|
§. Oddiy mehanizmlar. Richag. Kuch momenti
|
| bet | 35/54 | | Sana | 23.01.2024 | | Hajmi | 2,27 Mb. | | #143558 |
Bog'liq Mexanika28§. Oddiy mehanizmlar. Richag. Kuch momenti.
Kuchni o’zgartirishga hizmat qiladigan mehanizmlar oddiy mehanizmlar deyiladi. Masalan: richag, blok, chig’iriq, qiya tekislik... .
Mehanikaning “Oltin qoidasi”: Kuchdan necha marta yutsak, masofadan shuncha marta yutqazamiz va aksincha.
Qo’zg’almas o’q atrofida aylana oladigan jism richag deyiladi.
←richag formulalari→
Richag qonunini Arximed kashf etgan.
Jismga ta’sir qilayotgan kuchning aylantiruvchi ta’sirini kattalik jixatidan tavsiflash uchun kuch momenti deb ataluvchi fizik kattalik qabul qilingan.
- kuch momenti l – elka [l]=m
- kuch momenti [M]=N∙m
Kuch momenti kuchning shu kuch elkasiga ko’paytmasiga teng.
Richagning muvozanat sharti: Soat strelkasi bo’yicha yo’nalgan kuch momentlarining yig’indisi, soat strelkasiga qarama-qarshi yo’nalgan kuch momentlarining yig’indisiga teng bo’lsa, richag muvozanatda bo’ladi.
Masalan:
M1+M2+M4+M7=M3+M5+M6
|
Musbat kuch momentlarini yug’indisi, manfiy kuch momentlarini yug’indisi teng bo’lsa, jism muvozanatda bo’ladi.
|
??? 1)Richag deb nimaga aytiladi? 2)Richag qonunini kim kashf etgan? 3)Kuch momenti skalyar kattalikmi, vektor? 4)Richagning muvozanat shartini tariflang.
Takrorlash uchun masalalar.
Richag qoidasini kim kashf etgan?
Nyuton B) Arximed C) Galiley D) Paskal.
R ichagning kichik yelkasi uzunligi 5 sm, katta yelkasining uzunligi 30 sm. Kichik yelkasiga 12N kuch ta’sir qiladi. Richagni muvozanatga keltirish uchun uning katta yelkasiga qanday kuch (N) qo’yish kerak? A) 0,5 B) 2 C) 72 D) 47.
Richagning A nuqtasida massasi 200 g bo’lgan yuk osilgan. Agar AO = 5sm. OB = 2 sm bo’lsa, B nuqtaga osilgan, richagni muvozanatlovchi dinamometr necha nyutonni ko’rsatadi? A) 5 B) 0,5 C) 10 D) 2.
29§. Bloklar.
Bloklar 2 hil bo’ladi: 1)Ko’char, 2)ko’chmas.
|
| |
