68
4.3-rasm. Elektromagnit induktsiyali tinchlantirgich: (1-temir o'zak; 2-sanoq mexanizmi; 3-alyuminiy
disk; 4-EM induktsiyali tinchlantirgich; 5-magnit o'zak; Z-yuklama.)
4.4-rasm. Suyuqlikli tinchlantirgich(1-aylanuvchi qism;2-suyuqlikli tinchlantirgich; 3-qo'zg'almas
qism)
Nazorat savollari
1. VIII – XI asrlarda yashab ijod qilgan vatandoshlarimizning o’lchovshunoslikka qo’shgan
hissalari haqida nimalarni bilasiz ?
2.
Меtrologiyaning aksiomalarini ta’riflang ?
3.
O'lchash turlari va usullari ?
4.
Меtrologiyaning asosiy postulatlarini ayting ?
5.
SI ning o’nli karrali va ulushli birliklari
haqida nimalarni bilasiz ?
6.
O‘lchash xatoliklari.
7.
Elektr o’lchashlar haqida nimalarni bilasiz ?
8.
Tinchlantirgichlarning qanday turlari mavjud ?
69
II bob. 5-mavzu.
SUV XO‘JALIGI TIZIMLARIDA ELEKTR KATTALIKLARNI O‘LCHASH.
Reja:
5.1. O‘lchash
vositalari, ularning turlari va asosiy metrologik tavsiflari.
5.2. O‘lchash asboblarining klassifikatsiyasi.
5.3. Tok, kuchlanish, aktiv va reaktiv quvvatlarni o‘lchash. O‘zgarmas va o‘zgaruvchan tok
zanjirlarida o‘lchashlar.
5.4. Kuchlanishni olchash.
5.5. Qarshilikni o‘lchash.
5.6 Sig‘im, induktivlik va o‘zaro induktivlikni o‘lchash. Chastotani o‘lchash.
Faza siljish
burchagini o‘lchash.