K pchilik psixologlar shu bilan birga zbekistonlik psixolog
olimlar tomonidan olib borilgan tadqiqotlarda zamonaviy
qituvchilar uchun zarur xislatlarni aniqlab olish imkoniyatini
beradi. Rus psixologlaridan N.V. Kuzmina, V.Slastenin, F.N.Gonobolin
zbek psixologlaridan RZ.Gaynutdinov, M.G.Davletshin, SJalilova,
AJabborov, M.Qoplanova va boshqalar tomonidan olib borilgan ilmiy
tadqiqotlar qituvchilik kasbining turli jihatlarini atroflicha keng
batafsil k rsatib berish imkoniyatini yaratadi. Bevosita
qituvchi shaxsiga taalluqli b lgan professiogrammaga asosiy
e'tibor qaratilgan. Professiogramma — ma'lum tizimga keltirilgan,
mehnatni psixologik tomondan rganishga va undan kelgusi
amaliy faoliyatda foydalanishga qaratilgan qisqa va har tomonlama
batafsil k rsatib berilgan hujjat. Professiogramma psixologik
jihatidan ishlab chiqarilgan faoliyatni tavsifnomasining kelgusi amaliy
ishlar uchun zarur b lgan barcha tomonlarini z ichiga olishi
kerak.
M.G.Davletshin rahbarligida psixologik tadqiqot ishlarini olib
borgan M.Abdullajonova, E.Gladkova, A.Mashkurov,
T.Hamroqulov, E.Xidirov va boshqalarning ilmiy izlanishlari
zbek tili va adabiyoti, zbek maktablarida rus tili va adabiyoti, *
matematika, jismoniy tarbiya qituvchilari va maktabgacha tarbiya
muassasalarining tarbiyachilari kabi qator mutaxassisliklar
b yicha qituvchi professiogrammasining taxminiy modelini
(namunasini) aniqlab olish imkoniyatini berdi.
Har bir mutaxassislik b yicha qituvchining ixtisoslashgan
tavsifnomasini nazarda tutgan professiogrammasi tuziladi,
Jumladan, maktabning qituvchi-murabbiysi professiogrammasini
misol qilib keltiramiz. Professiogrammada muhim xislatlar borgan sari
bir muncha ortib borishini hisobga olgan holda qituvchining quyidagi
xislatlarini k rsatib tish lozim:
