|
Dunyo dinlari tarixi o‘rta umumta’lim muassasalarining 10-sinflari va o‘rta maxsus, kasb-hunar ta’limi muassasalari uchun darslikBog'liq dunyo dinlari tarixi 10 uzbShamanizm (shomonlik).
Boshqa millatlarda
bo‘lgani singari, Markaziy Osiyo xalqlarida ham sha-
manizm turli ko‘rinishlarda kuzatiladi. Folbinlik, rom
ochish, issiq-sovuq qilish, ilgirlik kabilarni shamanizm
belgilari sifatida keltiriladi.
Bugungi kunda ham ba’zan biror narsasini yo‘qot-
gan kishi folbinga borish holatlari uchraydi. Shuning-
dek, sehr yo‘li bilan birovga foyda yoki zarar yetkazish-
ga urinish amaliyoti ham kuzatiladi. Markaziy Osiyo
xalqlarida ba’zan biror kimsa uzoq vaqt kasal bo‘lsa,
unga sog‘ayishning birdan-bir yo‘li – ruhlar bilan mu
-
loqotga kirishish, deb uqtiradilar. Bunday kishilar xalq
orasida «odamli» deyiladi. Ammo unutmaslik kerakki,
ko‘pincha, bunday hollar sodda odamlarni aldash uchun
o‘ylab chiqarilgan bo‘ladi.
Jonivorlar va o‘simliklarga sig‘inish.
Markaziy
Osiyo xalqlari orasida, asosan, quyidagi jonzotlar va
o‘simliklar muqaddaslashtirilgan:
Bo‘ri.
Qadimgi turk afsonalariga qaraganda, Ashi-
na qabilasidan bo‘lgan yosh go‘dakni bo‘ri emizib kat-
ta qilgan. Shuning uchun ham Yevroosiyo vohalaridagi
turklarning ko‘k bayrog‘ini bo‘rining oltindan yasalgan
boshi bezab turgan. Bo‘rining mo‘jizaviy ilohiy kuchiga
ishonch shu kunlargacha qisman saqlanib qolgan.
Ot.
Otni ulug‘lash turkiy xalqlar orasida qadimdan
mavjud bo‘lgan. Buni Janubiy Qirg‘iziston tog‘larida-
gi (Aravon, Ayirmoch-Tog‘) qoyalarga bitilgan otlar
tasvirida ko‘rishimiz mumkin. Tasvirlar tagida hayvon-
larni qurbonlikka keltirib, sham yoqish uchun tokcha-
lar yasalgan. Otning muqaddasligi haqidagi tushuncha
nafaqat dashtlarda yashovchi qabila va elatlarda, balki
dehqonchilik bilan shug‘ullanuvchi o‘troq aholi orasida
ham keng tarqalgan.
Odamlar! Eng
avvalo, ezgu
axloqqa ega
bo‘lishga hara-
kat qiling,
zero, axloq qo-
nunning asosi-
dir.
|
|
Bosh sahifa
Aloqalar
Bosh sahifa
Dunyo dinlari tarixi o‘rta umumta’lim muassasalarining 10-sinflari va o‘rta maxsus, kasb-hunar ta’limi muassasalari uchun darslik
|
