juft tushuncha ortida idrokli ta’minot zanjiri integrasiyasining g‘oyasi yotadi.
Ta’minot zanjiri tashkilotlar tarmog‘i bo‘lib turli jarayonlardagi o‘sish va pasayish bog‘dliqliklari orqali jalb qilinib, barcha mijozlarning qo‘llaridagi xizmatlar va mahsulotlarning shaklidagi narxni hosil qiladilar. SHunga ko‘ra, masalan futbolka ishlab chiqarish ta’minot zanjirining bir qismi bo‘lib, yuqori oqim fabrikalari fudbolka ishlab chiqaruvchilarning ko‘payishlari orqali kengayadi va pastki oqimni yakuniy mijozga chakanachilar va taqsimlovchilar orqali etkazadi. Zanjirdagi ushbu tashkilotlarning har biri щzaro bir biriga bog‘langan bo‘lib, yaqindan hamkorlik qilmaydi.
Ta’minot zanjiri menejmenti vertikal integrasiya singari bir xil emas. Vertikal integrasiya odatda yuqori oqim ta’minoti va pastki oqim mijozlarining egaligini ta’kidlaydi. Bu qachondir istalgan strategiya bo‘lishi mumkin, biroq rivojlangan tashkilotlar hozirda o‘zlarining asosiy bizneslariga diqqat qaratishmoqda – boshqa so‘z bilan aytganda ular haqiqatda yaxshi emas va ularda farqliliklar mavjud. Yana hamma narsa tashqi manbaga egadir – yani mahsulot tashqi firma tomonidan ishlab chiqarilgan. Shunday qilib, kompaniyalar o‘zlarining komponentlarini yakunlangan mahsulotlari sifatida ishlab chiqaradi, masalan avtomobil ishlab chiqaruvchilar,hamda oyoq kiyimlar va sport kiyimlari ishlab chiqaruvchi Nike bunga isbotdir. Ushbu kompaniyalar ba’zan virtual yoki tarmoq tashkilotlari sifatida yuritiladi.
Aniqrog‘i ushbu ko‘rsatkichda ta’minot zanjiri menejmenti uchun ayrim ta’sirlari mavjud, kamida u ta’minotchilardan kelayotgan materiallar oqimini koordinasiyalash va integrasiya chorlovi bo‘lmoqda, ko‘pincha ofshorlar shu yo‘sinda tugallangan mahsulotlarni ayrim vositachilar orqali taыsimlash menejmentidan foydalanadi.
O‘tmishda ta’minotchilar va mijozlar bilan aloqalar bo‘lib (xususan taqsimlovchilar yoki chakanachilar), ular hamkorlardan ko‘ra raqiblaredilar. U hamon mavjud bo‘lgan holda, ba’zi kompaniyalar narx kamayishi yoki ularning ta’minot zanjiridagi hamkolarining xarajatlaridagi o‘sish foydasini qo‘lga kiritish imkonini qidiradilar. Kompaniyalar sodda o‘tkazish yo‘li bilan narxlar oshishini amalga oshirmaydi yoki pastgi oqim ularni boshqacha raqobatchi qilib o‘zgartirmaydi. Bu uchun sabab barcha xarajatlar ularning yo‘llarini yakuniy bozorga yakuniy foydalanuvchi tomonidan narx to‘lovchi sifatida aks etishini ta’minlaydi. YAkundagi kompaniyalar ushbu an’anaviy qarashning xatolarini bilib oladi va o‘rniga ta’minot zanjirini ortiqcha raqobat sifatida narx orqali uni qo‘shib narxlarni umumiy kamaytirishga olib borib hosil qilish yo‘lini qidiradi. Ular real raqobat kompaniyasining kompaniyaga qarashli emasligini tushunib etdilar, biroq aniqrog‘i ta’minot zanjiri ta’minot zanjiriga qarshi bo‘ladi.
Shunisi tan olinishi kerakki, ta’minot zanjiri memejmenti tushunchasi juda yangi tushuncha bo‘lib, u logistikaning kengayishidan ham kattaroq faktni anglatadi. Logistika menejmenti dastlab tashkilotdagi optimal oqim bilan aloqador bo‘lib, ta’minot zanjiri menejmenti oraliq integrasiyani o‘zi uchun samarali emasligini tan oladi.
3.2 shakl to‘liq mustaqillikning birinchi holat bosqichidan integrasiya evolyutsiyasiga ta’sir mavjudligi, bu erda har bir firma funksiyasi mahsulot yoki xarid qilish sifatida bo‘lib, u o‘zining shaxsiy buyumlari bilan boshqa biznes funksiyasidan mustaqil bo‘lishini ko‘rsatmoqda. Namuna mahsulot uning ishlab chiqargan vositalarini optimallashtirishi, uzoq davr ishlab chiqarilgan mahsulot tegishlicha tayyor mahsulot inventari va cheksiz ta’sirni shakllantiradi, unda shunchaki bitta uyga qarashli bo‘lishi va aylanma kapitalda ta’siri mavjud bo‘ladi.
Bosqich 2 kompaniyalari muvofiqlashish funksiyalari, inventar taqsimlash menejmenti yoki xarid qilish va materiallar nazorati o‘rtasidagi integrasiyaning cheklangan darajasi uchun ehtiyojni tushunib etdilar.
Bosqich 3 uchun tabiiy keyingi qaram yakundan yakunga rejalashtirish tuzilmasining asos solinishi va amalga oshirilishini talab qiladi, ya’ni u ushbu kitobning keyingi bosqichlarida to‘liq tasvirlab beriladi.
Bosqich 4 bog‘lanish va hamkorlari tushuchasidagi haqiqiy ta’minot zanjiri menejmentini ko‘rsatib o‘tmoqda, u 3 bosqichda qo‘lga kiritilib hozirda ta’minotchi uchun kengaygan yuqori oqim va iste’molchi uchun pasaygan oqim bo‘ladi.
Shunga ko‘ra, Logistika va ta’minot zanjiri menejmenti o‘rtasida aniq muhim farqni hosil qilish kerak bo‘ladi.
|
| |
