kutib qolmoqda:
-Orol dengizining qurishi tufayli kelib chiqqan ekologik vaziyat;
-ko'p yillik paxta yakkahokimligi, ma'danli o'g'itlar va o'simlik- larni himoya qilishning kimyoviy vositalarini me'yoridan ortiq ishlatish, flora va faunaning degradatsiyasi tufayli vujudga kelgan tuproq va suv resurslari sifatining qoniqarsizligi;
-tuproq, suv, Ьiologik resurslar va atmosfera havosi sifatiga
antropogen, ayniqsa sanoat ishlab chiqarishi ta'sirining kuchayishi;
-sanoat va rnaishiy chiqindilarni to'plash, tashish va qayta ishlash tizimining qoniqarsizligi;
-atrof-muhit holati va uni ifloslantirish manbalari axborot monito ringining texnik va metodik ta'minoti rivojlanmaganligi va shu kaЬilar.
RespuЫikamizning bugungi ekologik siyosati taЬiatning alohida tarkiЬiy qismlari (yer, suv, havo, o'simlik va hayvonot dunyosi)ni
himoya qilishdan tortib mamlakatimiz hududidagi turli darajadagi ekologik majmualarni Ьir butun, umumiy himoyalashga, inson yashay digan atrof muhitning qulay jihatlarini kafo\atlashga yo'naltirilgan.
Inson sa\omatligi nuqtai nazaridan atrof-muhit sifatini yaxshilash
va ekologik majmualami barqaror\ashtirish respuЫikasimiz ekologik siyosatining eng muhim natijalaridan Ьiridir. Xususan, Orol bo'yidagi nohush ekologik vaziyat mahalliy suv havzalarini rekonstruksiya qilish, ichimlik suvi o'tkazgichlar ni qurish yo'li Ьilan yaxshilanmoqda.
Shuni alohida qayd qilish lozimki, respuЬ\ikamizda mustaqillik yil larida atmosfera havosining ifloslanishi 1.95 barobarga, oqova suvlari
ning ifloslanishi 2.0 barobar kamaygan. Qishloq xo'jaligida pestitsid lardan foydalanish keyingi 5 yil davomida 4 barobarga qisqargan. Ekin maydonlarida paxta yakka hokimchiligiga barham byerilib, g'alla va dukkak\i, sabzavot va poliz, kartoshka ekin maydonlari kengayib
Ьormoqda. Paxta ekiladigan maydonlar ancha qisqarib, jami ekin may donlarining taxminan 40 foizini tashkil etmoqda. Ayni paytda alohida qo'riqlanadigan hududlar, milliy qo'riqxonalar va bog'lar keng rivoj Iantirilmoqda.
O'tgan yillarda mamlakatimiz ekologik siyosatini amalga oshi
rishda asosiy strategik yo'nalish hisoЬ\angan «O'zbekistonda 1999-2005 yillarda atrof-muhitni muhofaza qilish Ьo'yicha Harakatlar dasturi» va unga muvofiq mazkur yillarga mo'ljallangan atrof-muhitni muhofaza qilish bo'yicha Hududiy dasturlar asosida amaliy ishlar olib borildi.
7
Ushbu dasturni amalga oshirish chora-tadЬirlari uchun 3.0 milliard so'm, 11,3 mln. Evro va 9,6 mln. AQSh dollaridan ziyod maЫag'lar sarflandi. Natijada resruЫikamiz hududida atmosferaga ifloslangan moddalarning tashlanishi 2.1 ming tonnaga kamaytirildi, tarkiЬida simob bo'lgan yaroqsiz elektr chiroqlari va asЬoЫarni qayta ishlash maqsadida Navoiy, Andijon va Buxoro shaharlarida qurilmalar tayyorlanib, ishga tushirildi, etillashtirilgan benzin ishlab chiqarish salmog'i oshdi, yuk va engil avtomobillar uchun suyultirilgan gaz balonli uskunalar tayyorlandi va shu kaЬi ijoЬiy natijalar qo'lga kiritildi.
Dasturni bajarish jarayonida O'zbekiston RespuЫikasining «Eko logik ekspyertiza to'g'risida»gi (2000 yil), «Radiatsion xavfsizlik to'g'
risida»gi (2000 yil), «Davlat kadastrlari to'g'risida»gi (2000 yil),
«Chiqindilar to'g'risida»gi (2002 yil), «Muhofaza etiladigan taЬiiy hududlar to'g'risida»gi (2004 yil) Qonunlari qabul qilindi.
Slшningdek, O'zbekiston RespuЫikasi Vazirlar Mahkamasining
ekologiya va atrof-muhitni muhofaza qilishga oid «Ozon qatlamini himoya qilish sohasidagi shartnomalar bo'yicha O'zbekiston RespuЫi kasining xalqaro majburiyatlarini bajarish chora-tadЬirlari to'g'risida» (2000 yil), «Chimyon-Chorvoq zonasi taЬiiy boyliklarini saqlash hamda hududni o'zlashtirishga kompleks va izchilik Ьilan yondashishni ta'min lash chora-tadЬirlari to'g'risida» (2000 yil), «Ekologik xavfli mahsu lotlar va chiqindilarni O'zЬekiston RespuЫikasiga olib kirishni va ularni uning hududidan olib chiqishni tartibga solish to'g' risida» (2000 yil),
«O'zЬekiston RespuЫikasida atrof taЬiiy muhitning davlat monitoringi to'g'risidagi nizomni tasdiqlash haqida» (2000 yil), «Orolbo'yi geno
fondini muhofaza qilish xayriya jamg'armasini tashkil etish to'g'risida» (2004 yil) «Biologiya resurslaridan oqilona foydalanish, ularni O'zbe kiston RespuЫikasi hududiga olib kirish va uning tashqarisiga olib chiqish ustidan nazoratni kuchaytirish to'g'risida» (2004 yil) va shu kaЬi
o'ttizdan ortiq qarorlari qabul qilinib, amaliyotga joriy etildi.
Ayni paytda bevosita sanoat ishlab chiqarishi Ьilan bog'liq bo'lgan ozon qatlamini yemiruvchi moddalardan foydalanishni to'xtatish bo'yicha Milliy dastur, mamlakatпing barqaror rivojlanish modeliga o'tish Milliy strategiyasi, cho'llanishga qarshi kurash bo'yicha harakatlar Milliy dasturi, pamikli gazlar emissiyasini kamaytirish Ьo'yicha Milliy strategiya, muhofaza etiladigan taЬiiy hududlarni rivojlantirish va joylashtirish Bosh sxemasi, ekologik ta'lim Davlat standarti va ekologik ta'lim dasturi ishlab chiqilib, izchillik Ьilan amalga oshirilmoqda.
8
,,
Insonlar va hayvonlar hayoti uchun xavfli bo'lgan pestitsidlarni ishlab chiqarmaslik va ularning xavfsizlaridan foydalanish, o'simliklami himoya qilishning samarali va foydali tizimi - Ьiologik metodlarni yaratish kaЬi tadЬirlar keng ko'lamda amalga oshirilmoqda. Xususan, respuЬlikamizda mingdan ortiq Ьiolaboratoriyalar va Ьiofabrikalarni o'z ichiga olgan tizim tashkil etildi.
Shuningdek, Toshkent shahri va Toshkent viloyati hududlarida joylashgan sanoat korxonalarida zaharli chiqindilar bo'yicha o'tkazilgan tadqiqotlar natijalariga ko'ra mazkur hududlar uchun zaharli chiqin dilami ko'rnish poligonlari aniqlandi. Samarqand, Xiva, Buxoro kaЬi tarixiy shaharlar joylashgan hududlarda yer osti suvlarining ko'tarilish darajasi nazoratga olinib, uni me'yorida saqlash chora-tadЬirlari ham ko'rilmoqda.
|
