|
Ditorlik opеratsIYalar
| | bet | 6/91 | | Sana | 09.07.2024 | | Hajmi | 1,77 Mb. | | #267097 |
Bog'liq umumiy ma\'ruzaNAZORAT SAVOLLARI
1. Logistikaning vujudga kelishi tarixi haqida nimalarni bilasiz?
2. Logistikaning rivojlanish bosqichlari qaysi yillarga to‘g‘ri keladi?
3. Korxonani boshqarishda logistika qanday rol o‘ynaydi?
4. Logistika nima?
5. “Logistika” atamasining tarixi nimalardan iborat?
6. Logistikani konseptual va uslubiy asoslarini izohlab bering?
7. “Moddiy oqimlar” tushunchasi nimani bildiradi?
8. Logistikaning maqsadi va vazifasi nimalardan iborat?
-
Logistika tushunchasining tasnifi.
-
Logistika asrektlari.
-
O‘zbekiston iqtisodiyotining bozor munosabatlariga o‘tish sharoitida logistikaning tutgan o‘rnini aniqlovchi omillar.
2-MA’RUZA.
LOGISTIKANING ILMIY ASOSLARI
REJA
-
Logistika asosi.
-
Logistika - fanning mustaqil sohasi sifatida.
-
Logistika tamoyillari.
-
Yetkazib berishning qiymat zanjiriga aylanishi.
Tayanch so‘z va iboralar
Logistika funksiyasi, integratsiyalashuvchi – tovar harakati, tashkillashtiruvchi – tovar harakati, savdo bozori, xarid qilish, ishlab chiqarish, sotish, tashqi moddiy oqim, ichki moddiy oqim, kiruvchi moddiy oqim, chiquvchi moddiy oqim, logistik operatsiya.
-
LOGISTIKA ASOSI.
Logistikaning funksiyalari.
Logistika asosining tasnifi.
Logistikaning funksiyalari. Logistika materiallar harakatining har bir bosqichida moddiy oqimlarning ishlashini ta’minlash va tashkil etishni o‘z ichiga oladi.
Logistikaning uchta funksiyasi ajratiladi:
- integratsiyalashuvchi – tovar harakati jarayonini bir butun jarayon sifatida tashkil etadi;
- tashkillashtiruvchi – tovar harakati qatnashchilarini o‘zaro kelishilganligini ta’minlaydi;
- boshqaruvchi – material o‘tkazuvchi tizim parametrlarini belgilangan chegarada ushlab turadi.
Integarsiyalashuvchi funksiya. Tovarlarni yetkazib beruvchidan iste’molchigacha bo‘lgan harakati davomida moddiy oqim materiallarni sotib olish, mahsulotni ishlab chiqarish va taqsimlash (sotish) bosqichlaridan o‘tadi. Tovar harakatining har bir bosqichi o‘ziga xos xususiyatlar bilan xarakterlanadi va faqat unga tegishli bo‘lgan masalalarni echadi. Lekin ularning birontasi ham tovar harakati jarayonidan tashqarida mustaqil ko‘rib chiqilishi mumkin emas. Bu jarayonda muhim o‘rinni sotish egallaydi, u ishlab chiqarishning tashkiliy va iqtisodiy xususiyatlarini, materiallar xaridining hajmini va nomenklaturasini hamda bu bosqichlarning bir – biriga munosabatlarini asoslab beradi.
SHu bilan birga tovar harakatining har bir bosqichi, o‘z o‘rnida ham ishlab chiqarish jarayoniga, ham umuman tovar harakati jarayonining o‘tishiga ta’sir o‘tkazadi. Masalan, savdo bozorining kengayishi ishlab chiqarish va xarid qilish hajmining o‘sishiga olib keladi. Materiallar yetkazib berilishining vaqtinchalik to‘xtashi yoki ularga qo‘yilgan taklifning keskin oshib ketishi, materiallarni katta miqdorda va arzonroq narxda sotib olish hisobiga zaxiralar miqdorining ortib ketishiga olib keladi.
Logistika xarid qilish, ishlab chiqarish va sotish bosqichlarini bitta umumiy jarayonga birlashtiradi.
Logistika orqali materiallar oqimini boshqarish bir butun, integratsiyalashgan tizim sifatida amalga oshiriladi, u xom ashyo manbalarini qayta ishlashning bir nechta bosqichlarini va tayyor mahsulotni sotishni qamrab oladi. Tizim ostining alohida, lokal masalalaridan ishlab chiqarish tashkilotining global maqsadlariga o‘tish amalga oshiriladi.
Tashkillashtiruvchi funksiya. Tovar harakati jarayonida yetkazib beruvchilar, ishlab chiqaruvchilar va sotuvchilar o‘rtasida xo‘jalik aloqalari tashkil etiladi va amalga oshiriladi. Xo‘jalik aloqalarining ob’ektiv asosi bo‘lib mehnatni tovar harakati bosqichlari bo‘yicha bulinishi xizmat qiladi, bu esa jarayonlarning alohidalashuviga olib keladi va turli aloqa tizimlari birlashtiruvchilarini sozlash talabini vujudga keltiradi. Bu masalaning echimi bir butun oqimli jarayon ichida materiallar va axborotning ishlab chiqaruvchi – iste’molchi zanjiri bo‘yicha harakatini tashkil etish, alohida bosqichlarini o‘zaro ta’sirini ta’minlash va tovar harakati qatnashchilari harakatlarini moslashtirish orqali amalga oshiriladi.
Boshqaruvchi funksiya. Ko‘rib chiqilayotgan jarayonning hamma qismlarini bir - biriga moslashtirish va ratsional o‘zaro harakatiga erishish uchun ularni boshqarish zarur. Logistik boshqaruv hamma turdagi resurslarning iqtisodiga, tovar harakati bosqichlarida jonli va buyumlashtirilgan mehnatga ketadigan xarajatlarni kamaytirishga qaratilgan. Keng ma’noda logistikaning materiallar harakati jarayoniga boshqaruv ta’siri material o‘tkazuvchi tizim parametrlarini berilgan chegarada saqlashdan iborat.
Shunday qilish, logistika tovar harakati jarayonining shakllanishini, logistik jarayonning alohida bosqichlar va qatnashchilari o‘rtasida zarur xo‘jalik aloqalarini o‘rnatish yo‘li bilan uning samarali ishlashini va materiallar oqimi harakatining boshqaruvini ta’minlab beradi.
Logistika asosining tasnifi. Logistikaning asosiy maqsadi – ishlab chiqarilgan mahsulotni vaqtida va zarur miqdorda belgilangan joyga eng kam xarajatlar bilan yetkazib borishdir.
Logistik funksiyalar va maqsadlarning yig‘indisini logistikaning asosi tasniflaydi deyiladi.
Logistikaning asosi integratsiyalashuvdan, tovar harakati jaryonining qatnashchilari va bosqichlarini o‘zaro hamjihatligini ta’minlashdan, zarur mahsulotlarni belgilangan joyga , so‘ralgan vaqtda eng kam xarajatlar bilan yetkazib berish maqsadida moddiy oqimni, unga tegishli bo‘lgan ma’lumotlar asosida boshqarishdan iborat.
Logistik tizimda bo‘lib o‘tayotgan va tashqi muhit bilan o‘zaro ta’sirini xarakterlovchi jarayonlar, logistikaning tuzilishini amaliy faoliyat turi sifatida ochib beradi.
-
|
| |
