Dunyo dinlari tarixi o‘rta umumta’lim muassasalarining 10-sinflari va o‘rta maxsus, kasb-hunar ta’limi muassasalari uchun darslik

74
o‘z ta’sirini ko‘rsatgan. Najmiddin Kubroning asarlari 
Eron, Kichik Osiyo va Hindistondagi tariqat muhitlariga 
kuchli ta’sir qilgan. Kubraviya ta’limoti mo‘g‘ullar isti-
losiga bardosh bergan ta’limotlardan biridir. Bu ta’limot 
mo‘g‘ul qabilalari va hukmdorlarining islom dinini qa-
bul qilishida katta ta’sir ko‘rsatgan.
Naqshbandiylik
XIV asrda Markaziy Osiyoda paydo 
bo‘lgan tasavvufiy tariqatdir. 
Bahouddin Naqshband (1318–1389) — islom olami-
ning eng mashhur avliyolaridan biri, Buxoro viloyatida 
tug‘ilgan. Bahouddin Naqshbandning asl ismi — Mu-
hammad. Otasining ismi ham Muhammad bo‘lgan. 
Yosh ligida otasi bilan birga kimxobga naqsh solish 
hunari bilan shug‘ullangani uchun Naqshband laqabi bi-
lan mashhur bo‘lgan. «Bahouddin» so‘zi «dinning nuri» 
degan ma’noni anglatadi.
Naqshbandiylik ta’limoti asosida «Qalbing Allohda 
bo‘lsin-u, qo‘l ish bilan band bo‘laversin», degan shior 
yotadi. Bahouddin Naqshband tasavvufdagi ilgarilari 
amalda bo‘lgan qattiq talablarni bir qadar yumshatdi va 
kundalik turmushga mosladi. 
1221-yilning iyulida Chingizxonning lashkarboshilaridan biri Xu-
laguxonga qarshi 76 yoshli Shayx Najmiddin Kubro xalq orasi-
dan lashkar to‘playdi va Urganch qal’asini «Yo Vatan, yo shrofatli 
o‘lim» shiori ostida bir necha kun dushmandan saqlab turadi.
Mazkur jang paytida shayx Najmiddin Kubro mo‘g‘ul bosqinchilari 
tomonidan vahshiyona o‘ldiriladi.
IJODIY FAOLIYAT
Mazkur hikmatni ma’naviy va moddiy hayot uyg‘unligi tushunchasi bilan 
bog‘lang:
«Qalbing Allohda bo‘lsin­u, qo‘l ish bilan band bo‘laversin».
Shayx Najmiddin 
Kubro maqbarasi

75
Bahouddin 
Naqsh band vafo-
tidan bir asrcha 
vaqt o‘tganidan 
keyin Abdu-
rahmon Jomiy 
(1414–1492) 
birinchi marta bu 
tariqatni 

Download 2,32 Mb.