Dunyo dinlari tarixi o‘rta umumta’lim muassasalarining 10-sinflari va o‘rta maxsus, kasb-hunar ta’limi muassasalari uchun darslik

Download 2,32 Mb. Pdf ko'rish
bet	45/95
Sana	17.11.2023
Hajmi	2,32 Mb.
	#100192

1 ... 41 42 43 44 45 46 47 48 ... 95

Bog'liq
Dunyo dinlari tarixi. 10-sinf (2017, Z.Islomov, D.Rahimjonov)

IJODIY FAOLIYAT

Yassaviya. Xoja Ahmad Yassaviy bugungi Qozog‘is-
tonning janubidagi Chimkent viloyati Sayram qish-
log‘ida dunyoga kelgan. Ba’zi manbalarga qaraganda, u
Yassida (hozirgi Turkiston) tavallud topgan.
Ahmad Yassaviy o‘zining «Devoni Hikmat» asari-
da ma’naviy poklanish, axloq, halollik, bag‘rikenglik
g‘oya
larini she’riy uslubda bayon qilgan. Yassaviy-
likning o‘ziga xos jihati oshkora uslubda zikr va duolar
o‘qish, dunyo lazzatlaridan qisman voz kechishda aks
etgan. Yassaviylikka xos xususiyatlar keyinchalik yuza-
ga kelgan ko‘plab tariqatlarda aks etgan.
Kubraviya — Yassaviylik bilan bir asrda yuzaga
kelgan tariqatlardan biri. Bu tariqatning asoschisi —
Shayx Najmiddin Kubro Xivaqiy (1145–1221). U Xo-
razmdagi Xivaq shahrida dunyoga kelgan. Shayx Naj-
middin Kubro kubraviya yoki «zahabiya» deb ataluv chi
tariqatga asos solgan. Mazkur tariqatchilar orasida
«xufiya» zikr qilish keng qo‘llangan. Uning eng mash-
hur asari «Usuli ashara» bo‘lib, u barcha tariqatlarga
IJODIY FAOLIYAT
Tasavvufga berilgan ta’rifni o‘qing. ta’rifdagi «yomon axloqlar» deganda
nimani tushunasiz? Nima uchun bunday yomon axloqlardan qutulish kerak
deb o‘ylaysiz?
Tasavvuf — xuddi tibbiyot ilmi badan sog‘lig‘iga oid ma’lumotlarni
o‘rgatganidek, tasavvuf ham qalbning, ruhning yomon axloqlardan xalos
bo‘lishi yo‘llarini o‘rgatadi.
Yassaviya ta-
riqatida Allohni
tanish (ma’rifa-
tulloh), mutlaq
javonmardlik,
rostgo‘ylik,
o‘zini Allohga
topshirish (ta-
vakkul) va teran
tafakkur muhim
o‘rin tutadi.
Amir Temur qurdir
gan Xoja Ahmad
Yassaviy maqbarasi

74
o‘z ta’sirini ko‘rsatgan. Najmiddin Kubroning asarlari
Eron, Kichik Osiyo va Hindistondagi tariqat muhitlariga
kuchli ta’sir qilgan. Kubraviya ta’limoti mo‘g‘ullar isti-
losiga bardosh bergan ta’limotlardan biridir. Bu ta’limot
mo‘g‘ul qabilalari va hukmdorlarining islom dinini qa-
bul qilishida katta ta’sir ko‘rsatgan.

Download 2,32 Mb.

1 ... 41 42 43 44 45 46 47 48 ... 95

Download 2,32 Mb.

Pdf ko'rish