|
Energiya manbalari kafedrasi energiya tejamkorlikBog'liq FFFGelioenergetika – energiyani Quyoshdan olish. Quyosh energetikasining bir
nechta texnologiyasi mavjud. Katta sondagi ketma-ket va parallel ulangan
elementlardan yig‘ilgan, Quyoshning nurlanish energiyasini to‘g‘ridan- to‘g‘ri
o‘zgartiradigan fotoelektrogeneratorlar quyosh batareyalari degan nom oldi.
Quyosh nurlaridan energiya olish atmosferaga zararli chiqindilarni
chiqarmaydi, standart silikon quyosh batareyalarni ishlab chiqarish ham kam zarar
keltiradi. Lekin katta masshtabda ko‘p qatlamli elementlarni galliy arsenidi yoki
kadmiy sulfidi kabi g‘ayriodatiy materiallardan foydalanish zararli chiqindilarni
chiqarish bilan bog‘liq.
Quyosh batareyalari katta joyni egallaydi. Lekin boshqa manbalar bilan
taqqoslaganda, masalan, ko‘mir bilan, ular to‘la o‘rinlidir. Bundan tashqari Quyosh
batareyalari uylarning tomlarida, shosse yo‘llari chetlarida joylashtirilishi mumkin
hamda quyoshga boy bo‘lgan cho‘llarda ishlatilishi mumkin.
Quyosh batareyalarining xususiyatlari ularni uzoq masofalarda joylashtirish
imkonini beradi, modul konstruksiyalarni esa yengil tarzda olib borish va boshqa
yerda joylashtirish mumkin. Shuning uchun qishloq joylarida va uzoq joylarda
qo‘llaniladigan Quyosh batareyalari ancha arzon elektr energiya beradi.
Uzoq yerlarda joylashgan aholi Quyosh batareyasi energiyasini yoritish, radio
eshittirish va boshqa ro‘zg‘or ehtiyojlariga ishlatadi, Quyosh energiyasidan amaliy
tarzda quduqdan suvni ko‘tarishda va sog‘liqni saqlash ehtiyojlariga ham ishlatiladi.
Quyosh energiyasidan keng foydalanishni to‘xtatib turadigan bosh sabab, bu
uning yuqori narxidir. Bu kelajakda arzon va samarali texnologiyalarni rivojlanishi
natijasida pasayadi. Quyosh elektr energiyasining hozirgi narxi 1Vt quvvatga 4,5
dollarga teng, 1,0 kVt∙s elektr energiyaning bahosi yoqilg‘ini an’anaviy yo‘l bilan
yoqilganda olingan energiyadan olti marta qimmat. Qachon Quyosh energiyasini
ishlab chiqarish bahosi yoqilg‘ini yondirib olinadigan energiya bahosi bilan
tenglashsa, u keng tarqalishi mumkin, lekin 90- yillardan gelioenergetika rivojlanish
tezligi yiliga 6% ni tashkil etadi, bu vaqtda neftning dunyo iste’moli yiliga 1,5% ni
tashkil etadi.
Quyosh energiyasini issiqlik olishda, xususan, turar joylarni issitishda ishlatish
mumkin.
|
| |
