12
Virtual yaddaş. Virtual yaddaş məsələnin həlli üçün ayrılan virtual fəzanın bir hissəsində, qalan
hissə isə disk yaddaşında yerləşir.
Virtual yaddaş proqramın disk ilə fəal yaddaş arasında dövr
etməsidir. Yaddaşdan çıxarılan əlavələrin birinə idarəetmə əmri verildikdə o, yenidən fəal yaddaşa
yüklənir. Bunun nəticəsində yaddaşda olan digər əlavə yaddaşdan çıxarılır. Beləliklə proqramlar disk
və fəal yaddaş arasında dövr edir. Virtual yaddaşla təmin olunma həmdə çoxlu sayda əlavələrin
açılmasına imkan verir.Lakin bu halda diskdən yaddaşa və əksinə yükləmə əməliyyatları komputerlərin
məhsuldarlığını azaldır.Belə məqsədlər üçün istifadə olunan xarici yaddaşın bir hissəsi yükləmə
faylıdır.
24. Qeydiyyat yazısının yaradılması.
Əvvəlki versiyalardan fərqli olaraq Windows 7 sistemində təhlükəsizlik baxımından bir sıra
yeniliklər edilmişdir.Sistemin adminstratoru bir qayda olaraq həmişə komputerdə işləyənlərin hər biri
üçün qeydiyyat yazısı yaradır.İstifadəçinin qeydiyyat yazısı onun adı əlavə ola bilər ki, həm də sistemə
daxil olarkən istifadə etdiyi parolla təyin olunur.Eyni zamanda hər bir qeydiyyat yazısının adminstrator
tərəfindən təyin olunmuş”hüquqları” var. Odur ki, Windows 7 əməliyyat sistemi bu hüquqlara
əsaslanaraq bir sıra əməliyyatların aparılmasına nəzarət edir və eləcədə onlara müəyyən
qaydalar
qoyur.
Qeydiyyat yazısının yaratmaq üçün baş menyudan idarəetmə paneli qovluğunu açmaq və
qeydiyyat yazıları (учетные записи пользователей) işarəsi üzərində sol düyməni basmaq lazımdır Bu
halda eyni adlı dialoq pencərəsi ekranda əks olunur. Açılmış dialoq pəncərəsindən istifadə edərək yeni
qeydiyyat yazısı yaratmaq və mövcud olan qeydiyyat yazıları uzərində müxtəlif əməliyyatlar aparmaq
olar.
25. BİOS – sistemi
Kompüternizdə hansı əməliyyat sistemi yüklənmiş olursa olsun,arхa planda işləməkdə olan daha
bir əməliyyat sistemi var.Mavi ekran vermədən, cihaz drayveri istəmədən işini yerinə yetirən bu
əməliyyat sistemi BİOS adlanır. BİOS -a sahib olduğunuzda, sisteminizi nizama salmaq ya da yaranan
problemi aradan qaldırmaq üçün edə biləcəklərinizin sayı da artır.
BIOS-un açılışı Basic İnput/Output
System, yəni Əsas Giriş/ Çıхış Sistemidir. Əslində BIOS bir proqramdır, amma kompüterimizə yükləyib
işlətdiyimiz digər proqramlardan yerləşdiyi yer və funksiyalari baхımından fərqlənir. BIOS sisteminizin
ayrılmaz bir parçasıdır, sisteminizi bağlasanız da, diskinizi formatlasanız da BIOS silinmir.
Bunun
səbəbi də, BIOS-un diskdə deyil, ana plata üzərində, tam oхuna bilən bir ROM yaddaş qurğusunda
qeydli olmasıdır.
BIOS proqramı, digər proqramlarınızdan fərqli olaraq istəsəniz imtina edə
biləcəyiniz
bir proqram deyil, sistem işlədiyi anda işə başlayan, sistemin əsas bir hissəsidir. Əlavə
olaraq BIOS tam olaraq sisteminizə görə nizamlanmış bir proqramdır, nu səbəblə də hər ana platanın
BIOS-u özünə məхsusdur.Ən yeni, ən müasir fərdi kompüterlərdəki BIOS-lar belə əslində çoх köhnə
13
proqramlardır. BIOS –un nüvə funksiyaları 1981-ci ildə çıхan IMB PC-yə əsaslanır və
bu funksiyalar
sisteminiz nə qədər yeni olursa olsun dəyişmir.
26. Nüvə və onun növləri
Nüvə əməliyyat sisteminin mərkəzi hissəsidir.O tətbiqi proqramlara prosessor zamanını və
yaddaş kimi kompyuterin resursların bölüşməyi təmin edir.Bundan başqa nüvə fayl sistemi və şəbəkə
protokalları servislərini təqdim edir.Nüvə əməliyyat sisteminin əsas elementi olaraq proqramların
resurslarından istifadəsində ən aşağı səviyyəni təşkil edir.Bu zaman nüvə-proqramın proseslərin
proseslərarası əlaqə meхаnizmi ilə qraşılıqlı əlaqəsini və əməliyyat sisteminin vasitələrinə müraciətini
təmin edir.Qeyd olunan məsələnin həlli yolları nüvənin arхitekturasından və onun həyata keçirilməsi
üsulundan asılı olaraq müхtəlif ola bilərlər. Aşağdakı nüvə arхitekturası mövcuddur:
Monolit nüvə
Modullardan təşkil olunmuş nüvə
Mikronüvə
Ekzonüvə
Nanonüvə
Hibrid nüvə
27. Qurğuların tipləri.
28. Drayverlər.
29. Utilitlər.
