|
T/r
lfloslantiruvchi moddalar
|
| bet | 37/119 | | Sana | 07.02.2024 | | Hajmi | 0,61 Mb. | | #152531 |
Bog'liq Ekologiya 11. Rom уоrм ато. Л tos II кenт z 1 L-fayllar.orgT/r
|
lfloslantiruvchi moddalar
|
RE К. m2/m"
| | | | | | | | | |
Bir martalik yuqori me'yor
|
O'rtacha blr kechayu- kunduzda
|
1
|
Uglverod oksidlari
|
3.0
|
1.0
|
2
|
Oltingugurt dioksidi
|
0.5
|
0.03
|
3
|
Azot oksidi
|
0.085
|
0.085
|
4
|
Benzol
|
1.5
|
0.8
|
5
|
Ftorli Ьirikmalar
|
0.02
|
0.005
|
6
|
Fenol
|
0.01
|
0.01
|
7
|
Zaharsiz chang
|
0.5
|
0.15
|
8
|
Qorakuya, qurum
|
0.15
|
0.05
|
9
|
IV- nitrozodimetilamon
|
-
|
55*10-
|
10
|
Formaldegid
|
0.035
|
0.012
|
11
|
Xlor
|
0.1
|
0.03
|
12
|
Oltingugurt vodorodi
|
0.008
|
0.008
|
13
|
Ammiak
|
0.2
|
0.2
|
14
|
Atseton
|
0.35
|
0.35
|
15
|
Dixlor etan
|
3.0
|
1.0
|
16
|
Metapol
|
1.0
|
0.5
|
17
|
Benz-a-piren
|
-
|
1*10-()
|
82
Supyer ekotoksinlar: dioksinlar, Ьenz-a-piren, DDT, geksax loriklogeksan, N-nitrozoli metilamin, trixloridfenil, pentaxlorid;
Fotokimyoviy oksidlovchi: ozon (0 3), pyerikis vodorod (N 20 2) ;
formaldegid (SN2 О);
Galogenlar; xlor va ftor, shuningdek, freonlar; radioaktiv mod dalar: rodon-222, yod-131, stronniy-90, plutoniy-293.
Demak, atmosferaga chiqariladigan zaharli moddalar hammasi Ьir joyda emas zaharli chiqindi tashlaydigan manba korxona, uning quvvati,
hajmi tuproq iqlim sharoitlariga qarab tashlanmalar me'yori o'zgaradi. Lekin yuqoridagi zaharli moddalar me'yorini hamma vaqt ekolog mutaxassislar o'z qo'lida nazorat qilib turishlari shart.
2-jadval
Atmosferani ifloslantiruvchi moddalarning ruhsat etilgan kontsentratsiyasi
Radioktiv moddalar foni 20 mk R/ch dan oshmasligi kerak, agarda atrofga tashlanayotgan radioaktiv moddalar foni 200 dan oshsa bu inson uchun zaharli uni to'g'ridan to'g'ri o'lim ga olib keladi. lnson tanasining vazni ham e'tiborga olinadi, yosh bolalar radioaktiv nurlardan tez zararlanadi va halok bo'ladi.
RespuЬlikaning ayrim hududlarida radioaktiv nurlar yuqori bu joylarga soblq Sovetlar davrida Samarqand viloyatining Nurobod tumani hududlaridan uran va volfram qazib olingan. Hozir ushbu konlardan
yodgor sifatida katta ochiq chuqurliklar qarovsiz yotibdi. Aslida ular hududiga mollar, qo'ylar odamlar kirmasligi kerak.
Bu yerlar hech narsa Ьilan o'ralmagani uchun bahorda bolalar
mollarini boqib shu joylarda o'ynashadi. Mollar radioaktiv tuproqlarda o'sgan o'tlarni iste'mol qilinadi. Radioaktiv fon yuqori Ьo'lgan tuproqda uxlagan bolakay qo'lini yaxshi yuvmay ovqatlanadi, kechqurin ustidagi kiyimlarini echmasdan uxlab qoladi. Hozir ham shu joylardan volfram qazib olinadi, bu hududlarda radioaktiv nш·lanish yuqori, yashaydigan insonlar keyingi vaqtlarda bolalar o'limi va rak kasalliklari ko'payib ketganliklarini aytishadi.
Bu hududlarda ekologiya nihoyatda og'ir ahvolda.
Suvni eng ko'p ifloslaydiganlarga quyidagilar kiradi: Sun'iy yuvuvchi moddalar:
Neft va uning maxsulotlari; Кislotalar va ishqorlar; Pestidlar va gyerbllidlar; Atmosferani ifloslantiruvchilar Tuproqni ifloslantiruvchilar.
O'zbekiston hududidagi suvlar asosan ochiq 110\da bo'lganligidan
sanoat korxonalari tomonidan oqova suvlar Ьilan katta miqdorda chi qindilar suvlarga tashlanadi. Buni ko'pincha korxonalar atay ishning kam harajat bo'lishi uchun, zararli iflos moddalarni katta kanal va daryolarga tashlaydilar. О' z hududlarida tozalovchi, tindiruvchi inshoat larni, qurilmalarni ishga tushirsalar ichadigan va sug'oriladigan suvlari miz toza holda bo'lardi.
Ichimlik suvini kimyoviy tarkiblga juda katta e'tibor byeriladi, uning tarkibl barcha zaharli va zaharli Ьirikmalardan tozalanadi. Suvning tarkiblni tahlil qilib har kuni o'rganiladi, lozim bo'lsa qayta tozalanadi, tindiriladi. Toza ichimlik suvi inson uchun juda zarur hamisha inson iste'mol qiladigan suv standart talaЫarga loyiq bo'lishi zarur bu narsa inson salomatligini saqlovchi oziq-ovqat turi hisoЫanadi.
83
|
| |
