Oq jo ‘xori doni boshoqli ekinlar oilasiga mansub bo'lib, Sorghum
turiga kiradi. U 40-50 ga yaqin madaniy va yovvoyi, bir yillik va
ko‘p yillik turlarga bo‘linadi.
Oq jo ‘xori doni oval shaklida, nok shaklida, uzunchoq bo ‘lib,
yirik 1000 dona donining og‘irligi 30 g dan ortiqroq, maydasiniki
esa 20 g dan kamroq bo‘ladi.
Oq jo ‘xori doni anatom iktuzilishigako‘raqobiqqatlam i, murtak,
unsimon endospermdan iborat.
Donning endospermi sirtdan shishasimon qatlamdan iborat
bo‘lib, oqsil moddaga boy, ichi esa unsimon bo‘lib, kraxmalga boy.
Oq j o ‘xori doni morfologik belgilariga va xo ‘jalikda foydalanilishiga
ko‘ra quyidagi uchta turga bo‘linadi:
Oq jo ‘xori - asosan don olish uchun ekiladi;
Qandln eorgo - bu turi asosan silos va patoka mahsulot olish
uchun ekiladi;
Supurgi sorgosi - bu turi esa maishiy zaruriyatlar uchun ekiladi.
Oq jo ‘xori donining ximiyaviy tarkibi makkajo‘xori doninikiga
yaqin bo ‘lib, u (
32-jadval) da berilgan.
0 ‘zbekiston Respublikasi fanlar akademiyasining chorvachilik
ilmiy tekshirish instituti mahalliy tadqiqotlari natijalaridan
m a’lum b o ‘lishicha proteinning o ‘rtacha miqdori oq j o ‘xori doni
tarkibida m akkajo‘xori donidagiga nisbatan k o ‘proq ekanligi
aniqlangan.
32-jadval
Oq j o ‘xori va m a kk ajo ‘xori don i arm ing kim yoviy tarkibi
